دعای اللهم کن لولیک: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۳۲
| دعای اللهم کن لولیک | |
|---|---|
 خوشنویسی دعای سلامتی امام زمان(ع). شکسته نستعلیق | |
| اطلاعات روایت | |
| نام‌های دیگر | دعای سلامتی امام زمان(ع) |
| موضوع | دعا برای سلامتی و نصرت امام زمان(ع) |
| صادره از | امام باقر(ع) و امام صادق(ع) |
| راوی اصلی | محمد بن عیسی بن عُبَیْد |
| اعتبار سند | مرسل |
| منابع شیعه | الکافی، تهذیب الاحکام، مصباح المتهجد، المزار الکبیر، اقبال الاعمال و المصباح |
| احادیث مشهور | |
| حدیث سلسلةالذهب • حدیث ثقلین • حدیث کساء • مقبوله عمر بن حنظلة • حدیث قرب نوافل • حدیث معراج • حدیث ولایت • حدیث وصایت • حدیث جنود عقل و جهل • حدیث شجره | |
دعای اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلیّک یا دعای سلامتی امام زمان(ع) دعایی مشهور برای سلامتی امام مهدی(ع) که با عبارت «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ» آغاز می‌شود. این دعا در تهذیب الأحکام از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) نقل شده، اما در سایر منابع مشخص نشده دعا از کدام امام است. در بیشتر منابع، عبارت «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است؛ اما گروهی از علما مانند سید بن طاووس و کفعمی به جای فلان بن فلان، نام امام زمان(ع) را ذکر کرده‌اند.
در این دعا با عبارت‌هایی مانند «ولیاً»، «حافظاً»، «قائداً»، «ناصراً» برای سلامتی امام زمان(ع) دعا شده است. با توجه به عبارت «فی کل ساعة»، دعاکننده در همه لحظات خواستار سلامتی و نصرت امام است.
این دعا هرچند جزو اعمال شب قدر(۲۳ ماه رمضان) نقل شده؛ اما در همه حال و زمان می‌توان آن را قرائت کرد.
سند دعا مرسل است؛ اما گفته شده با توجه به وجود دعا در کتب روایی و ادعیه معتبر همچون الکافی، تهذیب الاحکام، مصباح المتهجد و اقبال الاعمال می‌توان به صحت و اعتبار آن حکم کرد.
کتاب «شرح دعای سلامتی امام زمان(عج)»، اثر محسن قرائتی درباره شرح این دعا نگارش شده است.
متن
دعای اللهم کن لولیک با عبارات مختلفی در منابع نقل شده است. متن این دعا به نقل از «مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد» شیخ طوسی چنین است: «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیناً حَتَّی تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا؛ خدایا برای ولی‌ات باش فلان بن فلان در این ساعت و در هر ساعت، سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و دیده‌بان، تا او را با رغبت مردم در زمینت سکونت دهی و زمانی طولانی بهره‌مندش سازی».[۱] این دعا در کتاب اقبال الاعمال، با افزوده‌هایی نقل شده است.[۲]
در کتاب تهذیب الاحکام این دعا از امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، نقل شده است؛[۳] اما در سایر منابع عبارت «الصَّالِحِینَ» آمده و مشخص نشده از کدام امام نقل شده است.[۴]
در بیشتر منابعی که این دعا را نقل کرده‌اند عبارت «فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است.[۵] سید بن طاووس، محدث شیعی در قرن ششم و هفتم قمری، در اقبال به جای فلان بن فلان، این‌گونه آورده است: «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکِ الْحُجَّةِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِی عَلَیهِ وَ عَلَی آبَائِهِ أَفْضَلُ الصَّلَاةِ وَ السَّلَامِ».[۶] در کتاب مصباح کفعمی نیز «مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِی» آمده است.[۷] محمد تقی مجلسی، فقیه و محدث شیعی قرن یازدهم قمری، گفته است که ظاهر عبارت دعا شاهد این است که گفتن نام امام زمان(ع) به جای فلان بن فلان جایز است؛ البته اگر از القاب آن حضرت استفاده شود بهتر است؛ زیرا در این صورت میان روایاتی که از نام بردن اسم خاص امام منع کرده‌اند و احادیثی که آن را جایز دانسته‌اند، جمع و سازگاری ایجاد شده است.[۸] در کتاب مفاتیح الجنان گفته شده به جای فلان بن فلان، «الحُجَّةِ بْنِ الحَسَنِ» بگویید.[۹] برخی به جهت اینکه در دعا «فلان بن فلان» آمده، احتمال داده‌اند این دعا برای امام هر عصری باشد نه مخصوص امام زمان(ع)؛ البته در این صورت نیز دعا شامل امام زمان(ع) می‌شود.[۱۰]
