حرام ابدی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== اسباب== | == اسباب== | ||
در [[فقه|فقه اسلامی]] اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد حرام ابدی می‌شود: | در [[فقه|فقه اسلامی]] اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد حرام ابدی می‌شود: | ||
*'''لعان:''' در صورتی که میان زن و شوهری [[لعان|لِعان]] صورت گیرد، آن دو برای همیشه بر هم حرام می‌شوند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.</ref> لعان اصطلاحی در فقه است که در آن، شوهر با سوگندهای ویژه‌ای نزد قاضی به زنش نسبت زنا می‌دهد و زن با سوگندهای مشابهی، اتهام شوهرش را انکار می‌کند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۸۱.</ref> با جاری شدن لعان از طرف زن و شوهر، حد [[قذف]] از شوهر (به دلیل اتهام زنا به زن) و [[حد | *'''لعان:''' در صورتی که میان زن و شوهری [[لعان|لِعان]] صورت گیرد، آن دو برای همیشه بر هم حرام می‌شوند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.</ref> لعان اصطلاحی در فقه است که در آن، شوهر با سوگندهای ویژه‌ای نزد قاضی به زنش نسبت زنا می‌دهد و زن با سوگندهای مشابهی، اتهام شوهرش را انکار می‌کند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۸۱.</ref> با جاری شدن لعان از طرف زن و شوهر، حد [[قذف]] از شوهر (به دلیل اتهام زنا به زن) و [[حد]] زنا از زن برداشته می‌شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۸۱؛ خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۴۲.</ref> | ||
*'''[[سه‌طلاقه]] کردن همسر:''' بنا بر فقه [[شیعه]] اگر مردی همسر خود را سه بار [[طلاق]] دهد، حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از [[محلل|مُحَلِّل]] (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.</ref> | *'''[[سه‌طلاقه]] کردن همسر:''' بنا بر فقه [[شیعه]] اگر مردی همسر خود را سه بار [[طلاق]] دهد، حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از [[محلل|مُحَلِّل]] (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.</ref> | ||
*'''افضاء:''' اگر مردی، زنی را قبل از آن که به [[بلوغ دختران|سن بلوغ]] رسیده باشد، [[افضاء|اِفضاء]] کند، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref> افضا به معنای یکی‌کردن مجرای [[بول]] و [[حیض]] است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۱۹.</ref> | *'''افضاء:''' اگر مردی، زنی را قبل از آن که به [[بلوغ دختران|سن بلوغ]] رسیده باشد، [[افضاء|اِفضاء]] کند، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref> افضا به معنای یکی‌کردن مجرای [[بول]] و [[حیض]] است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۱۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۳۰ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۴۳
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
حرام اَبدی یا حرمت مُؤبد، به معنای حرام بودن ازدواج مرد و زنی برای همیشه است. در فقه شیعه، زنای محصنه، لِعان، خواندن صیغه عقد در زمان عده و احرام، لواط با پسر، پدر و برادر زنی و طلاق همسر پس از مرتبه نهم موجب حرام شدن ازدواج زن و مرد برای همیشه می‌شود.
اصطلاح حرام ابدی در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است. ماده‌های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.
