یوم الهدم: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۰ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۲

یَومُ الهَدْم (روز تخریب) سالروز تخریب بقیع است. در هشتم شوال ۱۳۴۴ق. وهابیون به مدینه حمله کردند و برخی از اماکن اسلامی از جمله بقعه‌های بقیع را تخریب کردند.^[۱]

پرونده:Baghe2.jpg

نمایی از قبور ائمه بقیع پس از تخریب بقعه‌های بقیع توسط وهابیون

وهابیان در صفر ۱۳۴۴ قمری به مدینه حمله کردند.^[۲] در این حمله، خسارت‌هایی به حرم نبوی و اماکن مذهبی وارد شد.^[۳] هفت ماه بعد، در رمضان ۱۳۴۴ق، شیخ عبدالله بن بُلَیهد (۱۲۸۴-۱۳۵۹ق) که از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ق، قاضی القضات مکه بود،^[۴] وارد مدینه شد و با استفتائی از مفتیان مدینه، حکم تخریب قبور را دریافت کرد.^[۵] بدین ترتیب در هشتم شوال ۱۳۴۴ق، بقعه‌های بقیع تخریب شد.^[۶] بر اساس اسناد موجود، پس از تخریب، ملک عبدالعزیز، پادشاه عربستان، در نامه‌ ۱۲ شوال ۱۳۴۴ق خطاب به عبدالله بن بلیهد، اقدامات وی در این باره را تحسین کرد.^[۷]

نزد شیعیان، ۸ شوال، یوم الهدم (روز تخریب) نام گرفت.^[۹] شیعیان، در سال‌گشت این واقعه مجالسی برگزار می‌کنند و به مرثیه‌خوانی و یادآوری حادثه تخریب بقیع می‌پردازند.^[۱۰] آیت الله صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید، این روز را به نام روز جهانی بقیع خواند و از همه مسلمانان خواست که تخریب بقیع و دیگر اماکن مقدس اسلامی به دست وهابیان را محکوم کرده و بازسازی آن را مطالبه کنند.^[۱۱]

وهابیان در سال ۱۲۲۰ق. نیز به دستور سعود بن عبدالعزیز، بارگاه امامان چهارگانه و گنبد حضرت فاطمه(س) موسوم به بیت الاحزان را تخریب کرده یا خسارت جدی به آنها وارد کردند.^[۱۲] به گزارش عبدالرحمن جَبَرتی، نیروهای وهابی جز مرقد نبوی دیگر بارگاه‌ها را از میان بردند.^[۱۳] برخی از بارگاه‌ها در سال ۱۲۳۴ق. به دستور سلطان محمود ثانی (حکومت: ۱۲۲۳-۱۲۵۵ق.) بازسازی شده بود.^[۱۴]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

«آیت‌الله صافی گلپایگانی: تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است.»، خبرگزاری حوزه، درج مطلب: ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ش، مشاهده: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
«آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»، خبرگزاری شبستان،، درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹۶ش، مشاهده: ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ش.
«به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»، شفقنا، درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۳۹۳ش، مشاهده: ۱۸ مرداد ۱۳۹۸ش.
البلاغی، محمدجواد، الردّ علی الوهابیة، تحقیق سید محمدعلی الحکیم، بیروت، مؤسسة اهل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
«تصاویر/ مراسم عزاداری سالروز تخریب قبور ائمه بقیع در حرم امام حسین(ع)»، خبرگزاری رسمی حوزه، درج مطلب ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، مشاهده ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
العساف، منصور، «عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس»، در سایت الریاض، درج مطلب: ۳ ذی‌القعده ۱۴۳۵ق، مشاهده: ۶ مرداد ۱۳۹۷ش.
امینی، محمدامین، بقیع الغرقد فی دراسة شامله، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
جبرتی، عبدالرحمان، عجائب الآثار، بیروت،‌ دارالجیل.
جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۲۰۰۲م.
سِباعی، احمد، تأریخ مکّة، مکة المکرمة، مطابع الصفا، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق.
عبدالله بن عبدالرحمن بن صالح، خزانة التواریخ النجدیه، آل سبام، ۱۴۱۹ق.
ماجری، یوسف، البقیع قصة التدمیر، بیروت، مؤسسة بقیع لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.
نجمی، محمدصادق، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۶ش.

