پرش به محتوا

نماز لیلة الدفن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ دسامبر ۲۰۱۸
اصلاح پاورقی و منابع
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۳: خط ۳:


==نام‎ها==
==نام‎ها==
نام‌های این نماز، نماز هدیه (صلاة الهدیه)<ref> وسائل الشیعه، ج۷، ص۱۶۸ </ref> و نماز شب دفن (صلاة لیلة الدفن)<ref> العروه الوثقی (المحشی)، ج۳، ص۴۰۱ </ref> و نماز وحشت (صلاة الوحشة) است.<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۸ </ref> به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa3624 اسلام کوئست]</ref>
نام‌های این نماز، نماز هدیه (صلاة الهدیه)<ref>شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۱۶۸.</ref> و نماز شب دفن (صلاة لیلة الدفن)<ref>یزدی، العروه الوثقی (المحشی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۰۱.</ref> و نماز وحشت (صلاة الوحشة) است.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۸.</ref> به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa3624 اسلام کوئست]</ref>


==چگونگی ادای نماز==
==چگونگی ادای نماز==
بنابر منابع فقهی، نماز وحشت را به یکی از دو صورت ذیل می‌توان خواند:
بنابر منابع فقهی، نماز وحشت را به یکی از دو صورت ذیل می‌توان خواند:
* '''صورت اول''': در رکعت اول یک مرتبه [[سوره حمد]] و دو مرتبه [[سوره توحید]] (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه [[سوره تکاثر]] را خوانده و بعد از سلام نماز بگوید: «{{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان}} (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را بگوید)»
* '''صورت اول''': در رکعت اول یک مرتبه [[سوره حمد]] و دو مرتبه [[سوره توحید]] (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه [[سوره تکاثر]] را خوانده و بعد از سلام نماز بگوید: «{{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان}} (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را بگوید)»
* '''صورت دوم''': در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه [[آیة الکرسی]]<ref group="یادداشت">از دیدگاه امام خمینی احتیاط آن است که آیة الکرسی تا «''هم فیها خالدون''» خوانده شود. تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۹. ولی از دیدگاه آیت الله گلپایگانی تا «''و هو العلی العظیم''» کفایت می‌کند مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰. </ref> و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه [[سوره قدر]] بخواند، و بعداز سلام نماز بگوید: «{{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمدٍ وَ آلِ مُحمدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان}}». (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۸ </ref>
* '''صورت دوم''': در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه [[آیة الکرسی]]<ref group="یادداشت">از دیدگاه امام خمینی احتیاط آن است که آیة الکرسی تا «''هم فیها خالدون''» خوانده شود. امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص: ۱۰۹. ولی از دیدگاه آیت الله گلپایگانی تا «''و هو العلی العظیم''» کفایت می‌کند. گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۹۰. </ref> و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه [[سوره قدر]] بخواند، و بعداز سلام نماز بگوید: «{{عربی|اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمدٍ وَ آلِ مُحمدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان}}». (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۸.</ref>


==احکام==
==احکام==
* اگر نماز لیلة الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۹ـ۱۰۸ </ref>
* اگر نماز لیلة الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۹ـ۱۰۸.</ref>
* نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌شود خواند، ولی بهتر است در اول شب بعداز [[نماز|نماز عشا]] خوانده شود.<ref> توضیح المسائل (امام خمینی)، ص۱۰۰، مسئله ۶۳۹. </ref>
* نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌شود خواند، ولی بهتر است در اول شب بعداز [[نماز|نماز عشا]] خوانده شود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۱۰۰، مسئله ۶۳۹.</ref>
* اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تأخیر بیندازند.<ref> توضیح المسائل (امام خمینی)، ص۱۰۰، مسئله ۶۴۰ </ref>
* اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تأخیر بیندازند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۱۰۰، مسئله ۶۴۰.</ref>
* می‌شود یک نفر چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء [[ثواب]] به جا آورد.<ref> قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج‌۱، ص۲۶۲ </ref>
* می‌شود یک نفر چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء [[ثواب]] به جا آورد.<ref>قمی، الغایة القصوی، ۱۴۲۳ق، ج‌۱، ص۲۶۲.</ref>
* هر‌گاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد به جا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیةالکرسی را فراموش کرده بود بخواند.<ref> قمّی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج‌۱، ص۲۶۲ </ref>
* هر‌گاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد به جا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیةالکرسی را فراموش کرده بود بخواند.<ref>قمی، الغایة القصوی، ۱۴۲۳ق، ج‌۱، ص۲۶۲.</ref>
* اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۹ </ref>
* اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۹.</ref>


