بهشت فردوس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|' برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}' برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
* [[جنة المأوی]] | * [[جنة المأوی]] | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | |||
{{یادداشت‌ها}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۴
بهشت فردوس بالاترین و بهترین مرتبه بهشت است. این بخش از بهشت اختصاص به افرادی دارد که درجه بالایی از ایمان و عمل صالح را داشته باشند. براساس روایات، نور این بهشت از نور پروردگار است و رودهای چهارگانه بهشت از آن سرچشمه می‌گیرد.
معنا
کلمه فردوس در لغت به معنای باغ[۱] و بهشت[۲] است. فردوس را در اصطلاح بهترین مرتبه بهشت دانسته‌اند[۳] که در بالاترین قسمت بهشت قرار گرفته و در بالای آن عرش الهی است.[۴]
این کلمه دوبار در قرآن استفاده شده است.[۵] پیامبر اسلام توصیه کرده‌اند زمانی که از خداوند چیزی درخواست می‌کنید، بهشت فردوس را درخواست کنید.[۴]
توصیفات
براساس روایات، دیوارهای بهشت فردوس از نور می‌باشد و نور غرفه‌ها و اتاق‌هایش از نور پروردگار است.[۶] در بهشت فردوس، دو قصر سفید و زرد وجود دارد که یکی برای پیامبر اسلام و خاندانش و دیگری برای حضرت ابراهیم و خاندانش است.[۷]براساس روایتی از امام علی(ع) برای هر چیزی نقطه اوج و جایگاه بلندی است و جایگاه بلند بهشت، فردوس است که برای محمد و آل محمد (ع) است. [یادداشت ۱] [۸] روایتی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که بهشت فردوس را بهترین بخش بهشت دانسته که رودهای چهارگانه بهشت از آن جاری می‌شود.[۹][یادداشت ۲] امام رضا(ع) نیز از قصری در این بهشت سخن گفته که با جواهرات مختلف زینت داده شده، خاکش خوشبو است و انواع درختان و پرندگان خوش‌صدا را دارد.[۱۰]
براساس آیه ۱۰۸ سوره کهف از ویژگی‌های بهشت فردوس این است که بهشتیان به تعبیر امام صادق(ع) خواهان جابجایی و تبدیل آن نیستند «خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا» جاودانه در آن خواهند بود، و از آنجا درخواست انتقال نمى‌كنند.[۱۱]مطهری مفسر و اندیشمند شیعه در تجزیه و تحلیل این مسأله می‌گوید: این که انسان همیشه طالب چیزی است که ندارد و همین‌که دارا شد تدریجاً ملال و خستگی پیدا می‌‌کند از طرف عرفا و حکما به این بیان حل شده که در انسان عشقْ نامحدود است و محبوب و معشوقِ حقیقی انسان، کمال مطلق و ذات نامحدود است و عشق و علاقه انسان به محدودها عشقِ مجازی است نه حقیقی؛ یعنی به اعتبار مظهریتی است که از معشوق حقیقی دارد ... و اگر انسان به معشوق و محبوب حقیقی خود(خدا) برسد و عشق حقیقی خود را باز یابد آرام و قرار خواهد گرفت (الا بذکر اللّه تطمئنّ القلوب سوره رعد آیه ۲۸) و به همین دلیل لذات بهشتی خستگی آور نیست. قرآن کریم درباره بهشتیان می‌‌فرماید: «لا یبغون عنها حولا» یعنی بهشتیان بر خلاف مردم دنیا میل به تغییر وضع و تحول و تجدد در آنها نیست. [۱۲]
ساکنان
در آیات و روایات، مصادیق مختلفی برای ساکنان بهشت فردوس ذکر شده است. در سوره کهف بهشت فردوس را برای افرادی دانسته که ایمان داشته و عمل صالح انجام دهند.[۱۳] در سوره مؤمنون افراد امانت‌دار که به عهد خود پایبند هستند و بر نماز خود مواظبت می‌کنند، را وارثان بهشت فردوس دانسته است.[۱۴] در روایات از افرادی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند نیز به عنوان افرادی که به بهشت فردوس می‌روند یاد شده است.[۳]
در روایتی از پیامبر اسلام و خاندانش و ابراهیم(ع) و خاندانش به عنوان افرادی که در این بهشت قرار می‌گیرند، نام برده شده است.[۷] حضرت فاطمه(س) پس از وفات پیامبر(ص) ایشان را فردی می‌داند که بهشت فردوس جایگاه او است.[۱۵]امام صادق(ع) در روایتی به ابوبصیر فرمود: این آیه در باره ابوذر، سلمان فارسی، مقداد، و عماریاسر نازل شده است. [۱۶]
برخی محققان معتقدند در مجموع می‌توان درجه والای ایمان و عمل صالح را معیار برای ساکن شدن در بهشت فردوس قرار داد.[۱۷]
بهشت فردوس در ادبیات فارسی
بسیاری از شاعران در اشعار خود از بهشت فردوس یاد کرده‌اند:الگو:شعر۲ الگو:شعر۲ الگو:شعر۲ الگو:شعر۲
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۶۳.
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، واژه فردوس.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۵۰۲.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۶، ص۲۹.
- ↑ سوره مومنون، آیه ۸-۱۱؛ سوره کهف، آیه۱۰۷.
- ↑ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیة، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹۶.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ عریضی، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ۱۴۰۹ق، ص۳۴۵.
- ↑ بحرانی، تفسیر البرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، ج۳، ص۶۸۸.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۶۹.
- ↑ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۴.
- ↑ بحرانی، تفسیر البرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، ج۳، ص۶۸۸.
- ↑ مطهری، فلسفه ابن سینا، ج ۱، درس‌های اشارات و نجات، ص۸۹.
- ↑ سوره کهف، آیه۱۰۷.
- ↑ سوره مؤمنون، آیه ۸-۱۱.
- ↑ طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۳۷.
- ↑ بحرانی، تفسیرالبرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، ج۳، ص۶۸۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۵۶۹.
یادداشت
منابع
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: جمال الدین میردامادی، بیروت، دارالفکر، دارصادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه
- بحرانی، تفسیر البرهان، الناشر: مؤسسة البعثة، بی‌تا، بی جا.
- شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح، علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، محمد جواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ق.
- طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- عریضی، علی بن جعفر، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.