↑ نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.
↑ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.
↑ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.
↑ زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۴، ص۹۱.
↑ البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱؛ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.
↑ نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.
↑ العساف، «عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس».
↑ «تصاویر مراسم عزاداری سالروز تخریب قبور ائمه بقیع در حرم امام حسین(ع)»، خبرگزاری حوزه.
↑ «به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»، سایت شفقنا.
↑ «آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»، خبرگزاری شبستان.
↑ «تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
↑ جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱.
↑ جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱.
↑ جعفریان، پنجاه سفرنامه، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۹۶.

[1] نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.

[2] ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.

[3] ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.

[4] زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۴، ص۹۱.

[5] البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱؛ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.

[6] نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.

[7] العساف، «عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس».

[8] «تصاویر مراسم عزاداری سالروز تخریب قبور ائمه بقیع در حرم امام حسین(ع)»، خبرگزاری حوزه.

[9] «به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»، سایت شفقنا.

[10] «آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»، خبرگزاری شبستان.

[11] «تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.

[12] جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱.

[13] جبرتی، عجائب الآثار، دارالجیل، ج۳، ص۹۱.

[14] جعفریان، پنجاه سفرنامه، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۹۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''یَومُ الهَدْم''' (روز تخریب) سالروز [[تخریب بقیع]] است. در [[۸ شوال|هشتم شوال]] [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]]. [[وهابیت|وهابیون]] به [[مدینه]] حمله کردند و برخی از اماکن اسلامی از جمله [[بقعه‌های بقیع]] را تخریب کردند.{{مدرک}}
+'''یَومُ الهَدْم''' (روز تخریب) سالروز [[تخریب بقیع]] است. در [[۸ شوال|هشتم شوال]] [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]]. [[وهابیت|وهابیون]] به [[مدینه]] حمله کردند و برخی از اماکن اسلامی از جمله [[بقعه‌های بقیع]] را تخریب کردند.<ref>نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.</ref>
+[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[قبرستان بقیع]] قبل از تخریب آن توسط [[وهابیون]]]]
-وهابیان در [[صفر]] ۱۳۴۴ قمری به مدینه حمله کردند.<ref>ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> در این حمله، خسارت‌هایی به [[حرم نبوی]] و اماکن مذهبی وارد شد.<ref>ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> هفت ماه بعد، در [[رمضان]] ۱۳۴۴ق، شیخ عبدالله بن بُلَیهد (۱۲۸۴-۱۳۵۹ق) که از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ق، قاضی القضات [[مکه]] بود،<ref>زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۴، ص۹۱.</ref> وارد مدینه شد و با [[استفتاء|استفتائی]] از مفتیان مدینه، حکم تخریب قبور را دریافت کرد.<ref>البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱؛ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> بدین ترتیب در هشتم شوال ۱۳۴۴ق، بقعه‌های بقیع تخریب شد.<ref>نجمی، تاریخ حرم ائمه، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.</ref> بر اساس اسناد موجود، پس از تخریب، ملک عبدالعزیز، پادشاه [[عربستان]]، در نامه‌ [[۱۲ شوال]] ۱۳۴۴ق خطاب به عبدالله بن بلیهد، اقدامات وی در این باره را تحسین کرد.<ref>[http://www.alriyadh.com/965193 العساف، «عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس».]</ref>
+[[پرونده:Baghe2.jpg|بندانگشتی|default|نمایی از قبور [[ائمه بقیع]] پس از تخریب بقعه‌های بقیع توسط وهابیون]]
+وهابیان در [[صفر]] ۱۳۴۴ قمری به مدینه حمله کردند.<ref>ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> در این حمله، خسارت‌هایی به [[حرم نبوی]] و اماکن مذهبی وارد شد.<ref>ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> هفت ماه بعد، در [[رمضان]] ۱۳۴۴ق، شیخ عبدالله بن بُلَیهد (۱۲۸۴-۱۳۵۹ق) که از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ق، قاضی القضات [[مکه]] بود،<ref> زرکلی، الاعلام، ۲۰۰۲م، ج۴، ص۹۱.</ref> وارد مدینه شد و با [[استفتاء|استفتائی]] از مفتیان مدینه، حکم تخریب قبور را دریافت کرد.<ref>البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱؛ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹؛ امینی، بقیع الغرقد، ۱۳۸۶ش، ص۴۹.</ref> بدین ترتیب در هشتم شوال ۱۳۴۴ق، بقعه‌های بقیع تخریب شد.<ref>نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۵۱.</ref> بر اساس اسناد موجود، پس از تخریب، ملک عبدالعزیز، پادشاه [[عربستان]]، در نامه‌ [[۱۲ شوال]] ۱۳۴۴ق خطاب به عبدالله بن بلیهد، اقدامات وی در این باره را تحسین کرد.<ref>[http://www.alriyadh.com/965193 العساف، «عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس».]</ref>
