زیارت‌نامه حضرت معصومه(س)

زیارت‌نامه حضرت معصومه(س)

نقش عبارت «یَا فاطِمَة اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ» بر روی ضریح مطهر حضرت فاطمه معصومه(س)
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع	زیارت حضرت فاطمه معصومه(س)
مأثور/غیرمأثور	مأثور
صادره از	امام رضا(ع)
راوی	علی بن ابراهیم از ابراهیم بن هاشم از سعد اشعری
منابع شیعی	بحارالانوار
تک‌نگاری‌ها	رواق عصمت؛ شرحی بر زیارت‌نامه حضرت فاطمه معصومه(س) // شرح زیارت بزرگ بانوی کرامت
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین

زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) زیارت‌نامه‌ای برای حضرت معصومه(س) دختر امام موسی کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان، که علامه مجلسی آن را از امام رضا(ع)، امام هشتم شیعیان، نقل کرده است. این زیارت‌نامه در کتاب بحارالانوار و کتاب تحفة الزائر، هر دو اثر علامه مجلسی، نقل شده و در مفاتیح الجنان نیز به نقل از علامه مجلسی آمده است.

از امام رضا(ع) و امام جواد(ع) روایت شده که کسی که حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند، اهل بهشت خواهد بود.

در فقراتی از این زیارت‌نامه با عبارت «یَا فاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ» به مقام شفاعت حضرت معصومه(س) اشاره شده است. براساس روایتی از امام صادق(ع) در بیان شفیع بودن حضرت معصومه(س)، با شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند. مخاطب قرار گرفتن رسول خدا(ص)، حضرت زهرا(س) و دیگر امامان شیعه و مقدم شدن عبارت «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ فاطِمَة وَ خَدِیجَة» بر «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ» از خصوصیات این زیارت‌نامه شمرده شده است.

برخی از محققان و پژوهشگران نسبت به سند و متن زیارت‌نامه اشکالاتی وارد کرده‌اند؛ ولی آن را از باب تَسامُح در ادلّهٔ سنن معتبر دانسته‌اند. علاوه بر زیارت مأثور و مشهوری که علامه مجلسی برای حضرت فاطمه معصومه(س) بیان کرده، زیارت‌نامه‌های دیگری نیز برای ایشان ذکر شده است.

جایگاه

مقالهٔ اصلی: حضرت معصومه سلام الله علیها

خوشنویسی حدیث «من زارها عارفا بحقها فله الجنة» به خط ثلث، اثر احمد عبدالرضایی بر روی کاشی‌های حرم حضرت معصومه(س)

در روایات اسلامی اهمیت ویژه‌ای به زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) داده شده است. ابن‌قولویه قمی در کتاب کامل الزیارات دو روایت بر فضیلت زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) نقل کرده است:

• امام رضا(ع) فرمود: «مَن زارها فلَه الجنَّة؛ هر کس فاطمه معصومه(س) را زیارت کند بهشت برای اوست.»
• امام جواد(ع) فرمود:«مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ کسی که عمّه‌ام را در قم زیارت کند او اهـل بهشت است.»

در کتاب موسوعة زیارات المعصومین علیهم‌السلام نیز به نقل از امام صادق(ع) آمده که زیارت حضرت معصومه(س) معادل بهشت است.

متن و ترجمه

علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار نقل می‌کند که در بعضی از کتاب‌های زیارات دیدم که علی بن ابراهیم از پدرش و او از سَعد و او از حضرت رضا(ع) چنین روایت کرده است: ای سعد، از ما نزد شما قبری هست، گفتم فدایت شوم قبر فاطمه، دختر امام کاظم(ع) را می فرمایی؟ فرمود: آری هر کس او را زیارت کند، در حالی‌که عارف به حقش باشد، بهشت برای اوست. چون به نزد قبر آن حضرت برسی، بالای سر، رو به قبله بایست و «سی و چهار» مرتبه «الله أَکبر» و «سی و سه» مرتبه «سُبْحانَ اللّٰهِ» و «سی و سه» مرتبه «الْحَمْدُلِلّٰهِ» بگو، آنگاه بخوان:

