۱۶٬۹۱۱
ویرایش
زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| موضوع = از | | موضوع = از زیارتنامه‌های [[امام حسین(ع)]] | ||
| مأثور/غیرمأثور = | | مأثور/غیرمأثور = | ||
| صادره از = حضرت مهدى (عج) | | صادره از = حضرت مهدى (عج) | ||
| راوی = | | راوی =یکی از [[نواب اربعه]] | ||
| منابع شیعی = [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] | | منابع شیعی = [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] | ||
| منابع سنی = | | منابع سنی = | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
}} | }} | ||
{{نیایش}} | {{نیایش}} | ||
{{اشتباه نشود|زیارت ناحیه | {{اشتباه نشود|زیارت ناحیه غیرمشهور}} | ||
[[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلان آنها]] | [[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلان آنها]] | ||
'''زیارت ناحیه مقدسه''' از زیارتنامه‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] که در [[روز عاشورا]] و غیر آن خوانده می‌شود. این | '''زیارت ناحیه مقدسه''' از زیارتنامه‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] که در [[روز عاشورا]] و غیر آن خوانده می‌شود. این زیارتنامه، با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] آغاز می‌شود و با سلام بر امام حسین(ع) و یارانش ادامه می‌یابد. پس از آن، به شرحی از اوصاف و کردار امام، زمینه‌های [[قیام امام حسین(ع)|قیام]]، شرح [[شهادت]] و مصائب ایشان و عزادارشدن تمام عالم و موجودات می‌پردازد. این زیارت با [[توسل]] به ائمه و دعا به درگاه خداوند پایان می‌یابد. | ||
در انتساب این زیارتنامه به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] نظرات مختلفی وجود دارد. | در انتساب این زیارتنامه به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] نظرات مختلفی وجود دارد. | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
{{اصلی|ناحیه مقدسه}} | {{اصلی|ناحیه مقدسه}} | ||
ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای اشاره به امام معصوم(ع) استفاده می‌کردند.<ref> دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱</ref> | ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای اشاره به امام معصوم(ع) استفاده می‌کردند.<ref> دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱</ref> | ||
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]] | |||
[[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلانشان]] | [[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلانشان]] | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد | |اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد | ||
}} | }} | ||
زیارت ناحیه مقدسه با [[سلام]] بر [[ | زیارت ناحیه مقدسه با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و اهل‌بیت، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از جنگ، زمینه‌های جنگ او، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادار شدن تمام عالم و موجودات می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]] و [[دعا]] پایان می‌پذیرد. | ||
===سلام === | ===سلام === | ||
در ابتدای این [[زیارت]] نام ۲۲ تن از | در ابتدای این [[زیارت]] نام ۲۲ تن از پیامبران ذکر شده و پس از آن بر تک‌تک [[اصحاب کساء]] با ذکر برخی از خصوصیاتشان [[سلام]] داده شده است. در این زیارت سلام بر امام حسین(ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد آن حضرت و گاهی بر اعضا و جوارحش با بیان مصیبت وارده بر آنها آمده است. همچنین به یاران و همراهان امام نیز سلام داده شده است. | ||
===جایگاه دینی و اجتماعی امام=== | ===جایگاه دینی و اجتماعی امام=== | ||
اشاره به برخی از فضایل امام همچون اقامه [[نماز]]، پرداخت [[زکات]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، برپاداشتن سنت‌های الهی، خاموش ساختن آتش فتنه‌ها، فراخواندن مردم به هدایت و کمال، آشکار ساختن راه‌های استوار حقیقت، برافراشتن پایه دین، ریشه کن کردن ستم و گردنکشی، خیرخواهی برای [[امت]] پیامبر(ص). | |||
=== حالات و آرزوها وانگیزه‌های زائر === | === حالات و آرزوها وانگیزه‌های زائر === | ||