مفهوم‌شناسی
حرام ابدی، در مقابل حرام موقت و به معنای حرام بودن ازدواج مرد و زنی برای همیشه است.[۱] اصطلاح حرام ابدی دو کاربرد دارد:
- حرام بودن همیشگی ازدواج با محارم (نَسبی، رِضاعی و سَببی).[۲]
- حرام بودن همیشگی ازدواج با غیرمحارمی که ازدواج با آنان جایز است؛ اما در اثر ایجاد موانعی، ازدواج با آنها برای همیشه حرام می‌شود.[۳]
این اصطلاح در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است.[۴] ماده‌های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.[۵]
اسباب
در فقه اسلامی اسبابی ذکر شده است که با وجود آنها، ازدواج زن و مرد حرام ابدی می‌شود:
- لعان: در صورتی که میان زن و شوهری لِعان صورت گیرد، آن دو برای همیشه بر هم حرام می‌شوند.[۶] لعان اصطلاحی در فقه است که در آن، شوهر با سوگندهای ویژه‌ای نزد قاضی به زنش نسبت زنا می‌دهد و زن با سوگندهای مشابهی، اتهام شوهرش را انکار می‌کند.[۷] با جاری شدن لعان از طرف زن و شوهر، حد قذف از شوهر (به دلیل اتهام زنا به زن) و حد زنا از زن برداشته می‌شود.[۸]
- سه‌طلاقه کردن همسر: بنا بر فقه شیعه اگر مردی همسر خود را سه بار طلاق دهد، حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از مُحَلِّل (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).[۹]
- افضاء: اگر مردی، زنی را قبل از آن که به سن بلوغ رسیده باشد، اِفضاء کند، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود.[۱۰] افضا به معنای یکی‌کردن مجرای بول و حیض است.[۱۱]
- زنا: بنا به دیدگاه مشهور فقها اگر مردی با مادرِ زنی یا با دختر او، پیش از ازدواج با آن زن، زنا کند، آن زن برای همیشه بر او حرام می‌شود.[۱۲] همچنین زنا کردن مرد با زن شوهردار و زنی که در عدّه طلاق رجعی است، موجب حرمت ابدی آن زن بر مرد می‌شود.[۱۳]
- لواط: اگر مردی با پسر، برادر یا پدر یک زنی، پیش از ازدواج با آن زن لواط کرده باشد، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود.[۱۴]
- ازدواج در حال عدّه: ازدواجِ با زنی که در عدّه است، جایز نیست[۱۵] از این‌رو چنانکه ازدواج، با علم به اینکه زن در عده است و ازدواج در این حالت حرام است، صورت گیرد، زن بر مرد حرام ابدی می‌شود حتی اگر آمیزش صورت نگرفته باشد.[۱۶] اما در صورت جهل، فقط در صورتی که دخول صورت گرفته باشد، زن بر مرد حرام ابدی می‌شود و اگر دخول صورت نگرفته باشد، فقط عقد ازدواج باطل است و پس از اتمام عده می‌تواند با آن زن ازدواج کند.[۱۷]
- احرام: ازدواج مرد یا زن در حال احرام، حرام و باطل است.[۱۸] ازدواج، با علم به حرام بودن آن در این موقعیت، حتّی بدون آمیزش، موجب حرمت ابدی زن بر مرد است.[۱۹] در صورت جهل بنابر مشهور، حتی اگر آمیزش کرده باشند، تنها عقد باطل است.[۲۰]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- اکبری، محمود، احکام روابط محرم و نامحرم، قم، انتشارات فتیان، ۱۳۹۲ش.
- امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیله، قم، مؤسّسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.
- حجتی اشرفی، مرتضی، مجموعه قوانین اساسی- مدنی با آخرین اصلاحات و الحاقات، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۸ش.
- شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، انتشارات داوری، ۱۴۱۰ق.
- شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- مؤسسة دائرةالمعارف الفقه الاسلامی، الموسوعةالفقهیة، قم، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق.
- مؤسسه دائرةالمعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، قم، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش.
- مجتهدی تهرانی، احمد، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبه، قم، مؤسسه در راه حق، ۱۳۸۱ش.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
پیوند به بیرون
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲۹۱.
- ↑ اکبری، احکام روابط محرم و نامحرم، ۱۳۹۲ش، ص۲۴.
- ↑ مجتهدی تهرانی، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبه، ۱۳۸۱ش، ص۱۸-۱۹.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۲.
- ↑ حجتی اشرفی، مجموعه قوانین اساسی-مدنی، ۱۳۷۸ش، ص۲۲۷-۲۲۸.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳-۴.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۸۱.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۸۱؛ خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۴۲.
- ↑ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۰۴-۱۰۵.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۱۹.
- ↑ شهید ثانی، مسالک‌الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۲۹۷-۲۹۸.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۴۶.
- ↑ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ مؤسسة دائرة المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعةالفقهیة، ۱۴۲۹ق، ج۱۰، ص۴۷۳.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۴۵۰.