 [[پرونده:یوم الهدم.jpg|بندانگشتی|گرامیداشت یوم الهدم در [[حرم امام حسین(ع)]] (اردیبهشت ۱۴۰۰ش)<ref>[https://www.hawzahnews.com/photo/959609 «تصاویر مراسم عزاداری سالروز تخریب قبور ائمه بقیع در حرم امام حسین(ع)»]، خبرگزاری حوزه.</ref>]]
 نزد [[شیعه|شیعیان]]، ۸ شوال، یوم الهدم (روز تخریب) نام گرفت.<ref>[http://shafaqna.com/persian/proposal/item/82061 «به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»]، سایت شفقنا.</ref> شیعیان، در سال‌گشت این واقعه مجالسی برگزار می‌کنند و به مرثیه‌خوانی و یادآوری حادثه تخریب بقیع می‌پردازند.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/639127 «آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»]، خبرگزاری شبستان.</ref> [[آیت الله صافی گلپایگانی]]، از [[مراجع تقلید]]، این روز را به نام روز جهانی بقیع خواند و از همه [[اسلام|مسلمانان]] خواست که تخریب بقیع و دیگر اماکن مقدس اسلامی به دست وهابیان را محکوم کرده و بازسازی آن را مطالبه کنند.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/494618 «تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
@@ خط ۱۳: / خط ۱۴: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
+* [http://hawzahnews.com/detail/News/494618 «آیت‌الله صافی گلپایگانی: تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است.»]، خبرگزاری حوزه، درج مطلب: ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ش، مشاهده: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
+* [http://shabestan.ir/detail/News/639127 «آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»]، خبرگزاری شبستان،، درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹۶ش، مشاهده: ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ش.
+* [http://shafaqna.com/persian/proposal/item/82061، «به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»]، شفقنا، درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۳۹۳ش،  مشاهده: ۱۸ مرداد ۱۳۹۸ش.
+* البلاغی، محمدجواد، الردّ علی الوهابیة، تحقیق سید محمدعلی الحکیم، بیروت، مؤسسة اهل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
+*[https://www.hawzahnews.com/photo/959609 «تصاویر/ مراسم عزاداری سالروز تخریب قبور ائمه بقیع در حرم امام حسین(ع)»]، خبرگزاری رسمی حوزه، درج مطلب ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، مشاهده ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
+* العساف، منصور، «[http://www.alriyadh.com/965193 عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس]»، در سایت الریاض، درج مطلب: ۳ ذی‌القعده ۱۴۳۵ق، مشاهده: ۶ مرداد ۱۳۹۷ش.
 * امینی، محمدامین، بقیع الغرقد فی دراسة شامله، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
-* البلاغی، محمدجواد، الردّ علی الوهابیة، تحقیق سید محمد علی الحکیم، بیروت، مؤسسة اهل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
 * جبرتی، عبدالرحمان، عجائب الآثار، بیروت،‌ دارالجیل.
 * جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
-* [http://hawzahnews.com/detail/News/494618 خبرگزاری حوزه، «آیت الله صافی گلپایگانی: تخریب قبور ائمه بقیع(ع) خیانت بزرگ به اسلام است.»]، تاریخ درج مطلب: ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ مشاهده: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
+* زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۲۰۰۲م.
-* [http://shabestan.ir/detail/News/639127 خبرگزاری شبستان، «آیین بزرگداشت یوم الهدم در مسجد زیارت قدمگاه برگزار می‌شود»]، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۳۹۶ش، تاریخ مشاهده: ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ش.
+* سِباعی، احمد، تأریخ مکّة، مکة المکرمة، مطابع الصفا، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق.
-* زرکلی، خیر الدین، الأعلام، بیروت،دار العلم للملایین، ۲۰۰۲م.
-* سِباعی، أحمد، تأریخ مکّة، مکة المکرمة، مطابع الصفا، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق.
-* [http://shafaqna.com/persian/proposal/item/82061 شفقنا، «به مناسبت ۸ شوال "یوم الهدم"/ حادثه دردناک تخریب بقیع زخمی بر قلب شیعیان»، ]، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۳۹۳ش، تاریخ مشاهده: ۱۸ مرداد ۱۳۹۸ش.
 * عبدالله بن عبدالرحمن بن صالح، خزانة التواریخ النجدیه، آل سبام، ۱۴۱۹ق.
-* العساف، منصور، «[http://www.alriyadh.com/965193 عبدالله بن سلیمان البلیهد.. القاضی والمستشار فی زمن التأسیس]»، در سایت الریاض، تاریخ درج مطلب: ۳ ذی القعده ۱۴۳۵ق، تاریخ مشاهده: ۶ مرداد ۱۳۹۷ش.
 * ماجری، یوسف، البقیع قصة التدمیر، بیروت، مؤسسة بقیع لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.
 * نجمی، محمدصادق، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۶ش.
@@ خط ۳۶: / خط ۳۸: @@
   | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
   | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
-  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->ندارد
+  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
   | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
   | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
   | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
-  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
+  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
   | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
   | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل

