سوره نصر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Kheradmand ←لید: ویرایش جزئی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوره||نام = نصر|کتابت = ۱۱۰|جزء = ۳۰|آیه = ۳|مکی/مدنی = مدنی|شماره نزول = ۱۰۲|بعدی = [[سوره مسد|مسد]] |قبلی = [[سوره کافرون|کافرون]] |کلمه = ۱۹|حرف = ۸۰|تصویر=سوره نصر.jpg}} | {{سوره||نام = نصر|کتابت = ۱۱۰|جزء = ۳۰|آیه = ۳|مکی/مدنی = مدنی|شماره نزول = ۱۰۲|بعدی = [[سوره مسد|مسد]] |قبلی = [[سوره کافرون|کافرون]] |کلمه = ۱۹|حرف = ۸۰|تصویر=سوره نصر.jpg}} | ||
'''سوره نَصر''' صد و دهمین [[سوره]] و از [[سوره مدنی|سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای گرفته است. نام سوره از [[آیه]] اول آن گرفته شده به معنای پیروزی است. از دیگر نام‌های آن '''اذا جاء''' است. در این سوره سه پیشگویی و خبر غیبی مهم وجود دارد: «[[فتح مکه]] با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام»، «ایمان آوردن مردم [[مکه]] و اطراف آن به [[اسلام]] و بیعت با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]]» و | '''سوره نَصر''' صد و دهمین [[سوره]] و از [[سوره مدنی|سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای گرفته است. نام سوره از [[آیه]] اول آن گرفته شده به معنای پیروزی است. از دیگر نام‌های آن '''اذا جاء''' است. در این سوره سه پیشگویی و خبر غیبی مهم وجود دارد: «[[فتح مکه]] با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام»، «ایمان آوردن مردم [[مکه]] و اطراف آن به [[اسلام]] و بیعت با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]]» و «رحلت پیامبر(ص)». [[استجابت دعا]] و پیروزی در برابر دشمنان را از خواص این سوره برشمرده‌اند. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
* '''ترتیب و محل نزول''' | * '''ترتیب و محل نزول''' | ||
[[سوره]] نصر جزو [[سوره‌های مدنی]] و در [[ترتیب نزول]] صد و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]] صد و دهمین سوره [[قرآن]] است.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص۱۶۸.</ref> بعضی از [[تفسیر قرآن|مفسران]] این سوره را صد و یازدهمین یا صد و دوازدهمین سورهٔ نازل‌شده می‌دانند. سوره | [[سوره]] نصر جزو [[سوره‌های مدنی]] و در [[ترتیب نزول]] صد و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]] صد و دهمین سوره [[قرآن]] است.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص۱۶۸.</ref> بعضی از [[تفسیر قرآن|مفسران]] این سوره را صد و یازدهمین یا صد و دوازدهمین سورهٔ نازل‌شده می‌دانند. سوره نصر، یکی از ۱۴ تا ۱۶ سوره‌ای است که تمام آیات آن یکجا نازل شده است و به نام [[سوره‌های جَمعیُ‌النزول]] شناخته می‌شود.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، ج۱، ص۱۴۵.</ref> | ||
* '''تعداد آیات و کلمات''' | * '''تعداد آیات و کلمات''' | ||
نسخهٔ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۴۸
 | |
| شماره سوره | ۱۱۰ |
|---|---|
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۱۰۲ |
| مکی/مدنی | مدنی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۳ |
| تعداد کلمات | ۱۹ |
| تعداد حروف | ۸۰ |
سوره نَصر صد و دهمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن که در جزء سی‌ام جای گرفته است. نام سوره از آیه اول آن گرفته شده به معنای پیروزی است. از دیگر نام‌های آن اذا جاء است. در این سوره سه پیشگویی و خبر غیبی مهم وجود دارد: «فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام»، «ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص)» و «رحلت پیامبر(ص)». استجابت دعا و پیروزی در برابر دشمنان را از خواص این سوره برشمرده‌اند.
