دبیرستان دین و دانش
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۳۴ش |
| بنیانگذار | گروهی از روحانیان حوزه علمیه قم |
| شعار | پیوند دین و دانش |
| نوع فعالیت | آموزشی |
| فعالیتها | برگزاری دورههای آموزشی برای طلاب و... |
| مکان | قم |
| رئیس/مسئول | سید محمد بهشتی |
| سایر | |
| فعالیت به زبان | فارسی |
| وبگاه | |
دبیرستان دین و دانش مدرسهای که در سال ۱۳۳۴ش در شهر قم با هدف پرورش دینی دانشآموزان و تأکید بر پیوند میان دین و دانش تأسیس شد. این دبیرستان به ابتکار گروهی از استادان حوزه علمیه قم پایهگذاری شد و با درخواست مهدی حائری تهرانی و موافقت وزیر فرهنگ وقت رسماً آغاز به کار کرد. حدود دو ماه پس از آغاز فعالیت مدرسه، مهدی حائری بهدلیل کسالت، مدیریت آن را به سید محمد بهشتی واگذار کرد.
علاوه بر بهشتی، شماری از روحانیان شناختهشده حوزه علمیه قم، از جمله محمد مفتح و ناصر مکارم شیرازی، در این دبیرستان تدریس میکردند. سید محمد بهشتی همچنین فضای دبیرستان را در ایام تعطیلی در اختیار طلاب قرار میداد و دورههایی در موضوعاتی مانند زبان انگلیسی، فیزیک، جامعهشناسی و تاریخ علم برای آنان برگزار میکرد.
تاریخچه تأسیس
دبیرستان دین و دانش در سال ۱۳۳۴ش در شهر قم تأسیس شد.[۱] برخی پژوهشگران آن را نخستین اسلامی این شهر دانستهاند.[۲] ایده تأسیس دبیرستان را گروهی از استادان حوزه علمیه قم مطرح کردند.[۳] مهدی حائری تهرانی، از استادان حوزه علمیه، توانست موافقت محمود مهران، وزیر فرهنگ وقت را برای تأسیس این مدرسه بگیرد.[۴] در منابع تأسیس دبیرستان با حمایت بزرگان وقت قم، گزارش شده است.[۵] این دبیرستان در چهارم تیر ۱۳۳۴ش[۶] با ۲۸ دانشآموز در خیابان باجک قم[۷] آغاز به کار کرد.[۸] سید محمد بهشتی به نوعی در تأسیس مدرسه مشارکت داشت.[۹]
اهداف
بر اساس گزارشها، اهداف اولیه دبیرستان بیشتر فرهنگی و تربیتی بود؛ اما این اهداف پس از مدیریت سید محمد بهشتی گسترش یافت.[۱۰] شماری از تحلیلگران تأسیس دبیرستان را در راستای تقویت نیروهای مذهبی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش ارزیابی کردهاند.[۱۱] حسن روحانی هفتمین رئیسجمهور ایران، دبیرستان را نهادی مشابه مدارس غیرانتفاعی دانسته که در آن بر تربیت دینی دانشآموزان نظارت ویژهای صورت میگرفت.[۱۲] در آن دوره، این دیدگاه رایج بود که میان دین و دانش پیوندی وجود ندارد[۱۳] و بهشتی با انتخاب نام دین و دانش در پی تقویت این باور بود که آموزش دینی و علوم جدید میتوانند در کنار یکدیگر قرار گیرند.[۱۴]
مدیریت دبیرستان
حدود دو ماه پس از تأسیس دبیرستان، مهدی حائری به دلیل کسالت، مدیریت آن را به سید محمد بهشتی واگذار کرد.[۱۵] بهشتی همزمان مدیر[۱۶] و معلم دبیرستان[۱۷] بود و تا سال ۱۳۴۲ش این مسئولیت را بر عهده داشت؛[۱۸] اما به سبب مسائل سیاسی از ادامه فعالیت او جلوگیری شد.[۱۹] او با خانواده دانشآموزان ارتباط منظم داشت و آنان را در امور مدرسه مشارکت میداد.[۲۰]
به گفته سید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران، ریاست یک طلبه بر دبیرستان، به ویژه در قم، امری غیرمعمول بود. بهشتی علاوه بر مدیریت، تدریس زبان انگلیسی را نیز بر عهده داشت؛ در حالی که طلاب معمولاً دروس دینی را تدریس میکردند.[۲۱] او همچنین ساختمان دبیرستان را در زمان تعطیلی کلاسها به طلاب اختصاص میداد؛ و دورههایی در رشتههایی مانند زبان انگلیسی، فیزیک، شیمی، جامعهشناسی و تاریخ علم با حضور دبیران متخصص و زیر نظر او برگزار میشد.[۲۲]
اساتید و دانشآموزان
در این دبیرستان، محمد مفتح درس شرعیات، ناصر مکارم شیرازی درس عربی،[۲۳] و علیاصغر فقیهی از دانشآموختگان حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران جغرافیای کشورهای اسلامی و تاریخ اسلام[۲۴] را تدریس میکردند. شماری از دانشآموزان دبیرستان دین و دانش بعدها در حوزههای علمی، سیاسی[۲۵] و اقتصادی[۲۶] در جمهوری اسلامی ایران به موقعیتهای برجسته دست یافتند.