متن	ترجمه
السَّلامُ عَلَیٰ آدَمَ صِفْوَهِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیٰ نُوحٍ نَبِیِّ اللهِ، السَّلامُ عَلَی إِبْراهِیمَ خَلِیلِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیٰ مُوسَیٰ کَلِیمِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیٰ عِیسیٰ رُوحِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا خَیْرَ خَلْقِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِاللهِ خاتَمَ النَّبِیِّینَ،	سلام بر آدم برگزیده خدا، سلام بر نوح پیامبر خدا، سلام بر ابراهیم دوست خدا، سلام بر موسی هم‌سخن خدا، سلام بر عیسی روح خدا، سلام بر تو ای رسول خدا، سلام بر تو ای بهترین خلق خدا، سلام بر تو ای برگزیده خدا، سلام بر تو ای محمد بن عبدالله خاتم پیامبران،
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طالِبٍ وَصِیَّ رَسُولِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا فاطِمَهُ سَیِّدَهَ نِساءِ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیْکُما یَا سِبْطَیْ نَبِیِّ الرَّحْمَهِ وَسَیِّدَیْ شَبابِ أَهْلِ الْجَّنَهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ سِیِّدَ الْعابِدِینَ وَقُرَّهَ عَیْنِ النَّاظِرِینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ باقِرَ الْعِلْمِ بَعْدَ النَّبِیِّ؛	سلام بر تو ای امیرمؤمنان علی بن ابیطالب، جانشین رسول خدا، سلام بر تو ای فاطمه سرور بانوان جهانیان، سلام بر شما ای دو فرزندزاده پیامبر رحمت و دو سرور جوانان اهل بهشت، سلام بر تو ای علی بن الحسین، سرور عبادت‌کنندگان و روشنی چشم بینندگان، سلام بر تو ای محمد بن علی، شکافنده دانش پس از پیامبر؛
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ الْبارَّ الْأَمِینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ الطَّاهِرَ الطُّهْرِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضیٰ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ التَّقِیَّ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ النَّقِیَّ النَّاصِحَ الْأَمِینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ، السَّلامُ عَلَی الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ.	سلام بر تو ای جعفر بن محمد، راستگوی نیکوکار امین، سلام بر تو ای موسی بن جعفر، امام پاک و پاکیزه، سلام بر تو ای علی بن موسی‌الرضا امام پسندیده، سلام بر تو ای محمد بن علیِّ التقی، سلام بر تو ای علی بن محمّد النقی اندرزگوی امین، سلام بر تو ای حسن بن علی، سلام بر وصی پس از او.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ نُورِکَ وَسِراجِکَ، وَوَلِیِّ وَلِیِّکَ، وَوَصِیِّ وَصِیِّکَ، وَحُجَّتِکَ عَلَیٰ خَلْقِکَ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ فاطِمَهَ وَخَدِیجَهَ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ وَلِیِّ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا أُخْتَ وَلِیِّ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا عَمَّهَ وَلِیِّ اللهِ، السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَرَحْمَهُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ؛	خدایا درود فرست بر نورت و چراغت و نماینده نماینده‌ات و جانشین جانشینت، حجّتت بر آفریدگانت، سلام بر تو ای دختر رسول خدا، سلام بر تو ای دختر فاطمه و خدیجه، سلام بر تو ای دختر امیرمؤمنان، سلام بر تو ای دختر حسن و حسین، سلام بر تو ای دختر ولی خدا، سلام بر تو ای خواهر ولی خدا، سلام بر تو ای عمّه ولی خدا، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو ای دختر موسی بن جعفر؛
السَّلامُ عَلَیْکِ عَرَّفَ اللهُ بَیْنَنا وَبَیْنَکُمْ فِی الْجَنَّهِ، وَحَشَرَنا فِی زُمْرَتِکُمْ، وَأَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِّکُمْ، وَسَقَانا بِکَأْسِ جَدِّکُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْکُمْ، أَسْأَلُ اللهَ أَنْ یُرِیَنا فِیکُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ، وَأَنْ یَجْمَعَنا وِإِیَّاکُمْ فِی زُمْرَهِ جَدِّکُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَأَنْ لَایَسْلُبَنا مَعْرِفَتَکُمْ إِنَّهُ وَلِیٌّ قَدِیرٌ،	سلام بر تو، خدا بین ما و شما در بهشت شناسایی برقرار کند و در گروهتان گردمان آورد و بر حوض پیامبرتان واردمان کند و به ما با جام جدّتان، از دست علی بن ابی‌طالب بنوشاند درودهای خدا بر شما باد، از خدا خواستارم که به ما درباره شما خوشحالی و گشایش بنمایاند و ما و شما را در گروه جدّتان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) گرد آورد و معرفت شما را از ما باز نگیرد، به راستی که او سرپرستی تواناست.
أَتَقَرَّبُ إِلَی اللهِ بِحُبِّکُمْ، وَالْبَراءَهِ مِنْ أَعْدائِکُمْ، وَالتَّسْلِیمِ إِلَی اللهِ راضِیاً بِهِ غَیْرَ مُنْکِرٍ وَلَا مُسْتَکْبِرٍ، وَعَلَیٰ یَقِینِ مَا أَتیٰ بِهِ مُحَمَّدٌ وَبِهِ راضٍ، نَطْلُبُ بِذٰلِکَ وَجْهَکَ یَا سَیِّدِی اللّٰهُمَّ وَرِضاکَ وَالدَّارَ الْآخِرَهَ، یَا فاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ.	به درگاه خدا به سبب دوستی شما و بیزاری از دشمنانتان و تسلیم بودن به خدا، تقرّب می‌جویم، در حال خشنودی به آن، نه با انکار و تکبّر بلکه بر پایه یقین به آنچه محمد آن را آورده و به آن خشنودم، به این امور خاطر تو را می‌خواهم ای آقای من، خدایا خشنودی‌ات و خانه آخرت را می‌خواهم. ای فاطمه درباره بهشت برایم شفاعت کن، به درستی که برای تو نزد خدا مقامی از مقامات بلند است.
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعادَهِ فَلَا تَسْلُبْ مِنِّی مَا أَنَا فِیهِ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ . اللّٰهُمَّ اسْتَجِبْ لَنا وَتَقَبَّلْهُ بِکَرَمِکَ وَعِزَّتِکَ وَبِرَحْمَتِکَ وَعافِیَتِکَ، وَصَلَّی اللهُ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِینَ وَسَلَّمَ تَسْلِیماً یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.	خدایا از تو می‌خواهم که سرانجام کارم را به خوشبختی ختم کنی و آنچه را در آنم از دستم مگیری و هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای بلندمرتبه بزرگ. خدایا برای ما اجابت کن و آن را به بزرگواری و توانمندی‌ات و به رحمت و عافیتت بپذیر و درود خدا بر محمّد و همه خاندان او و بر آنان سلام، سلامی کامل، ای مهربان‌ترین مهربانان.