معرفی
- نامگذاری
نام مشهور سوره، نصر است. سبب این نامگذاری آن است که کلمه نصر در اولین آیه این سوره به کار رفته و از پیروزی الهی سخن گفته است. نام دیگر این سوره «اذا جاء» است؛ زیرا این سوره با همین کلمه آغاز می‌شود. سومین نام این سوره، تودیع است. نزول این سوره در اواخر عمر رسول خدا(ص) و وداع خداوند و جبرئیل با ایشان، دلیل این نامگذاری است.[۱]
- ترتیب و محل نزول
سوره نصر جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول صد و دومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف صد و دهمین سوره قرآن است.[۲] بعضی از مفسران این سوره را صد و یازدهمین یا صد و دوازدهمین سورهٔ نازل‌شده می‌دانند. سوره نصر، یکی از ۱۴ تا ۱۶ سوره‌ای است که تمام آیات آن یکجا نازل شده است و به نام سوره‌های جَمعیُ‌النزول شناخته می‌شود.[۳]
- تعداد آیات و کلمات
سوره نصر ۳ آیه، ۱۹ کلمه و ۸۰ حرف دارد و جزو سوره‌های مُفصّلات (دارای آیات کوتاه) است.[۴]
محتوا
خداوند در سوره نصر، به رسولش وعده پیروزی و یاری می‌دهد و اعلام می‌کند خیلی زود مردم گروه‌گروه داخل اسلام می‌شوند. پس به پیامبر(ص) دستور می‌دهد به شکرانه این یاری و پیروزی، خدا را تسبیح کند و حمد بگوید و استغفار کند. بنابر نظر برخی مفسران همچون علامه طباطبایی این سوره در مدینه بعد از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شده است؛ پس مراد از فتحی که خداوند به آن وعده می‌دهد، فتح مکه است.[۵]
زمان نزول سوره و پیشگویی‌های آن
نظرها درباره زمان نزول سوره نصر مختلف است؛ برای مثال علی بن ابراهیم قمی می‌گوید این سوره در منا و در حجة الوداع نازل شد[۷] یا واحدی نیشابوری می‌گوید این سوره در بازگشت پیامبر(ص) از جنگ حنین نازل شد و پیغمبر(ص) پس از آن بیش از دو سال نزیست؛[۸] اما برخی از مفسران همچون شیخ طبرسی و علامه طباطبایی بر این باورند که این سوره پس از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شد؛[۹] بنابراین منظور از فتح و پیروزی و پیوستن بسیاری از مردم به اسلام که خداوند در آیه اول و دوم از آن سخن گفته، فتح مکه است؛ چراکه پس از این پیروزی بود که مردم دسته‌دسته به اسلام پیوستند.[۱۰]
این سوره، حامل سه پیشگویی و خبر غیبی است:
- فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام؛
- ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص)؛
- رحلت پیامبر(ص).[۱۱]
فضایل و خواص
بر اساس روایتی که به پیامبر(ص) منسوب است، کسی که این سوره را قرائت کند ثواب کسی که در فتح مکه همراه با پیامبر(ص) جنگیده و به شهادت رسیده است به او داده می‌شود.[۱۲] همچنین بنابر روایتی دیگر هر کس در شب نهم شعبان چهار رکعت نماز و در هر رکعت بعد از حمد ۱۰ مرتبه سوره نصر را بخواند، خداوند بدنش را بر آتش حرام می‌گرداند (یعنی در آتش جهنم عذاب نمی‌شود) و به واسطه هر آیه ثواب ده شهید از شهدای بدر و ثواب عالمان دین را به او خواهد داد.[۱۳]
همچنین برای این سوره خواصی مانند استجابت دعا و پیروزی در برابر دشمنان برشمرده‌اند.[۱۴]
متن و ترجمه
سوره نصر
| مـتـن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّـهِ وَالْفَتْحُ ﴿١﴾ وَرَ‌أَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّـهِ أَفْوَاجًا ﴿٢﴾ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَ‌بِّكَ وَاسْتَغْفِرْ‌هُ ۚ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا ﴿٣﴾ |
به نام خداوند رحمتگر مهربان چون يارى خدا و پيروزى فرا رسد، (۱) و ببينى كه مردم دسته‌دسته در دين خدا درآيند، (۲) پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش و از او آمرزش خواه، كه وى همواره توبه‌پذير است.(۳) |
| سوره پیشین: سوره کافرون |
سوره نصر سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی |
سوره پسین: سوره مسد |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال بالاعمال الحسنة، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیرالقرآن، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، ۱۴۱۷ق.
- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال بالاعمال الحسنة، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الإسلامی، ۱۴۱۶ق.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق: فواز احمد زمرلی، بیروت، دارالکتب العلمية، بی‌تا.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: سید طیب موسوی جزایری، قم، دارالکتاب، ۱۳۶۷ش.
- معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآنی، ترجمه ابومحمد وکیلی، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۱ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.
- نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینة البحار، تحقيق و تصحيح: حسن نمازی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، ۱۳۷۸ش.
- واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ترجمه علیرضا قراگزلو ذکاوتی، تهران، نشر نی، ۱۳۸۳ش.
پیوند به بیرون
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، ج۱، ص۱۴۵.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۲۰، ص۶۵۰.
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ج۲، صص۴۴۶-۴۴۷.
- ↑ واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ طباطبایی،المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۷۶؛ نیز ر.ک: طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۴۴.
- ↑ طباطبایی،المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۶۵۱.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۷۸۳.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال بالاعمال الحسنة، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۲۰.
- ↑ نمازی شاهرودی، مستدرک سفینة البحار، ۱۳۷۸ش، ج۸، ص۴۸۰.