مدرسه علمیه رضویه (قم)
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| تأسیس | پیش از قرن هفتم |
| کاربری | آموزشی • خوابگاه |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | کتابخانه • مسجد • حجره |
| معماری | |
| بازسازی | حاکم قم در ۱۰۹۴ق سید حسن صابونی در اوایل دوره ناصری آیت‌الله بروجردی در ۱۳۷۶ق |
مدرسه علمیه رضویه از مدارس قدیمی قم، واقع در محله بازار کهنه قم. گفته شده امام رضا(ع) در سفر به طوس، مدتی در قم و در این مکان اقامت گزید که بعدها به «رضویه» شهرت یافت. این مدرسه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم است.
تاریخچه
از تاریخ بنای مدرسه رضویه، اطلاعی در دست نیست؛ اما نقل شده که امام هشتم در سفر به طوس، مدتی را در این محله (اکنون به محله شاه خراسان شهرت دارد) اقامت داشت و پس از مشرف شدن امام در این مکان، مدرسه و مسجد ساختند. مشهور است که امام هشتم، با آب چاهی که اکنون در حیاط مدرسه موجود است، وضو گرفت و غسل کرد.[۱]
نام دیگر مدرسه
مدرسه رضویه را «مأموریه» نیز می‌نامند، چون استقبال‌کنندگان امام، هر کدام از او دعوت می‌کردند تا در خانه آنان فرود آید. امام در پاسخ دعوت آنان می‌گفت: «ناقَتی مأمورَة» یعنی: این شتر، مأمور است و هر کجا خُفت، آنجا فرود می‌آییم.[۲]
تعمیرات
بنای اصلی مدرسه رضویه که تا قرن هفتم برقرار بود، به‌طور کلی از بین رفته و این مکان، تجدید بنا و قسمتی از آن جزو خیابان شده است. کهن‌ترین قسمت مدرسه، سردر شمالی آن است که از دوره صفویه بر جای مانده است. در دو جانب این سردر، طاق‌نمایی است که در بالای آن، سنگ‌نوشته‌ای کوچک نصب است و خبر از تاریخ تعمیر آن را در سال ۱۰۹۴ق می‌دهد.[۳] به‌گفته مدیر مدرسه رضویه، تاریخ دقیق تأسیس این مدرسه مشخص نیست، اما با حروف ابجد روی سنگی که پشت درب مدرسه قرار دارد، تعمیر آن به ۴۵۰ سال قبل برمی‌گردد.[۴]
گفته شده این مدرسه، در آن سال از سوی حاکم قم، آباد شد و در اوایل دوره ناصری هم به‌دست سید حسن صابونی مرمت گردید. پس از آن، سال‌ها مخروبه و بدون استفاده بود تا اینکه در زمان آیت‌الله بروجردی در سال ۱۳۷۶ق به‌صورت اساسی، تعمیر شد.[۵]
وضعیت امروزی
مدرسه رضویه در ابتدای خیابان آذر(طالقانی) در تقاطع با خیابان عمار یاسر قرار دارد و افرادی چون عبدالجواد سدهی، سیدحسین بدلا، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله بهاءالدینی ، سید محمدعلی موسوی درچه‌ای (فرزند سید نصرالله درچه‌ای و از نوادگان دختری سید محمدباقر درچه‌ای) و سید محمود طالقانی در این مدرسه درس خوانده و یا سکونت داشته‌اند.[۶]
این مدرسه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم بوده و دارای حجرات متعدد، مسجد (خارج از مدرسه) و کتابخانه‌ای با کتب خطی و چاپی برای استفاده طلاب است.[۷] شیخ مهدی حکمی، محمدعلی شرعی (درگذشت:۱۳۹۵ش)، احمد منتظری موحد (درگذشت:۱۳۹۹ش)، علی‌اکبر مسعودی خمینی و مهدی حائری تهرانی پیش از انقلاب اسلامی ایران و پس از آن در مدیریت و تعمیرات و تولیت مدرسه نقش داشته‌اند.[۸] </ref>
پانویس
- ↑ فقیهی، تاریخ مذهبی قم، ۱۳۷۸ش، ص۸۲-۸۴.
- ↑ ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۵.
- ↑ طباطبایی، تربت پاکان، ۱۳۳۵ش، ج ۲، ص۱۲۰.
- ↑ فعالیت‌های علمی،آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ زهره‌کاشانی، تاریخ ۱۲۰۰ساله حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش، ص۷۰؛ ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۳۱.
- ↑ فعالیت‌های علمی، آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ موحد ابطحی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، ۱۳۶۵ش، ص۳۴۴.
- ↑ آیت‌الله محمدعلی شرعی، سایت جامعه مدرسین؛ خاطرات احمد منتظری موحد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
منابع
- ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم، تصحیح: علی دوانی، انتشارات رهنمون، تهران، ۱۳۸۳ش.
- مدرسی طباطبایی، حسین، تربت پاکان، قم، مهر، ۱۳۳۵ش.
- فقیهی، علی‌اصغر، تاریخ مذهبی قم، قم، زائر، ۱۳۷۸ش.
- زهره‌کاشانی، علی‌اکبر، تاریخ ۱۲۰۰ساله حوزه علمیه قم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۴ش.
- موحد ابطحی، حجت، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، اصفهان، حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۶۵ش.
- فعالیت‌های علمی،آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، مجله افق حوزه ۲۵ دی ۱۳۸۷ - شماره ۲۱۵.
- آیت‌الله محمدعلی شرعی، سایت جامعه مدرسین.
- خاطرات احمد منتظری موحد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله افق حوزه، ۸ آبان ۱۳۸۷ - شماره ۲۰۵.
| بستگان | امام کاظم(ع) (پدر) • نجمه (مادر) • سبیکه (همسر) • امام جواد (فرزند) • فاطمه معصومه(س) (خواهر) • حمزة بن موسی (برادر) • شاهچراغ (برادر) • سید میر محمد عابد (برادر) • قاسم بن موسی (برادر) • زید النار (برادر) | .jpg) |
|---|---|---|
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| سخنان | ||
| مناظرات | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| مسیر حرکت | ||
| شعر و هنر مرتبط | ||
| مکان‌ها و بناهای مرتبط و منسوب | حرم • قدمگاه نیشابور • صریا • سناباد • بقعه هارونیه • نوقان • مدرسه رضویه • مسجد فرط • قدمگاه فراشاه • مسجد بیرون • مسجد توران‌پشت • آرامگاه علی بن مهزیار | |
| کتاب‌شناسی | ||
| وابسته | ||