شفاعت فاطمه معصومه(س)

در زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) که علامه مجلسی آن را در کتاب بحارالانوار نقل کرده عبارت «یَا فاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ؛ ای فاطمه درباره بهشت برایم شفاعت کن، به درستی که برای تو نزد خدا مقامی از مقامات بلند است» آمده است. در بیان مقام حضرت معصومه(س) و شفیع بودن وی، از امام صادق(ع) نقل شده است: «إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ أَلَا إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ أَلَا وَ إِنَّ قُمَّ الْکُوفَةُ الصَّغِیرَةُ أَلَا إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا إِلَی قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی اسْمُهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُوسَی وَ تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِمْ؛ خدا دارای حرمی است که آن مکّه است، و پیامبرش هم حرمی دارد که مدینه است و امیرالمؤمنین هم حرمی دارد که کوفه است. قم کوفه کوچک است؛ آگاه باشید که بهشت هشت در دارد که سه در از آن‌ها به روی قم باز است و بانویی از فرزندان من در آنجا دفن خواهد شد که که فاطمه دختر موسی(ع) نام دارد و با شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند.»

آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه در بیان مقام شفاعت حضرت معصومه(س) می‌گوید: دایره شفاعت متناسب با دایره مقام و شخصیت است هر چه مقام والاتر باشد دایره شفاعت نیز گسترده‌تر است. از روایت امام صادق(ع) که فرمود: «تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِمْ» معلوم می‌شود مقام فاطمه معصومه(س) مقام فوق‌العاده عظیمی همچون مقامی شبیه عصمت است که بر اثر معارف و تقوای بالا نصیب فاطمه معصومه(س) شده است و اینکه سه در از درهای بهشت به سوی قم باز می‌شود به احتمال قوی یکی از سه در، آستان مقدس فاطمه معصومه(س) است.

