کاربر:Gholampour/صفحه تمرین2

دیدگاه‌ها و اندیشه‌ها

سید محمدتقی مدرسی، دغدغه‌ها و نظراتی برای جامعه اسلامی و همین‌طور پاسخ‌هایی برای این نگرانی‌ها، ذکر کرده است.

به باور مدرسی، حکومت در اسلام سکولار نیست که دین را از سیاست جدا کند؛ بلکه ماهیت دینی دارد و بر اساس قوانین اسلامی اداره می‌شود. وی بر این باور است که منشأ مشروعیت مرجعیت و قوانین در اسلام، خداوند است، ملت از جانب خداوند مجاز است که خارج از حوزه ای که احکام شرعی بر آن حاکم است از طریق کارگزاران و نمایندگان خود اعمال اختیار کند؛ اما در حوزه شرع که نیاز به تشریع فقهی دارد، این کار فقیه است که شرایط را احراز می کند. وی در پژوهش خود در زمینه رهبری اسلامی، با انتقال فقیه از حوزه فتوا به حوزه رهبری، بر آن است که فاصله بین فقیه و ملت را پر کند.

وی در خصوص معضل عقب ماندگی جهان اسلام معتقد است که کشورهای اسلامی چاره‌ای جز فعالیت یکپارچه و ریشه‌ای ندارند، تا بتوانند پایه‌ای قوی و مستحکم برای ساختن آینده ملت و جامعه، ایجاد کنند؛ زیرا از نظر وی، آینده مرفه برای ملت، نیازمند جنبش‌های تمدنی است که بنیان‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه را اصلاح کند. به گفته مدرسی، وضعیت کنونی جوامع اسلامی، دچار عمیق‌ترین انحراف است و شباهت زیادی به وضعیت شبه جزیره عربستان قبل از اسلام دارد.

همچنین از نظر مدرسی، حجاب زن مسلمان در این زمانه، به شمشیر کشیده‌شده در برابر ظلم و فساد تبدیل شده است و اگر زن مسلمانی به طور مستمر آن را حمل کند برای مستکبران نا امیدی و شکست است. حجاب چیزی نیست که بر اراده زن تحمیل شود، بلکه یکی از قوانینی است که با ماهیت تکوینی او سازگار است و اصلاً نمی تواند با نقش اجتماعی او منافات داشته باشد.

به باور سید محمدتقی مدرسی، در بین مسلمانان اندیشه‌های فلسفی التقاطی که مرکب از اندیشه‌های اسلامی و اندیشه‌های فلسفی بشری بود، رواج پیدا کرد. او فلسفه اسلامی اصطلاحی را ، ترکیبی از فلسفه مکتب اسکندریه، افلاطون، آرای شیخ اشراق و فرهنگ مسیحی دانسته است که در آن زمان به آن باور داشتند.

از نظر مدرسی، یکی از موانع قیام برای برپایی عدل، افرادی هستند که دارایی یا موقعیت آن‌ها در خطر است. گاه این موانع در درون جبهه مقاومت است و آن را دچار سستی می‌کند. شهوات و مطامع نیز اراده اصلاح را سست می‌کند. صلح امام حسن(ع) با معاویه، نتیجه رفتار شهوت‌مآبانه برخی مدعیان عدالت و بی‌اراده بودن آ‌ن‌ها در برابر معاویه بود. همچنان که در عهد عباسیان نیز بسیاری از شیعیان که زمانی انقلابی هم بودند و حتی برخی از آن‌ها که بستگان خود را توسط حکومت از دست داده بودند، در مدت زمان کمی تسلیم پیشنهادهای مادی شدند و گفته شده که برخی از آن‌ها جاسوسی امام کاظم(ع) و موجب به شهادت رسیدن او شدند.

مدرسی، مختار ثقفی را دعوت کننده به سوی امام سجاد(ع) دانسته و به نظر او، در تاریخ دلایل فراوانی جهت ارتباط مختار با امام سجاد وجود دارد به حدی که وی از زندگی امام آگاه بود. وی همچنین کیفیت کشتن ابن‌زیاد، عمرسعد، حرمله و سجده شکر امام سجاد(ع) و برخی قضایای دیگر در این قضیه را نشانه ارتباط مختار با امام و شیعه حقیقی بودن او برشمرده است.