در این بخش به معرفی برخی ازحالات، انگیزه‌ها و آرزوهای زائر اشاره شده مانند: معرفت او به جایگاه امام، اخلاص‌ورزی در راه ولایت او، تقرب به خدا با محبت امام، بیزاری از دشمنانش، جریحه داربودن قلبش از مصیبت امام، جاری بودن اشکش هنگام یاد امام، آرزوی حضور در کربلا و سپر بلای امام شدن و تقدیم جان در راهش. | در این بخش به معرفی برخی ازحالات، انگیزه‌ها و آرزوهای زائر اشاره شده مانند: معرفت او به جایگاه امام، اخلاص‌ورزی در راه ولایت او، تقرب به خدا با محبت امام، بیزاری از دشمنانش، جریحه داربودن قلبش از مصیبت امام، جاری بودن اشکش هنگام یاد امام، آرزوی حضور در کربلا و سپر بلای امام شدن و تقدیم جان در راهش. | ||
=== علل قیام امام === | === علل قیام امام === | ||
در بخش بعد اوصافی از امام حسین و جایگاه او بیان شده و به بخشی از زمینه‌ها و علت‌های [[قیام امام حسین|قیام عاشورا]] اشاره می‌شود مانندگسترش یافتن ستم، افتادن نقاب از چهره ظلم و بیداد، فراخوانی ضلالت و گمراهی از پیروانش. در ادامه زیارت خطاب به امام می خوانیم: «علم به شرایط موجود تو را واداشت تا پرچم مخالفت برداشته و با مخالفان کارزار کنی، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتادی و با حکمت و پند و اندرزهای نیکو به سوی خداوند خواندی، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبری از معبود امر نمودی و از پلیدی و سرکشی بازداشتی و با ظلم و ستم مقابله کردی». | در بخش بعد اوصافی از امام حسین و جایگاه او بیان شده و به بخشی از زمینه‌ها و علت‌های [[قیام امام حسین|قیام عاشورا]] اشاره می‌شود مانندگسترش یافتن ستم، افتادن نقاب از چهره ظلم و بیداد، فراخوانی ضلالت و گمراهی از پیروانش. در ادامه زیارت خطاب به امام می خوانیم: «علم به شرایط موجود تو را واداشت تا پرچم مخالفت برداشته و با مخالفان کارزار کنی، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتادی و با حکمت و پند و اندرزهای نیکو به سوی خداوند خواندی، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبری از معبود امر نمودی و از پلیدی و سرکشی بازداشتی و با ظلم و ستم مقابله کردی». | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۴: | ||
===بخش پایانی و دعا=== | ===بخش پایانی و دعا=== | ||
بخش پایانی این زیارت به [[استغفار]] و [[دعا]] برای زائر و | بخش پایانی این زیارت به [[استغفار]] و [[دعا]] برای زائر و [[مؤمن|مؤمنان]] اختصاص دارد و با [[نماز زیارت]] به پایان می‌رسد. در این بخش بیش ازهفتاد دعا از خداوند درخواست شده مانند: مصونیت از لغزش‌ها و خطاها، ازبین رفتن غم و اندوه، پذیرش [[توبه]]، توسعه روزی، رسیدن به آرزوها، [[استجابت دعا]]، هلاکت دشمنان، شفای بیماری‌ها، بهره‌مندی از دانشی مفید، دلی خاشع، یقینی صادق، عملی پاک، صبری جمیل، پاداشی فراوان. | ||
==سند زیارت== | ==سند زیارت== | ||
این زیارت در کتاب | این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز المزار تصریح می‌کند که زیارات این کتاب با [[حدیث متصل|سند متصل]] به او رسیده ولی برای اختصارِ و اطمینانی که به صدور زیارات از [[معصوم]] داشته، سندها را حذف کرده است.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۲۷.</ref> اما [[آیت‌الله خویی]]، اعتبار کتاب [[المزار الکبیر]] را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.{{مدرک}} [[محمدهادی یوسفی غروی]] نیز در مستند بودن این زیارت تردید کرده است او می‌گوید سه نوع زیارت ناحیه متداخل وجود دارد که با هم متناسب نیستند و همچنین برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر مقتل سازگاری ندارد.<ref>[http://fahimco.com/ShowArticle.aspx?ID=3803 بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]</ref> | ||
در مقابل | در مقابل تعدادی از عالمان شیعه، ابن‌مشهدی را [[توثیق]] کرده و اعتبار کتاب المزار الکبیر را پذیرفته‌اند؛ از جمله [[شهید اول]]، [[شیخ حر عاملی]]،<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۶.</ref> [[علامه مجلسی]]، [[محدث نوری]]، [[شیخ عباس قمی]]،<ref> قمی، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، ج۱، ص۴۰۹.</ref> [[سید محسن امین]]<ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۲۰۲.</ref> و [[آقابزرگ تهرانی]].<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، دارالاضوا، ج۲۰، ص۳۲۴.</ref> | ||
