دار الحرب
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
دارُالْحَرْب یا دارُالْکُفْر سرزمین‌های خارج از قلمرو حاکمیت اسلام که با کشورهای اسلامی سر جنگ دارند. در این مناطق کفار زندگی می‌کنند و احکام کفر نیز در آنها جاری است و در مقابل آن دارالاسلام قرار دارد. شهید اول دارالحرب را مناطقی می‌داند که در آنها قوانین کفار عمل می‌شود و مسلمانی در آن مناطق زندگی نکند مگر اینکه با کفار پیمانی بسته باشد.
بنا بر نقل تاریخ در دوران پیامبر(ص)، مدینه را دارالاسلام و مکه را پس از هجرت پیامبر به مدینه و پیش از فتح مکه، دارالحرب می‌گفتند اما بعد از فتح، پیامبر(ص) آن را دارالاسلام نامید.
دارالحرب به دو بخش منطقه نبرد و منطقه خطر تقسیم کرده‌اند که هرکدام احکامی خاصی در فقه دارد.
دارالحرب
دارالحرب سرزمین‌هایی که خارج از قلمرو حاکمیت اسلام‌اند و با کشورهای اسلامی سر جنگ دارند.[۱] در این مناطق کفار زندگی می‌کنند و احکام کفر نیز در آنها جاری است.[۲] در مقابل آن دارالاسلام قرار دارد. در فقه از دارالحرب در بحث‌های صلاة، خمس، جهاد، تجارت و غیره سخن گفته‌اند.[۳] شهید اول نقل می‌کند دارالحرب به منطقه‌ای گفته می‌شود که در آنها قوانین کفار اجرا می‌شود و در آنجا مسلمانی ساکن نیست مگر آن که با کافران پیمان صلح بسته است.[۴]
بنا بر نقل تاریخ در زمان پیامبر (ص)، مدینه، دارالاسلام بود. در همان دوران، مکه را پیش از فتح و پس از هجرت صحابه پیامبر(ص) به مدینه، دار الحرب می‌گفتند، ولی هنگامی مکه فتح شد، پیامبر (ص) فرمود «پس از فتح مکه، هجرتی نیست» و از آن به بعد، مکه نیز جزو دارالاسلام قرار گرفت.[۵]
امروز نیز به کشورهای اسلامی فارغ از وجود حاکم عادل یا غیرعادل، دارالاسلام می‌گویند.[۶]
تقسیمات دارالحرب
دارالحرب را از نظر فقهی به دو بخش تقسیم می‌کنند:
- معرکه نبرد: منطقه درگیری مسلمانان با کفار، معرکه نامیده می‌شود و به لحاظ فقهی احکام خاصی دارد.[۷]
- منطقه خطر: در حال حاضر خطر نبرد نیست، اما قرارداد صلح و یا امانی هم در کار نیست. از‌این‌رو، مسلمانان در چنین منطقه‌ای امنیت لازم را ندارند.[۸]
احکام
فقه اسلامی برای سرزمین‌هایی که بر آنها اصطلاح دارالحرب صدق می‌کند شرایطی را قرار داده است از جمله:
- استفاده از وسایل معابد ویران شده در دارالحرب تنها در مساجد جایز است.[۹]
- اموال کافران حربی که در جنگ با آنها به دست آمده، غنیمت مسلمان است.[۱۰]
- برخی فقها می‌گویند، جاری کردن حد بر مسلمان در دارالحرب مکروه است.[۱۱]
- اگر در دارالحرب مسلمانی، مسلمان دیگر را به گمان کافر حربی بودن بکشد، قصاص نمی‌شود و بنا بر قول اکثر فقها دیه نیز برعهده‌اش نیست. و تنها باید کفاره قتل را بدهد.[۱۲]
- گنج پیدا شده در دارالحرب را از آن یابنده آن خواه مسلمان یا غیرمسلمان، دانستند.[۱۳]
- کافر حربی که در دارالحرب اسلام آورده خون واموال منقولش محترم است.[۱۴]
- بر هر مسلمانی واجب است در دارالاسلام اقامت کند. زندگی در دارالحرب تنها در شرایطی خاص مجاز است. از جمله این شرایط، داشتن آزادی عمل در انجام فرائض دینی است.[۱۵]
سرزمین کفار در جهان امروز
بعضی قائل‌اند، در جهان امروز برخی از سرزمین‌های کفار از مصادیق دارالحرب نبوده و ممکن است از مصادیق دیگری باشند که می‌توان با آنها روابط محترمانه برقرار کرد و به آیه ۸ سوره ممتحنه استدلال می‌کنند. مثلا کشور‌هایی که با یکدیگر معاهده صلح دارند و هیچ کشوری به کشور دیگر تعرضی نمی‌کند.[۱۶] از سوی دیگر می‌گویند، برخی از سرزمین‌های کفار از مصادیق دارالحرب هستند. مناطقی که مسلمانان در آنها هیچ‌گونه امنیتی ندارند و احکام کفر در آن جاری است.[۱۷]
خوارج و داعش
نقل می‌کنند، خوارج اعتقاد داشتند می‌توان دارالاسلام را در صورتی که ساکنان آن مرتکب گناهان کبیره شوند دارالحرب نامید.[۱۸] علی جمعه از مفتیان مصر در سخنانی داعش را همان خوارج زمان علی(ع) دانسته و حدیثی ازامام علی (ع) نقل می‌کند که حضرت به خصوصیات این گروه‌ها اشاره کرده است.[۱۹] او می‌گوید، داعش نیز تفکراتی شبیه خوارج دارند، دیگران را کافر و خون آنها را مباح می‌دانند.[۲۰]
جستارها‌ی وابسته
پانویس
- ↑ آخوندی، نظام دفاعی اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۷۷.
- ↑ آخوندی، نظام دفاعی اسلام، ۱۳۸۶ ش، ص۱۳۹.
- ↑ مصطفی آخوندی، «نظام دفاعی اسلام»، ص۱۳۹.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۴.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۴.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ص۵۷۰.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۷۵.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۱.
- ↑ لطیفی، اسلام و روابط بین‌الملل، ۱۳۸۸ش، ص۸۳.
- ↑ رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۵۴۰.
- ↑ المروزی، الفتن، دارالفکر، ج۱، ص۱۹۰.
- ↑ علی جمعه، «استناد مفتی مصر به سخنان علی(ع)».
منابع
- آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام، قم، نشر سپاه، ۱۳۸۶ش.
- رضوانی علی‌اصغر، شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، نشر مشعر، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش.
- علی جمعه، «استناد مفتی مصر به سخنان علی (ع)»، سایت خبرگزاری بین‌المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: ۲۹ شهریور ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: ۱۵ آبان ۱۳۹۶.
- لطیفی پاکده، لطفعلی، اسلام و روابط بین‌الملل، قم، نشر زمزم هدایت، ۱۳۸۸ش.
- المروزی، أبی عبدالله نعیم بن حماد، الفتن، حققه سهیل زکار، بیروت، دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، بی‌تا.
- هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت، قم، مرکز دایرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش.
مطالعه بیشتر
- لطیفی پاکده، لطفعلی، اسلام و روابط بین‌الملل.
- آخوندی، مصطفی، نظام دفاعی اسلام.
- جعفریان، رسول، مقاله «نظریه دارالحرب - دارالاسلام و تعریف کفر در فقه حنفی».
پیوند به بیرون