ن ب و عربستان سعودی
مناطق تاریخی	مکه • مدینه • جده • احساء • قطیف • عوامیه • طائف • نجران • ینبع • ربذه • شعب ابی‌طالب • خیبر • غدیر خم • فدک • سقیفه • کوه نور • کوه ابوقبیس • کوه عینین • ابواء • ابطح • دارالندوه • منطقه بدر • کوه احد • کوه رضوی • حدیبیه • تهامه • بحران • صریا • حجاز • دومة الجندل • جحفه • آبار علی • خانه ارقم بن ابی‌ارقم • حیطان سبعه
اماکن مقدس	حرم مکی • حرم مدنی • مسجد الحرام • مسجد النبی • قبرستان معلاة • مسجد قبا • قبرستان بقیع • مسجد غدیر • بقعه‌های بقیع • مسجد ردالشمس • غار حراء • مسجد شجره • سرزمین منا • عرفات • مشعر • بیت الاحزان • کوه ثور • مسجد خیف • مسجد قبلتین • جبل الرحمة • حجر اسماعیل • مقام ابراهیم • زمزم • صفا و مروه • مسعی • مسجد تنعیم • مسجد الاجابة (مکه) • مسجد الاجابة (مدینه) • مسجد جن • مسجد غمامه • مساجد سبعه • ستون توبه • مقبره شهدای احد • مسجد حمزه (مدینه)• مسجد علی بن ابی‌طالب (مدینه)
شخصیت‌ها	شیخ احمد احسائی • علی بن حسنعلی خنیزی • علی بن حسن خنیزی • عبدالهادی فضلی • باقر النمر • محمدعلی عمری • حسن الصفار • سید هاشم الشخص • ناصر القفاری • زکی المیلاد
گروه‌های شیعی	جنبش مبلغان طلایه‌دار • سازمان انقلاب اسلامی در شبه جزیره • الحرکة الاصلاحیه • حزب‌الله حجاز
سایر	نخاوله • حج • وهابیت • تخریب بقیع • جزیرة العرب • یوم الهدم • قریش • اوس و خزرج • بنی‌هاشم • انصار • جاهلیت • فاجعه منا (۱۳۹۴) • انتفاضه منطقه شرقیه • باب جبرئیل • اعدام‌های ۱۲ مارس ۲۰۲۲ عربستان
قبرستان بقیع

ن ب و مناسبت‌های شیعه
اعیاد	عید مبعث • عید فطر • دهه کرامت • عید قربان • عید غدیر • دهه امامت و ولایت • ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) • اعیاد شعبانیه • نیمه شعبان • میلاد پیامبر(ص) • هفته وحدت
عزاداری‌ها	دهه محرم • روز تاسوعا • روز عاشورا • شب عاشورا • شام غریبان • اربعین حسینی • دهه صفر • ایام محسنیه • ایام فاطمیه • شب ضربت‌خوردن • شهادت حضرت علی(ع) • شهادت امام صادق(ع) • یوم الهدم • اسد عاشورا
ایام عبادی	ماه رمضان • ایام البیض • لیلة المبیت • لیلةالرغائب • شب قدر • دحو الارض • ایام تشریق • روز ترویه • روز عرفه • شب نیمه شعبان
مرتبط	ایام الله • عیدین
ماه رمضان