سید مدرسی درباره ابوحنیفه یکی از ائمه چهارگانه مذاهب اهل‌تسنن، معتقد است که وی به عدالت امام صادق(ع) معترف بود و مردم را جهت دادن نذر پول به امام عادل، به طرف او هدایت کرده است و به نظر وی دل‌های امت‌های اسلامی تا این حد با اهل‌بیت شیعه، همراه بود.

سید محمدتقی مدرسی، واضح‌ترین ویژگی منافقان را ریاست‌طلبی و دستیابی به مرکز رهبری امت اسلامی دانسته و تظاهر به اخلاص، زهد و اسلام آن‌ها را نیز در راستای همین هدف ذکر کرده است. وی در ادامه توصیه کرده که چاره‌ای نیست جز بیداری کامل، جهت شناخت منافقان، تا امت اسلامی در آینده از وجود آن‌ها در امان باشند.

مدرسی بر این باور است که خمس از احکامی است که در قرآن ذکر شده و رسول خدا آن را در موضوع غنائم جنگی و نه در دیگر موضوعات به اجرا درآورد. دلیل عدم اجرا در باقی موارد شاید برگشت به عدم سوددهی مواردی چون معادن، سنگ‌ها و اشیای دریایی در آن زمان داشته است. یا اینکه رسول الله ضرورتی برای اجرای آن نمی‌دید؛ چون خمس به ایشان بازمی‌گشت و وی آن را موقت به تأخیر انداخت. این تأخیر موقت را امام علی(ع) و دیگر ائمه نیز تا زمان حکومت امویان که شرایط سیاسی سخت بود،‌ نیز اجرا کردند؛ زیرا در زمان امویان، جلب و جمع‌آوری اموال از وظایف سلطان بود که هرکس دیگری که با آن‌ها رقابت می‌کرد به‌عنوان فرد متمرد از قانون، مخالف حاکمیت و در فکر توطئه و جمع‌آوری سلاح تحت تعقیب قرار می‌گرفت. اما آزادی نسبی در عصر عباسیان، به ائمه اجازه داد تا به‌طور غیرعلنی، اقدام به جمع‌آوری خمس نمایند. احادیث وارده از پیامبر و ائمه مبنی بر حلیت خمس نیز ناظر به همین مسئله است؛ زیرا تا چیزی واجب نباشد، حلیت آن معنایی ندارد. لذا ائمه به دلیل شرایط سیاسی از عدم جمع‌آوری خمس، آن را بر شیعیان خود حلال کردند تا اموال شیعیان تزکیه و پاک باشد و نسل آنان تطهیر شود. لذا فقها حلیت خمس از طرف ائمه را حمل بر حکم موقت کردند، چون احکام خمس در اختیار ائمه معصومین است.

به گفته مدرسی، دلیل اینکه مادر بعضی از ائمه شیعه، کنیز و موالی بودند این بود که نیت ائمه این بود که می‌خواستند با این عمل،‌ اختلاف‌هایی را که بین موالی و سایر مسلمانان رخ داده از بین ببرند و بین آن‌ها عدالت برقرار کنند. ثانیا خداوند ائمه را از بهترین ارحام برگزید که ممکن است آن رحم برای یک زن عرب باشد و یا یک زن غیر عرب. خداوند به نژاد توجهی ندارد؛ بلکه صلاحیت‌ها را درنظر می‌گیرد، برای همین مادران ائمه از نژادهای مختلف هستند و این مسئله پیوند نژادی، ارتباط بین ائمه و مسلمانان تأثیر زیادی داشته است.

ازنظر سید محمدتقی مدرسی، طبق آیه ۳۸ سوره شوری، برخی محققان معتقدند که بر حاکم شرع واجب است که از مشاوره دیگران بهره ببرد. به اعتقاد او، شورا باعث تضمین آزادی رأی و حق انتخاب است و همچنین نصیحت حاکم توسط مردم نیز از مصادیق شورا است.

مدرسی، در تفسیر آیه ۱۷ سوره مریم، دلیل کناره‌گیری حضرت مریم از کاهنان معبد و جداسازی خود از آن‌ها به وسیله پوشش و مانعی را، جهت عبادت خالصانه ذکر کرده است. وی همچنین محتمل دانسته که بهتر بودن نماز زن در منزل نسبت به مکان‌های دیگر از مدلول‌های آیه است.

