مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث

از ویکی شیعه
مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث
آرم مؤسسه
آرم مؤسسه
اطلاعات کلی
تأسیس۱۳۷۴ش
بنیانگذارمحمد محمدی ری‌شهری
وابسته بهآستانه حضرت عبدالعظیم
نوع فعالیتآموزشی • پژوهشی
گستره فعالیتداخلی و خارجی
اهدافپژوهش و ترویج حدیث، تربیت پژوهشگر در عرصه حدیث
مکانقم
رئیسسید علی قاضی‌عسکر
سایر
وضعیتفعال
وبگاه


مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث مؤسسه‌ای پژوهشی آموزشی در قم است که فعالیت اصلی آن پژوهش و ترویج حدیث و نیز تربیت پژوهشگر در عرصه حدیث است. از زمان تأسیس تاکنون توانسته است با داشتن چند شعبه در چند شهر، کتاب‌های فراوان را چاپ و دانشجویان زیاد در زمینه حدیث تربیت کند.

تاریخچه

بنا به آنچه در گزارش‌ها آمده، مؤسّسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث در واقع سال ۱۳۶۶ش تأسیس شد[۱] و به عنوان نخستین مجموعهٔ مستقل حدیث‌پژوهی در جهان تشیّع، در ۲۲ آبان ۱۳۷۴ش در شهر قم، با پیام آیت‌الله خامنه‌ای ـ رهبر جمهوری اسلامی ایران ـ و با مدیریت محمد محمدی ری‌شهری به طور رسمی آغاز به کار کرد.[۲] نام اولیهٔ آن، «مرکز تحقیقات دارالحدیث» بود،[۳] سال ۱۳۸۷ش با عنوان «مؤسّسهٔ علمی - فرهنگی دارالحدیث» به ثبت قانونی رسید.[۴]

دارالحدیث وابسته به حرم عبدالعظیم حسنی است.[۵] پس از درگذشت محمد محمدی ری‌شهری در سال ۱۴۰۱ش، آیت‌الله خامنه‌ای، سید علی قاضی‌عسکر را به عنوان تولیت آستان حرم حضرت عبدالعظیم(ع) و ریاست دارالحدیث منصوب کرد.[۶]

بخش‌های دارالحدیث

مهم‌ترین بخش‌های مؤسّسهٔ علمی - فرهنگی دارالحدیث براساس گزارش‌های منتشره از سوی این موسسه، به شرح زیر است:

پژوهشگاه قرآن و حدیث: افتتاح آن به سال ۱۳۹۲ش بازمی‌گردد[۷] و ۲۵۰ عنوان کتاب در ۵۸۰ جلد به چاپ رسانده است. [۸]

دانشگاه قرآن و حدیث: این دانشگاه غیر انتفاعی از سال ۱۳۷۸ش فعّالیت خود را در قالب «دانشکدهٔ علوم حدیث»، در شهر ری آغاز کرد و در سال ۱۳۹۱ش به دانشگاه تبدیل شد. اکنون با نام «دانشگاه قرآن و حدیث»، با مرکزیت قم و سه شعبه در شهرهای تهران، مشهد و اصفهان، فعالیت می‌کند.[۹]

معاونت فرهنگی و هنری: این معاونت، وظیفهٔ عمومی‌سازی معارف اهل بیت(ع) را برای طبقات مختلف جامعه در قالب‌های گوناگونی چون:کتاب، مجله، نرم‌افزار بر عهده دارد.[۱۰]

مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد: این مرکز عهده‌دار برگزاری سلسله همایش‌های علمی برای بزرگداشت عالمان و مُحدِّثان بزرگ شیعه و نیز مجری برخی پژوهش‌هایی است که در برنامه‌های پژوهشگاه قرآن و حدیث و دیگر بخش‌های مؤسّسه نمی‌گنجد.[۱۱]

مرکز خدمات کتاب و کتابخانه: از سه بخش تشکیل شده است: کتابخانۀ تخصّصی حدیث (دارای حدود هشتاد هزار کتاب چاپی و سنگی و خطی و عکسی، پایان‌نامه، نشریه و...)، مرکز بین‌المللی مخطوطات اسلامی (دارای تصویر ۴۵ هزار نسخۀ‏ خطّی)، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران (در بر دارنده اطّلاعات ۶۷۰ کتابخانه و بیش از چهارده میلیون و هشتصد عنوان منبع).[۱۲]

مؤسّسۀ انتشاراتی دارالحدیث: این بخش نمایندگی‌هایی در شهرهای مختلف در سطح کشور و خارج از کشور، از جمله لبنان دارد. تاکنون بالغ بر پانصد عنوان کتاب در حدود نهصد جلد به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه چاپ کرده است.[۱۳]

از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی آثار این مؤسسه با عنوان «مجموعه آثار مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث» به صورت نرم افزار نشر یافته است.

نشریات

به همت دارالحدیث نشریات گوناگون منتشر شده که بیشتر آنها همچنان در حال نشر است: علوم حدیث (فارسی)، علوم الحدیث (عربی)، کلام اهل بیت(ع)، تفسیر اهل بیت(ع)، اخلاق‌پژوهی، روان‌شناسی اسلامی، حدیث و اندیشه، حدیث زندگی، کتاب و سنت، محدث، سَنْجِه.[۱۴]

پانویس

  1. معاونت پژوهشی پژوهشگاه قرآن و حدیث، دارالحدیث در آینه پژوهش، ۱۳۹۴ش، ص۱۰.
  2. کارنمای پژوهشی ده ساله، ۱۳۸۴ش، ص۷.
  3. «آشنایی با مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث». حدیث‌نت.
  4. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۳۹۲.
  5. «کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)»، حدیث‌نت.
  6. «انتصاب حجت‌الاسلام قاضی‌عسکر به تولیت آستان حضرت عبدالعظیم و متعلقات وبقاع وابسته»، پایگاه اطلاع رسانی رهبری.
  7. معاونت پژوهشی پژوهشگاه قرآن و حدیث، دارالحدیث در آینه پژوهش، ۱۳۹۴ش، ص۱۰.
  8. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۴۰۰.
  9. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۴۰۴ - ۴۰۶.
  10. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۴۱۳.
  11. معاونت پژوهشی پژوهشگاه قرآن و حدیث، دارالحدیث در آینه پژوهش، ۱۳۹۴ش، ص۱۳۰.
  12. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۴۲۹ - ۴۳۰.
  13. قنبری، کارنامه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ۱۴۰۰ش، ص۴۳۱ - ۴۳۲.
  14. سایت حدیث‌نت

منابع