پانویس
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ گلی زواره، «خورشید سپهر اندیشه»، ص۳۸.
- ↑ عارفی، حجتی، «گفتگو با استاد علی اصغر فقیهی»، ص۷۹.
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ جمعی از نویسندگان، بانک جامع مقالات آیت الله سید علی خامنهای، ۱۳۹۰ش، ص۵۷.
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «آیت الله حسین حقانی: بیشتر افرادی که در رأس نظامند طلبههای حقانی بودند»، تاریخ ایرانی
- ↑ سعیدی، «سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر.
- ↑ سعیدی، «سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر.
- ↑ سعیدی،«سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر.
- ↑ واحد فرهنگی بنیاد شهید، راست قامتان جاودانه تاریخ اسلام، دفتر اول، ص۳۹۴۲، ۴۸.
- ↑ «خاطرات روحانی: مخفیانه درس خواندم و رفتم دانشگاه»، تاریخ ایرانی
- ↑ «هدف شهید بهشتی از نامگذاری دبیرستان «دین و دانش» در قم»، خبرگزاری مهر.
- ↑ سعیدی، «سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر؛ «هدف شهید بهشتی از نامگذاری دبیرستان «دین و دانش» در قم»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ گلی زواره، «خورشید سپهر اندیشه»، ص۳۸.
- ↑ «شهید بهشتی به روایت فرزندش علیرضا»، تاریخ ایرانی.
- ↑ واحد فرهنگی بنیاد شهید، راست قامتان جاودانه تاریخ اسلام، دفتر اول، ص۴۸.
- ↑ دوانی، «آفتابی در پس ابر»، ص۷.
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ جمعی از نویسندگان، بانک جامع مقالات آیت الله سید علی خامنهای، ۱۳۹۰ش، ص۵۷.
- ↑ سعیدی، «سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر.
- ↑ «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ عارفی، حجتی، «گفتگو با استاد علی اصغر فقیهی»، ص۷۹.
- ↑ «فرزند آیتالله بهشتی: پدرم یک مصلح انقلابی بود»، تاریخ ایرانی.
- ↑ «فرزند آیتالله بهشتی: پدرم یک مصلح انقلابی بود»، تاریخ ایرانی.
منابع
- «آیت الله حسین حقانی: بیشتر افرادی که در رأس نظامند طلبههای حقانی بودند»، تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۴ آبان ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.
- «بهشتی مدرسه دین و دانش را چگونه اداره میکرد»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱ آبان ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.
- جمعی از نویسندگان، بانک جامع مقالات آیت الله سید علی خامنهای، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه، ۱۳۹۰ش.
- «خاطرات روحانی: مخفیانه درس خواندم و رفتم دانشگاه»، تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.
- دوانی، علی، «آفتابی در پس ابر»، ضمیمه خردنامه همشهری، شماره ۵۵، هفتم تیر ۱۳۸۴ش.
- واحد فرهنگی بنیاد شهید، راست قامتان جاودانه تاریخ اسلام، تهران، بنیاد شهید، ۱۳۶۱ش.
- سعیدی، زهرا، «سرمایهای برای حوزه و دانشگاه»، پژوهشکده تاریخ معاصر، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.
- «شهید بهشتی به روایت فرزندش علیرضا»، تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۵ تیر ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.
- عارفی، محمدمهدی، عبدالرحیم حجتی، «گفتگو با استاد علی اصغر فقیهی»، مجله فرهنگ کوثر، شماره۱۶، تیر ۱۳۷۷ش.
- گلی زواره، غلامرضا، «خورشید سپهر اندیشه»، درسهایی از مکتب اسلام، سال ۴۵، شماره ۹، آذر ۱۳۸۴ش.
- «هدف شهید بهشتی از نامگذاری دبیرستان «دین و دانش» در قم»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۴ش.