زمان قرائت دعا
براساس عبارات ابتدایی دعا،
این دعا، هرچند مخصوص شب ۲۳ ماه رمضان است؛ اما آن را در همه حال و زمان می‌توان خواند؛ زیرا گفته شده این دعا را در هر حالتی(ایستاده، نشسته و سجده) در شب ۲۳ ماه رمضان و بلکه کل ماه رمضان و در همه لحظات عمر تکرار کنید.[۱۱] برهمین اساس گفته شده تکرار این دعا در هر شبانه روز و در نمازها شایسته است.[۱۲]
همچنین توصیه شده این دعا پس از حمد و ستایش خدا و صلوات بر پیامبر(ص) خوانده شود.[۱۳]
مضمون
در دعای اللهم کن لولیک با عبارت‌های مختلف برای سلامتی امام دعا شده است.[۱۴] در این دعا با شش واژه «ولیاً»، «حافظاً»، «قائداً»، «ناصراً»، «دلیلاً» و «عیناً» از خداوند خواسته شده تا سرپرست و ولی امام باشد و او را تحت حفظ، رهبری، نصرت و حراست خود قرار دهد.[۱۵] گفته شده کلمه «ولی» جامع‌تر از سایر واژگان است و به همین جهت نخست ذکر شده است.[۱۶] واژه «حافظاً» نیز به دعا برای سلامتی امام تصریح دارد.[۱۷]
«فی هذه الساعة» به شب قدر(۲۳ ماه رمضان) اشاره دارد و «فی کل ساعة» بیانگر توجه و دعای همیشگی برای امام مهدی(ع) است. براساس این دعا، دعا کننده در لحظه خواندن دعا و در همه لحظات خواستار سلامتی و نصرت امام مهدی(ع) است.[۱۸]
از نظر حسن بن سلیمان حلی، از علمای شیعه قرن هشتم، مراد از عبارت «حَتَّی تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً» زمان ظهور امام زمان(ع) و قدرت یافتن او است؛ زیرا در دوران غیبت، حق آن حضرت غصب شده و او توان اظهار حق در میان مردم را ندارد.[۱۹] او بر آن است مقصود از «تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا» نیز رجعت و پس از شهادت امام زمان(ع) است؛ زیرا طبق روایات آن حضرت پس از ظهور، نوزده سال عمر می‌کند و سپس به شهادت می‌رسد و نوزده سال با طول عمر سازگاری ندارد.[۲۰] به گفته محسن قرائتی، از مفسران شیعی معاصر، مراد از «تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا»، آرزوی طولانی شدن حکومت جهانی امام است. از نظر وی بنابر احادیث شیعه، دوران استقرار حکومت امام بیش از سیصد سال خواهد بود.[۲۱]
سند و اعتبار
دعای اللهم کن لولیک، در منابع روایی و ادعیه، تنها از طریق محمد بن عیسی بن عُبَید
نقل شده است.[۲۲] درباره وثاقت او اختلاف‌نظر وجود دارد.[۲۳] نجاشی[۲۴] او را ثقه و شیخ طوسی[۲۵] او را ضعیف شمرده است. از نظر علامه حلی، نظر قوی، پذیرش وثاقت محمد بن عیسی است.[۲۶]
به گفته علامه مجلسی، سند دعا مرسل است.[۲۷] با این حال محسن قرائتی برآن است شواهدی همچون وجود دعا در کافی[۲۸] و تهذیب الأحکام[۲۹] و کتب معتبری مانند المزار الکبیر اثر ابن مشهدی،[۳۰] المصباح اثر کفعمی[۳۱] و اقبال الاعمال اثر سید بن طاووس؛[۳۲] و سازگاری مضامین دعا با عقل و نقل و اینکه تمام جملات و عبارات این دعا در ادعیه دیگر نیز آمده است، بر اعتبار و صحت دعا دلالت دارند.[۳۳]
چرایی دعا برای سلامتی امام زمان(ع)
گفته شده است امام دوازدهم همانند سایر امامان(ع) دارای حیات طبیعی است و دچار بیماری و مشکلات می‌شود. ازاین‌رو، دعا و صدقه برای سلامتی امام(ع)، امری شایسته و بلکه ضروری است.[۳۴] در ادعیه منقول از امامان(ع) نیز برای سلامتی امام زمان(ع) دعا شده است.[۳۵] وجه دیگر دعا برای حفظ و سلامتی امام این است که دعا برای حفظ امام در راستای انجام رسالت و تحمل بار امامت - چه در دوران غیبت و چه ظهور- است؛ زیرا تحمل چنین بار سنگینی نیازمند حفظ و عنایت ویژه الهی است.[۳۶]
تک‌نگاری
کتاب «شرح دعای سلامتی امام زمان(عج)»، اثر محسن قرائتی و کوشش حسن سلم‌آبادی، سند و متن دعای سلامتی امام زمان(ع) را بررسی و شرح کرده است. نویسنده پس از مباحث مقدماتی و بررسی سند، به بررسی تک‌تک واژگان و عبارات دعا پرداخته است.[۳۷] در انتهای کتاب نیز فوائد قرائت دعا برای سلامتی امام زمان(ع) و شرایط استجابت دعا بیان شده است.[۳۸] نویسنده کتاب برآن است این دعا به اشتباه به دعای فرج مشهور شده است.[۳۹] این کتاب در قم و از سوی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(ع) منتشر شده است.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، تحقیق و تصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
