احتلام: تفاوت میان نسخه‌ها
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها) جز خنثی‌سازی نسخهٔ 763526 از Elyas-salehi (بحث) |
جز جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|' برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
احتلام به معنی خروج غیرارادی [[منی]] دانسته شده که در خواب اتفاق می‌افتد.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل ماده احتلام.</ref> در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود. | احتلام به معنی خروج غیرارادی [[منی]] دانسته شده که در خواب اتفاق می‌افتد.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل ماده احتلام.</ref> در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود. | ||
در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{ | در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{یاد|{{عربی|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیسْتَأْذِنکمُ الَّذِینَ مَلَکتْ أَیمَانُکمْ وَالَّذِینَ لَمْ یبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنکمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِینَ تَضَعُونَ ثِیابَکم مِّنَ الظَّهِیرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّکمْ ۚ لَیسَ عَلَیکمْ وَلَا عَلَیهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚطَوَّافُونَ عَلَیکم بَعْضُکمْ عَلَیٰ بَعْضٍ ۚ کذَٰلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمُ الْآیاتِ ۗ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ ﴿۵۸﴾ وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکمُ الْحُلُمَ فَلْیسْتَأْذِنُوا کمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ کذَٰلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمْ آیاتِهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ﴿۵۹﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است. (۵۸) و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است! (۵۹)}}}}و نیز [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۸.</ref> | ||
=== احتلام زنان=== | === احتلام زنان=== | ||
نسخهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۳
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
اِحْتِلام یا مُحتَلِم شدن، خروج منی از انسان در هنگام خواب است. احتلام در احکام اسلامی یکی از نشانه‌های بلوغ در مردان شمرده می‌شود. احتلام باعث جنابت است و فرد محتلم باید برای نماز و روزه و برخی دیگر از امور عبادی، غسل جنابت کند. احتلامِ فردِ روزه‌دار، روزه را باطل نمی‌کند.
تعریف
احتلام به معنی خروج غیرارادی منی دانسته شده که در خواب اتفاق می‌افتد.[۱] در اصطلاح فقیهان به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.[۲] به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود.
در آیات ۵۸ و ۵۹ سوره نور به احتلام اشاره شده است.[یادداشت ۱]و نیز کلینی در کتاب حدیثی الکافی بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است.[۳]
احتلام زنان
محتلم شدن زنان از موارد اختلافی است. برخی معتقدند احتلام اختصاصی به مردان ندارد و برای زنان نیز پیش می‌آید.[۴] فقیهانی نیز فتوا داده‌اند که اگر زن محتلم شود و از او منی خارج شود باید غسل کند. صدوق برای این فتوا روایتی نقل کرده است.[۵]
در مقابل برخی احتلام زنان را رد کرده و معتقدند بر زنی که در ظاهر محتلم شده غسل واجب نیست.[۶] این نظر را شیخ صدوق در مقنع آورده است.[۷]
احکام فقهی
در رساله‌های توضیح المسائل بخش خاصی برای احکام احتلام وجود ندارد. و احکام کسی که محتلم شده در بخش‌هایی مثل احکام روزه و حج ذکر شده است.
- احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های بلوغ در مردان است.[۸] فتوای فقیهان شیعه مستند به چند حدیث است که یوسف بحرانی آن‌ها را متکاثر (فراوان) توصیف می‌کند.[۹]
- احتلام باعث جنابت است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در مسجد، خواندن سوره‌های سجده‌دار و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند.[۱۰]
- در مواردی که شک دارد رطوبت خارج شده در خواب منی است یا خیر، چنانچه نشانه‌های منی مانند خروج با شهوت را نداشته باشد حکم به جنابت نشده و غسل جنابت نیز واجب نخواهد بود.[۱۱]
- در احکام روزه اگر کسی قبل از اذان صبح محتلم شود باید تا قبل از اذان غسل جنابت کند، ولی اگر روزه‌دار در طول روز بخوابد و محتلم شود، روزه‌اش صحیح است.[۱۲]
- محتلم شدن در حال احرام در حج باعث ابطال احرام نیست. ولی به گفته برخی فقیهان اگر کسی در مسجد الحرام یا مسجد النبی محتلم شود باید برای خروج از مسجد نیز تیمم کند.[۱۳] و در هر صورت شخص محتلم باید غسل جنابت انجام دهد.
- برای محتلم آمیزش جنسی کراهت دارد؛ ولی اگر وضو بگیرد این کراهت برطرف می‌شود.[۱۴]
احتلام امامان
براساس برخی احادیث، امامان شیعه محتلم نمی‌شده‌اند.[۱۵]
اما برخی فقیهان معتقدند احتلام امر طبیعی برای انسان است و نقصی نمی‌باشد تا بخواهیم ائمه را از آن مبرا بدانیم.[۱۶] با این حال علامه مجلسی در ذیل روایات مذکور آورده که امامان، محتلم نمی‌شوند ولی این به معنای جنب نشدن آن‌ها نیست.[۱۷] او روایاتی را در تأیید این مطلب آورده است.[۱۷]
دعا برای جلوگیری از احتلام
از امام صادق(ع) دعایی نقل شده که اگر کسی نگران محتلم شدن بود قبل از خواب دعا را بخواند: اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِک مِنَ الِاحْتِلَامِ وَ مِنْ سُوءِ الْأَحْلَامِ وَ مِنْ أَنْ یتَلَاعَبَ بی‌الشَّیطَانُ فِی الْیقَظَةِ وَ الْمَنَامِ. خدایا من از احتلام و خواب‌های بد به تو پناه می‌برم و نیز از این که شیطان در بیداری یا خواب مرا بازیچه سازد.[۱۸]
پانویس
منابع
- انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
- بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم، دفتر نشر اسلامی، ۱۴۰۵ق.
- خوئی، ابوالقاسم، موسوعه الامام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، المقنع، قم، مؤسسه امام هادی، ۱۴۱۵ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر نشر اسلامی، بی‌تا.
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهردوی، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۹۰ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، مصحح: هاشم رسولی محلاتی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۴ق.
- یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، بیروت، موسسه الأعلمی، ۱۴۰۹ق.
- ↑ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل ماده احتلام.
- ↑ فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۸.
- ↑ فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۴۲.
- ↑ فرهنگ فقه، ج۱، ۱۳۹۰ش، ص۲۹۴.
- ↑ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۴۲.
- ↑ فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج۲۰، ص۳۴۵.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۸۵-۲۸۷.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۹۷.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۴۷.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۱۰.
- ↑ فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۹؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، دفتر نشر اسلامی، ج۴، ص۴۱۸.
- ↑ خوئی، موسوعه الامام الخوئی، ۱۴۱۳م، ج۱۰، ص۱۲۶.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۲۶۹.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، دفتر نشر اسلامی، ج۱، ص۴۷۱.
خطای یادکرد: برچسب
<ref> برای گروهی به نام «یادداشت» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="یادداشت"/> یافت نشد.