نکات مربوط به زیارت‌نامه

برخی از عبارت‌های موجود در زیات‌نامه مأثور مورد توجه محققین و پژوهشگران قرار گرفته و پیرامون آن چنین گفته‌اند:

• در این زیارت‌نامه پس از سلام بر پیامبران اولوالعزم، پیامبر اسلام(ص) با عبارت «السلام علیک یا رسول الله...» مورد خطاب قرار گرفته و سلام دادن با صیغه خطاب تا سلام بر امام حسن عسکری(ع) ادامه پیدا کرده است. به‌گفته علی‌اکبر مهدی‌پور این نوع از سلام دادن بر خلاف شیوه معمول در دیگر زیارت‌نامه‌ها است زیرا در هر زیارت‌نامه‌ای که برای زیارت هر یک از معصومان(ع) رسیده فقط برای همان معصوم صیغه خطاب به کار رفته است. به‌گفته ایشان شاید بتوان با توجه به روایت امام صادق(ع) که فرمود: «اِنَّ لِلّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ، وَ لِرَسُولِهِ حَرَما وَ هُوَ الْمَدینَةُ، وَ لاَِمیرِ الْمُؤمِنینَ حَرَماً وَ هُوَ الکُوفَةُ، وَ لَنا حَرَماً وَ هُوَ قُم، وَ سَتُدْفَنُ فیها امْرَأةٌ مِنْ وُلْدی تُسَّمی فاطِمةُ، مَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّةُ؛ خدا دارای حرمی است که آن مکّه است، و پیامبرش هم حرمی دارد که مدینه است، و امیرالمؤمنین هم حرمی دارد که کوفه است، و ما هم دارای حرمی هستیم که قم است، و بزودی بانویی از فرزند من آنجا دفن می شود که نامش فاطمه است، هرکسی او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود.» این گونه برداشت کرد که چون شهر قم حرم اهل‌بیت(ع) است و در واقع زائر با حضور در حرم حضرت معصومه(س) در حرم دیگر ائمه(ع) و حضرت زهرا(س) هم قرار گرفته می‌تواند از صیغه خطاب برای سلام دادن به همه آن‌ها استفاده کند.

در ارتباط با سلام بر امام زمان(عج) که با صیغه غائب آمده است نیز چنین گفته‌اند که شاید غیبت امام زمان(عج) و یا وجود مسجد مقدس جمکران در شهر قم دلیل آن باشد.

• در زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) عبارت «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ فاطِمَة وَ خَدِیجَة» بر «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ» مقدم شده که به اعتقاد برخی از محققان، دلیل آن است که شاید انتساب دختر خصوصاً دختری که هنوز ازدواج نکرده به مادر قوی‌تر از انتساب او بر پدر باشد و شاید تجلیّ قبر مخفی حضرت زهرا(س) در حرم حضرت معصومه(س) دلیل دیگر آن باشد.

اعتبار زیارت‌نامه

در سند و متن زیارت‌نامه حضرت معصومه اشکالاتی وارده شده است.

بررسی سند

علامه مجلسی زیارت‌نامه حضرت معصومه را از علی بن ابراهیم، او از پدرش ابراهیم بن هاشم، او از سعد بن سعد اشعری و او از علی بن موسی الرضا(ع) نقل کرده است. علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار و کتاب تحفة الزائر کتابی که این زیارت‌نامه را از آن نقل کرده، نام نبرده و گفته است: این زیارت‌نامه را در برخی از کتاب‌های مشتمل بر زیارت‌ها دیده‌ام. علامه مجلسی در تحفة الزائر، سند زیارت‌نامه را حسن خوانده است. شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این زیارت‌نامه را از علامه مجلسی نقل کرده است.

خوشنویسی عبارت «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنة» به خط ثلث، اثر حسین نجفی.