گفته شده: [[سید مرتضی]] (متوفای۴۳۶ق)، که شاگرد شیخ مفید بود، از این زیارت یاد کرده است بدون اینکه آن را به [[ناحیه مقدسه]] منتسب کند.<ref> مصباح الزائر، ۲۲۱</ref> | گفته شده: [[سید مرتضی]] (متوفای۴۳۶ق)، که شاگرد شیخ مفید بود، از این زیارت یاد کرده است بدون اینکه آن را به [[ناحیه مقدسه]] منتسب کند.<ref> مصباح الزائر، ۲۲۱</ref> | ||
[[مجلسی]] | [[علامه مجلسی]]، نیز این زیارت را در بحارالانوار نقل کرده است. او می‌گوید: [[شیخ مفید]] (متوفای۴۱۳ق) آن را در کتاب المزار جزو اعمال [[روز عاشورا]] ثبت کرده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ۳۱۷.</ref> البته گفته شده در نسخه‌های موجود المزار این متن وجود ندارد.<ref>دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۲.</ref> علامه مجلسی در بحار الانوار احتمال داده است که این زیارت از تألیفات سید مرتضی و شیخ مفید است.<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۹۸، ص۲۳۱و۲۵۱.</ref> | ||
مجلسی | مجلسی از کتاب المزار، زیارت دیگری شبیه همان زیارت مشهدی نقل نموده است<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۳۲۲.</ref> و از ابن‌مشهدی نقل کرده است که این زیارت دیگری است که روز عاشورا از ناحیه به یکی از ابواب خارج شده است. در توجیه اختلافاتی که میان دو زیارت مشهدی و آنچه به سید مرتضی نسبت داده شده می‌توان گفت: شاید این اختلاف به تعدد نسخ باز گردد و اظهر آن است که سید این زیارت را گرفته و از طرف خود بر آن عباراتی را اضافه کرده است».<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۹۸، ص۳۲۸.</ref> | ||
==شرح‌های زیارت ناحیه== | ==شرح‌های زیارت ناحیه== | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۱: | ||
* الذخیرة‌الباقیه، محمدجعفر شاملی شیرازی، (فارسی). | * الذخیرة‌الباقیه، محمدجعفر شاملی شیرازی، (فارسی). | ||
* الشمس الضاحیه، جمعی از علما، (فارسی). | * الشمس الضاحیه، جمعی از علما، (فارسی). | ||
* تحفه قائمیه، | * تحفه قائمیه، شیخ محمدباقر فقیه ایمانی (فارسی). | ||
* کشف داحیه، برخی از علمای [[هند]]، (اردو). | * کشف داحیه، برخی از علمای [[هند]]، (اردو). | ||
* همره نور، شرح زیارت ناحیه مقدسه، سید هدایت‌الله طالقانی. | * همره نور، شرح زیارت ناحیه مقدسه، سید هدایت‌الله طالقانی. | ||
* سلام موعود، | * سلام موعود، بیان تحلیلی و توصیفی زیارت ناحیه مقدسه، محمدرضا سنگری.<ref>[http://www.pajoohe.com/fa/print.php?UID=44547 سایت پژوهه]</ref> | ||
== متن و ترجمه == | == متن و ترجمه == | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۲: | ||
}}{{پاك كن}} | }}{{پاك كن}} | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* | * کاوشی در اعتبار و متن زیارت ناحیه اثر مرتضی خوش‌نصیب قم، انتشارات باقرالعلوم(ع)، ۱۳۹۳ش. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۱۸: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۳۷۸ش | ||
* امین، سید محسن، اعیان | * امین، سید محسن، اعیان الشیعه، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۳ه.ق. | ||
* انصاری قمی، ناصرالدین، مجله موعود، اسفند ۸۲؛ شماره ۴۲. | * انصاری قمی، ناصرالدین، مجله موعود، اسفند ۸۲؛ شماره ۴۲. | ||
* آیتی، بررسی تاریخ عاشورا. | * آیتی، بررسی تاریخ عاشورا. | ||
* تهرانی، | * تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، چاپ دوم، دار الاضواء، بیروت، بی‌تا. | ||
* طبسی، | * طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، تهران، ۱۳۸۸ش. | ||
* طبسی، | * طبسی، نجم‌الدین، مجله انتظار، بهار ۸۶، شماره ۲۰. | ||
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا. | * قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا. | ||
* مجلسی، | * مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
*محمدی | *محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن حدیث و تاریخ، قم، انتشارات‌دار الحدیث، ۱۳۸۸ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||