- حلی، حسن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، تصحیح و تحقیق مشتاق مظفر، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
- طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق و تصحیح حسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق و تصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
- طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسه فقه شیعه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، رجال العلامة الحلی، تحقیق و تصحیح محمد صادق بحرالعلوم، نجف، دار الذخائر، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
- قرائتی، محسن، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، به کوشش حسن سلم‌آبادی، قم، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(ع)، ۱۳۹۳ش.
- کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، البلد الامین و الدرع الحصین، بیروت، مؤسسه الاعلمی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
- کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، المصباح، قم، دار الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- مجلسی، محمد باقر، ملاذالاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، تحقیق مهدی رجائی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.
- مجلسی، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، تحقیق و تصحیح حسین موسوی کرمانی و علی‌پناه اشتهاردی، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش.
- قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، بی‌تا.
پیوند به بیرون
- ↑ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ترجمه از مفاتیح الجنان، ترجمه حسین انصاریان.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳.
- ↑ نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲.
- ↑ نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.
- ↑ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۴۹.
- ↑ قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ص۳۰۷، ذیل دعای شب ۲۳ ماه رمضان.
- ↑ نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۴۸.
- ↑ نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۵و۳۶.
- ↑ نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.
- ↑ نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱و۶۲.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۵۷.
- ↑ حلی، مختصر البصائر، ۱۴۲۱ق، ص۴۶۰.
- ↑ حلی، مختصر البصائر، ۱۴۲۱ق، ص۴۶۰و۴۶۱.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۸۷-۹۱.
- ↑ نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ نگاه کنید به: علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۱۴۲.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۹۱.
- ↑ علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۱۴۲.
- ↑ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۳۹۴؛ مجلسی، ملاذالاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۰۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲، ح۴.
- ↑ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲، ح۳۷.
- ↑ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۶-۲۹.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۲.
- ↑ به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰۹و۴۱۳ و ج۲، ص۴۰۵.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۷.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۵و۶.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۹۳-۱۰۳.
- ↑ قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۷.