==ثواب خواندن این نماز==
==ثواب خواندن این نماز==
[[پیامبر(ص)]] درباره ثواب خواندن این نماز فرمود:
[[پیامبر(ص)]] درباره ثواب خواندن این نماز فرمود:
::«بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی‌گذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان [[صدقه]] دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت [[نماز]] برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او می‌فرستد که با هر فرشته جامه‌ای و حلّه‌ای است، و تنگی قبر او را تا روز [[نفخ صور]] وسعت می‌دهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند، حسنه عطا می‌کند و او را چهل درجه بالا می‌برد.»<ref group="یادداشت">قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: لایأْتِی عَلَی الْمَیتِ سَاعَةٌ أَشَدُّ مِنْ أَوَّلِ لَیلَةٍ فَارْحَمُوا مَوْتَاكُمْ بِالصَّدَقَةِ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَلْیصَلِّ أَحَدُكُمْ رَکْعَتَینِ یقْرَأُ فِی الْأُولَی بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّتَینِ وَ فِی الثَّانِیةِ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ یسَلِّمُ وَ یقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوَابَهَا إِلَی قَبْرِ ذَلِكَ الْمَیتِ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فَیبْعَثُ اللَّهُ مِنْ سَاعَتِهِ أَلْفَ مَلَکٍ إِلَی قَبْرِهِ مَعَ كُلِّ مَلَکٍ ثَوْبٌ وَ حُلَّةٌ وَ یوَسَّعُ قَبْرُهُ مِنَ الضِّیقِ إِلَی یوْمِ ینْفَخُ فِی الصُّورِ وَ یعْطَی الْمُصَلِّی بِعَدَدِ مَا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ حَسَنَاتٍ وَ تُرْفَعُ لَهُ أَرْبَعُونَ دَرَجَةً. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۲، ص: ۱۱۳. </ref>
::«بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی‌گذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان [[صدقه]] دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت [[نماز]] برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او می‌فرستد که با هر فرشته جامه‌ای و حلّه‌ای است، و تنگی قبر او را تا روز [[نفخ صور]] وسعت می‌دهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند، حسنه عطا می‌کند و او را چهل درجه بالا می‌برد.»<ref group="یادداشت">قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: لایأْتِی عَلَی الْمَیتِ سَاعَةٌ أَشَدُّ مِنْ أَوَّلِ لَیلَةٍ فَارْحَمُوا مَوْتَاكُمْ بِالصَّدَقَةِ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَلْیصَلِّ أَحَدُكُمْ رَکْعَتَینِ یقْرَأُ فِی الْأُولَی بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّتَینِ وَ فِی الثَّانِیةِ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ مَرَّةً وَ أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ یسَلِّمُ وَ یقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوَابَهَا إِلَی قَبْرِ ذَلِكَ الْمَیتِ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فَیبْعَثُ اللَّهُ مِنْ سَاعَتِهِ أَلْفَ مَلَکٍ إِلَی قَبْرِهِ مَعَ كُلِّ مَلَکٍ ثَوْبٌ وَ حُلَّةٌ وَ یوَسَّعُ قَبْرُهُ مِنَ الضِّیقِ إِلَی یوْمِ ینْفَخُ فِی الصُّورِ وَ یعْطَی الْمُصَلِّی بِعَدَدِ مَا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ حَسَنَاتٍ وَ تُرْفَعُ لَهُ أَرْبَعُونَ دَرَجَةً. نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۱۳.</ref>


==عامل کاهش فشار قبر==
==عامل کاهش فشار قبر==
[[محدث نوری]] در کتاب [[دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام|دارالسلام]] نقل می‌کند:
[[محدث نوری]] در کتاب [[دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام|دارالسلام]] نقل می‌کند:
:: «''استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. و هیچکس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آنگاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او بیان کردم.''»<ref> دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، ج۲، ص۳۴۸</ref>
:: «''استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. و هیچکس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آنگاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او بیان کردم.''»<ref>نوری، دارالسلام، ج۲، ص۳۴۸</ref>
 
== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
* [[تشییع جنازه]]
* [[تشییع جنازه]]
* [[عذاب قبر]]
* [[عذاب قبر]]
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* عاملی، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، ۱۴۰۹ق.
* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶ش.
* یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی، العروه الوثقی فیما تم به البلوی (المحشی)، جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۹ق.
* امام خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل حضرت امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
* قمی، شیخ عباس، الغایه القصوی فی ترجمه العروه الوثقی، صبح پیروزی، قم، ۱۴۲۳ق.
* شیخ حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق.
* امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ۱۳۸۶ش.
* گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل،‌ قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۰۹ق.
* امام خمینی، توضیح المسائل حضرت امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ۱۳۸۷ش.
* قمی، شیخ عباس، الغایه القصوی فی ترجمه العروه الوثقی، قم، صبح پیروزی، ۱۴۲۳ق.
* گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل،‌دار القرآن الکریم، قم، ۱۴۰۹ق.
* نوری، میرزا حسین، دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، بیروت، دارالبلاغه، ۱۴۱۲ق.
* نوری، حسین بن محمد تقی، دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، دارالبلاغه، بیروت، ۱۴۱۲ق.
* نوری، میراز حسین، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی، العروه الوثقی فیما تم به البلوی (المحشی)، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۹ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{نمازها}}
{{نمازها}}
خط ۵۸: خط ۶۱:
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع مردود
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
کاربر ناشناس