از دیدگاه مدرسی، دلیل پرستش گوساله از طرف بنی‌اسرائیل این بود که قوم حضرت موسی(ع)، خلق‌و‌خوی بت‌پرستی خود را حتی با وجود پیروی از حضرت موسی(ع) و مبارزه با فرعون، حفظ کرده بود و این تحولات سیاسی بر فرهنگ آن‌ها تأثیری نگذاشته بود.

مدرسی، ظهور برخی مشکلات جهان مانند کرونا و آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا را به دوری جهان از راه حق و عدم پیروی از اوامر الهی نسبت داد و از پیروان تمام ادیان خواست که به سوی خدا کنند و با فساد در جهان مبارزه کنند. وی گم‌کردن راه حکمت در مدیریت جهانی توسط بشر را یکی از دلایل گرفتاری و مشکلات متعدد دانسته است که از مصادیق آن، چیزی است که امروزه به آن معامله قرن (طرح صلح بین فلسطین و رژیم اشغالگر قدس، که این کشور در ازای گرفتن امتیاز فراتر از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و پیوستن بخش‌هایی از فلسطین به خاک خود، این کشور را به رسمیت می‌شناسد.) گفته می‌شود که بسیاری از کشورهای جهان اسلام با آن مخالفت کرده‌اند و مصلحت هیچ طرفی را رعایت نکرده است. همچنین مدرسی در پاسخ به استفتائی، خرید کالا از شرکت‌های پشتیبان رژیم صهیونیستی را نیز جائز ندانست.

کوتاه

سید محمدتقی مدرسی، دغدغه‌ها و نظراتی برای جامعه اسلامی و همین‌طور پاسخ‌هایی برای این نگرانی‌ها، ذکر کرده است.