به اعتقاد پژوهشگران حدیث، عدم ذکر منبع اصلی، نقطه ضعفی است که می‌توان به این روایت وارد دانست. علی بن ابراهیم صاحب کتاب تفسیر قمی، مورد اعتماد عالمان علم رجال خصوصاً نجاشی بوده و کلینی از او نقل روایت کرده است. عالمانی همچون سید بن طاووس و ابوالقاسم خویی بر وثاقت ابراهیم بن هاشم تأکید کرده و او را مورد اعتماد دانسته‌اند. در ارتباط با نقل شدن این زیارت‌نامه از سعد و نقل او از امام رضا(ع) نیز عالمان علم رجال ابهاماتی وارد کرده و برخی از اشکالات رجالی را وارد دانسته‌اند.

بررسی متن

برخی از محققان نسبت به متن زیارت‌نامه و برخی از فرازهای آن اشکالاتی وارد کرده و گفته‌اند: چرا در فرازهای پایانی زیارت‌نامه خطاب‌ها عوض می‌شود؟ به‌عنوان مثال با آورده شدن عبارت «نَطْلُبُ بِذٰلِکَ وَجْهَکَ یَا سَیِّدِی» خطاب زیارت‌نامه از حضرت معصومه(س) به پیامبر(ص) تغییر می‌کند و سپس با آمدن عبارت «اللّٰهُمَّ وَ رِضاکَ وَ الدَّارَ الْآخِرَة» خطاب متوجه خداوند شده و مجدداً با بیان عبارت «یَا فاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ» خطاب زیارت‌نامه به حضرت معصومه(س) باز می‌گردد.

علامه مجلسی در کتاب تحفة الزائر نیز بعد از نقل روایت امام رضا(ع) که بیانگر زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) است، می‌نویسد: احتمال دارد که متن زیارت‌نامه جزو حدیث امام رضا(ع) نبوده و توسط عالمان و بزرگان شیعه به آن حدیث اضافه شده باشد.

با وجود اشکالات سندی و متنی به این زیارت‌نامه، برخی آن را از باب تسامح در ادله سنن پذیرفته‌اند. طبق قاعده تسامح، دقت و مناقشه در درستی اسناد دعاها و مستحبات، تنها جنبه علمی و تحقیقی داشته و در عمل اگر کسی این زیارت‌نامه را به امید صدور از معصوم(ع) و دستیابی به مضامین صحیح و بلند آن بخواند، قطعاً عملی مطلوب و مقبول انجام داده است.

زیارت‌نامه‌های غیر مشهور

برخی از عالمان شیعه، زیارت‌نامه‌های دیگری برای حضرت فاطمه معصومه(س) نقل کرده‌اند که به معصوم(ع) نسبت داده نشده است:

• زیارت‌نامه‌ای که حیدر خوانساری (از عالمان قرن یازدهم قمری) در کتاب زبدة التصانیف آورده است.
• زیارت‌نامه‌ای که ابوالقاسم کرمانی در کتاب وادی‌السلام آورده است.
• زیارت‌نامه‌ای که محمدعلی نایینی در کتاب انوار المشعشعین آورده و متن آن عبارت است از:

السّلامُ عَلَی خاتَمِ النَّبِیّین، السلام علی سیّدِ المرسلین، السلام علی حبیب ربّ العالمین، و رحمةالله و برکاته؛ السلام علی أمیرالمؤمنین، السلام علی سیّد الوصیین، السلام علی حجةِ ربِّ العالمین، و رحمةالله و برکاته؛ السلام علی البتول العَذْراءِ، وَالإِنْسِیَّةِ الحوراء، بنتِ خِیَرَةِ سَیِّدِ الأنبیاء، وَ أُمِّ الائمّةِ النُّجباء، و حَلِیلَةِ سَیِّدِ الاوصیاء، فاطمةالزّهراء سیّدةِ نساءالعالمین، و رحمةالله و برکاته؛ السلام علی الإمامینِ النُّورَینِ النَیِّرَینِ الطّاهرینِ الشَّهیدینِ المظلُومینِ، الحسن والحسین، سیّدی شباب أهلِ الجنَّةِ، و التسعة المعصومینَ مِنْ ذُرِّیَّةالحسین علیهم السلام و رحمةالله و برکاته. السلام علیکِ یا فاطمةُ یا بنتَ موسی بن جعفرٍ و حُجّتِهِ و أَمِینِهِ، و رَحمةُ اللهِ و برکاتُهُ؛ السلام علیکِ یا فاطمةُ یا أَخْتَ الرضا المرتضی المجتبی و رحمةالله و برکاته؛السلام علیک أَیَّتُهَاالطَّاهرةُ الحمیدةُ البَرَّةُ الرَّشِیدَةُ التقیَّةُ النّقیَّةُ الرضیَّةُ المرضیَّةُ و رحمةاللهِ و برکاتُهُ؛ أَشْهَدُ أَنَّهُمُ الأئمَّةُ الرّاشدون المَهْدِیُّونَ المعصومینَ الْمُکَرَّمُونَ المُقَرَّبُونَ المُتَّقُونَ الصّادقُونَ، و أنَّ الحقَّ معهم و فیهم و إلیهم، و أَنَّ مَنْ وَالاهُم فَقَدْ وَالَی اللهَ، و من عاداهم فقد عادَی اللهَ، أَتَیْتُکَ یا سیِّدَتی یا فاطمةُ زائراً لَکِ عارفاً بِحَقِّکَ و بِحَقِّ أَخیکِ و آباءِکِ الاطهارِ طالباً فِکاک رَقَبَتِی مِنَ النّارِ و مُلْتَمِساً مِنْکِ الشَّفاعَةَ إِذا امْتَازَ الأَخیارُ مِنَ الأشْرارِ، فَاشْفَعِی لِی عِنْدَ رَبَّکِ وَ عِنْدَ آباءکِ الأبرارِ فَاِنَّکِ مِنْ أَهْلِ بَیْتٍ لا یَخْسِرُ مَنْ تَوَلاَّهُم و لا یَخِیبُ مَنْ أَتَیهُم. اللهمَّ اِنَّهُ قَدجائنِیَ الخَبَرُ عَنِ الصّادِقَیْنِ مِنْ أهل بیتِ نَبِیِّک علیهم أفضَلُ الصلاةِ والسلامِ أَنَّ مَنْ زار فاطمة بقم فله الجنّةُ، فَها أَنَاذَا یا الهی قَدْ جِئْتُها زائراً لَهَا عارفاً بِحَقِّها، فَصَلِّ علی محمّدٍ و آل محمّدٍ، وَانْفَعْنِی بزیارتها، ولاتحرمنی شَفاعَتَها، وَارْزُقْنی الجنّةَ کما وَعَدْتَها، اِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ؛ برحمتک یا ارحمَ الرّاحمین.

علاوه بر این سه زیارت‌نامه، علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار به نقل از کتاب المزار شیخ مفید زیارت‌نامه دیگری را نیز به حضرت معصومه(س) نسبت داده است:

السلام علیکِ أیتها السیدة الزکیة الطاهرة الولیة و الداعیة الحفیة أشهدُ أنّکِ قلتِ حقا و نطقتِ حقا و صدقا و دَعَوتِ إلی مولای و مولاکِ علانیةً و سرا، فاز متّبعکِ و نجا مصدقکِ و خاب و خسر مکذبکِ و المتخلف عنکِ، إشهدی لی بهذه الشهادة لاکون من الفائزین بمعرفتکِ و طاعتکِ و تصدیقکِ و اتباعکِ و السلام علیکِ یا سیدتی و بنت سیدی أنتِ باب الله المؤتی منه و المأخوذ عنه، اتیتکِ زائرا و حاجاتی لکِ مستودعا و ها أنا ذا استودعک دینی و أمانتی و خواتیم عملی و جوامع أملی إلی منتهی أجلی و السلام علیکِ و رحمة الله و برکاته.

تک‌نگاری

کتاب‌هایی در شرح زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) نگاشته شده است از جمله:

• رواق عصمت؛ شرحی بر زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س) اثر علی حسینی، قم، انتشارات زائر آستانه مقدسه، چاپ اول،‌ ۱۳۸۵ش.
• شرح زیارت بزرگ بانوی کرامت: شرح زیارت‌نامه حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به قلم غلامعلی صفایی بوشهری، قم، انتشارات زائر آستانه مقدسه، چاپ اول،‌ ۱۴۰۲ش.