سوگند: تفاوت میان نسخه‌ها

سوگند خوردن، در فرهنگ‌ها، ادیان گذشته همچنین در جوامع غربی و ایران باستان نیز مرسوم بوده است. سوگند علاوه بر «فقه»، در «دادگاه و امور حقوقی» نیز مطرح شده است. قسم در امور حقوقی از جمله اثبات ادعا و اثبات بی‌گناهی نیز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فقهای شیعه در کتاب‌های فقهی مانند توضیح المسائل اقسام، شرایط و احکام «سوگند» را بیان کرده‌اند.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۸۰۹؛ خویی، توضیح المسائل، ۱۴۲۲ق، ص۴۸۶.</ref> همچنین در کتاب‌‌های روایی، در باب أیمان از سوگند بحث شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷،ص ۴۳۹؛ شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۶۱.</ref>

[[ابلیس|شیطان]] جزو نخستین کسانی بود که سوگند به فریفتن انسان خورد.<ref>خرقانی، «در آمدی بر سوگند‌های قرآنی»، ص۴۰.</ref> همچنین طبق آیه۲۱ [[سوره اعراف]]، شیطان برای اثبات خیرخواهی خود برای [[حضرت آدم علیه‌السلام|حضرت آدم]] و [[حوا]] قسم دروغ خورد. (وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ آیه ۳۹ سوره حجر)<ref>خرقانی، «در آمدی بر سوگند‌های قرآنی»، ص۴۰.</ref>

قسم خوردن در امور شخصی اگر [[دروغ]] باشد [[حرام]] و از [[گناهان کبیره]] است، و اگر سوگند راست باشد [[مکروه|کراهت]] دارد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۸۰۸؛ مکارم شیرازی، سوگندهای پربار قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۵.</ref> از سوگند در دو جا یکی در «فقه» و دیگری در «دادگاه و امور حقوقی» بحث می‌شود.<ref>امین، «سوگند در اسلام و ایران»، ص۱۱۲و ۱۱۶.</ref> سوگند در فقه در صورت دروغ بودن و مخالفت، منجر به پرداخت کفاره و کسی که در دادگاه قسم دروغ بخورد، محکوم به یک تا سه سال حکم تأدیبی خواهد شد.<ref>امامی، حقوق مدنی، تهران، ج۶، ص۲۲۵. </ref> برخی از کاربردهای قسم در مسائل حقوقی، اثبات بی‌گناهی، اثبات ادعا، اثبات حق نداشتن بر میت و همچنین به عنوان تمام‌کننده دعوا بیان شده است.<ref>امین، «سوگند در اسلام و ایران»، ص۱۱۳-۱۱۷.</ref>

فقها برای سوگند انواعی برشمرده‌اند:

فقها برای سوگند شرایطی بیان کرده‌اند که به برخی از آن بدین شرح است:

*'''مخالفت نداشتن پدر یا شوهر:''' به عقیده برخی فقها جلوگیری شوهر از قسم خوردن همسر و یا پدر از فرزند موجب باطل شدن سوگند می‌شود.<ref>مدرسی، احکام معاملات، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۶۰؛ خویی، توضیح المسائل، ۱۴۲۲ق، ص۴۸۵.</ref>

{{ستون-شروع|2}}

* [[قسم دروغ]]

{{پایان}}

{{پانوشت}}

{{منابع}}  

* ابن‌خلدون، ابوزید عبد الرحمن بن محمد، تاریخ بن خلدون، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.

{{پایان}}

{{حد و تعزیر}}