• به باور مدرسی، حکومت در اسلام سکولار نیست که دین را از سیاست جدا کند؛ بلکه بر اساس قوانین اسلامی اداره می‌شود، اما ملت مجاز است که خارج از حوزه شرعی، از طریق نمایندگان خود اعمال اختیار کند.
• مدرسی در خصوص معضل عقب ماندگی جهان اسلام معتقد است که وضعیت کنونی جوامع اسلامی، دچار عمیق‌ترین انحراف و شباهت زیادی به وضعیت شبه جزیره عربستان قبل از اسلام دارد؛ لذا کشورهای اسلامی چاره‌ای جز فعالیت یکپارچه و ریشه‌ای ندارند، زیرا از نظر وی، آینده مرفه و قوی برای ملت و جامعه، نیازمند جنبش‌های تمدنی است که بنیان‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه را اصلاح کند.
• وی، حجاب زن مسلمان را شمشیر کشیده‌شده در برابر ظلم و فساد دانسته که اگر همیشه آن را حمل کند برای مستکبران نا امیدی و شکست است. حجاب، تحمیل بر اراده زن نیست، بلکه با ماهیت تکوینی او سازگار است و اصلاً نمی تواند با نقش اجتماعی او منافات داشته باشد.
• ازنظر مدرسی، فلسفه اسلامی رایج بین مسلمانان، اندیشه‌ای التقاطی مرکب از اندیشه‌های اسلامی و فلسفی بشری دانسته و آن را ترکیبی از فلسفه مکتب اسکندریه، افلاطون، آرای شیخ اشراق و فرهنگ مسیحی ذکر کرده است که در آن زمان به آن باور داشتند.
• مدرسی صلح امام حسن(ع) با معاویه را نتیجه رفتار شهوت‌مآبانه برخی مدعیان عدالت و بی‌اراده بودن آ‌ن‌ها در برابر معاویه بیان کرده است. به نظر او در عهد عباسیان نیز بسیاری از شیعیان انقلابی، تسلیم پیشنهادهای مادی شدند و برخی از آن‌ها از امام کاظم(ع) جاسوسی و موجب به شهادت رسیدن او شدند.
• به گفته او، مختار ثقفی، دعوت کننده به سوی امام سجاد(ع) بود و در تاریخ دلایل فراوانی همچون کیفیت کشتن ابن‌زیاد، عمرسعد، حرمله و سجده شکر امام سجاد(ع) و برخی قضایای دیگ جهت ارتباط مختار با امام سجاد و شیعه حقیقی بودن او وجود دارد.
• سید مدرسی درباره ابوحنیفه یکی از ائمه چهارگانه مذاهب اهل‌تسنن، معتقد است که وی به عدالت امام صادق(ع) معترف و مردم را جهت دادن نذر پول به امام عادل، به طرف او هدایت کرده است. به نظر او دل‌ امت‌های اسلامی تا این حد با اهل‌بیت شیعه، همراه بود.
• سید محمدتقی مدرسی، واضح‌ترین ویژگی منافقان را ریاست‌طلبی و دستیابی به مرکز رهبری امت اسلامی دانسته و تظاهر به اخلاص، زهد و اسلام آن‌ها را نیز در راستای همین هدف ذکر کرده است. به گفته او چاره‌ای نیست جز بیداری کامل امت اسلامی، جهت شناخت منافقان نیست.
• مدرسی بر این باور است که خمس در قرآن ذکر شده و رسول خدا در غیر غنائم جنگی و امام علی(ع) و دیگر ائمه نیز در زمان حکومت امویان به دلیل شرایط سخت سیاسی آن را به صورت موقت به تأخیر انداختند؛ اما آزادی نسبی در عصر عباسیان به ائمه اجازه داد تا به‌طور غیرعلنی، اقدام به جمع‌آوری خمس نمایند. فقها نیز حلیت خمس از طرف ائمه را حمل بر حکم موقت کردند؛ زیرا به نظر فقها تا چیزی واجب نباشد، حلیت آن معنایی ندارد
• به گفته مدرسی، دلیل کنیز و موالی بودن مادر برخی ائمه شیعه، اولا، از بین بردن اختلاف‌های بین موالی و سایر مسلمانان و برقراری عدالت بین آن‌ها، ثانیا خداوند به نژاد عرب یا غیر عرب، توجهی ندارد؛ بلکه صلاحیت‌ها را درنظر می‌گیرد که بهترین رحم باشد.
• ازنظر سید محمدتقی مدرسی، برخی محققان طبق آیه ۳۸ سوره شوری، معتقد به وجوب استفاده از مشورت و مشاوره بر حاکم شرع هستند. به اعتقاد او، شورا باعث تضمین آزادی رأی و حق انتخاب است و همچنین نصیحت حاکم توسط مردم نیز از مصادیق شورا است.
• به گفته مدرسی، احتمال بهتر بودن نماز زن در منزل نسبت به سایر مکان‌ها، از مدلول‌ها و تفاسیر آیه ۱۷ سوره مریم است که در آن حضرت مریم جهت عبادت خالصانه به وسیله پوشش و مانعی از کاهنان معبد جدا شده است.
• از دیدگاه مدرسی، دلیل پرستش گوساله از طرف بنی‌اسرائیل این بود که قوم حضرت موسی(ع)، خلق‌و‌خوی بت‌پرستی خود را حتی با وجود پیروی از حضرت موسی(ع) و مبارزه با فرعون، حفظ کرده بودند و این تحولات سیاسی بر فرهنگ آن‌ها تأثیری نگذاشته بود.
• مدرسی، ظهور برخی مشکلات جهان مانند کرونا و آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا را به دوری جهان از راه حق و عدم پیروی از اوامر الهی نسبت داد و از پیروان تمام ادیان خواست که به سوی خدا کنند و با فساد در جهان مبارزه کنند. وی گم‌کردن راه حکمت در مدیریت جهانی توسط بشر را یکی از دلایل گرفتاری و مشکلات متعدد دانسته است که از مصادیق آن، چیزی است که امروزه به آن معامله قرن (طرح صلح بین فلسطین و رژیم اشغالگر قدس، که این کشور در ازای گرفتن امتیاز فراتر از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و پیوستن بخش‌هایی از فلسطین به خاک خود، این کشور را به رسمیت می‌شناسد.) گفته می‌شود که بسیاری از کشورهای جهان اسلام با آن مخالفت کرده‌اند و مصلحت هیچ طرفی را رعایت نکرده است. همچنین مدرسی در پاسخ به استفتائی، خرید کالا از شرکت‌های پشتیبان رژیم صهیونیستی را نیز جائز ندانست.