الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب (کتاب)
إلْزامُ النّاصب فی إثْبات الْحُجّة الغائب(عج) کتابی کلامی و به زبان عربی اثر علی بن زین‌العابدین یزدی حائری (متوفای ۱۳۳۳ق) در شرح احوال امام مهدی(عج) و اثبات وجود آن حضرت با دلایل عقلی و احادیث متواتر است. مؤلف در این کتاب، علاوه بر فضایل ائمه دوازده‌گانه، به شرح غیبت صغری و کبری، نایبان خاص و عام آن حضرت، علائم ظهور او و رویدادهای پس از ظهور پرداخته است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | علی بن زین‌العابدین یزدی حائری |
| موضوع | امام زمان،غیبت صغری، غیبت کبری |
| سبک | روایی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۲ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | موسسة الاعلمی |
| تاریخ نشر | ۱۴۲۲ق |
| نسخه الکترونیکی | http://lib.eshia.ir/71834 |
درباره مؤلف
یزدی حائری در یکی از روستاهای اردکان یزد به دنیا آمد. دروس اولیه را در مدرسه‌ای در روستای بارجین آموخت. وی پس از چند سال، جهت آموختن علوم دینی و معارف اسلامی به کربلا مهاجرت کرد. به همین سبب او را حائری می‌نامند. او در سال ۱۳۳۳ق در کربلای معلی درگذشت و در حرم حضرت عباس(ع) به خاک سپرده شد.[۱]
محتوا
نویسنده بر پایه آیات قرآن کریم و احادیث و نیز اقوال علمای شیعه و اهل سنت، عموم مسائل مربوط به مهدویت را مورد بحث و بررسی قرار داده و وجود حضرت و نیز ظهور ایشان را امری حتمی و یقینی دانسته است. وی نخست آن دسته از آیاتی را که ائمه(ع) بر وجود امام مهدی(ع)، اوصاف، حالات و چگونگی ظهورش تطبیق داده‌اند، آورده و آنگاه به نقل و شرح احادیث و اخباری پرداخته که از طریق شیعه و اهل سنت درباره ویژگیهای امام مهدی(ع) و علائم و نشانه‌های آخر الزمان روایت شده است.[۲]
ابواب کتاب
این کتاب در ۱۰ غُصْن (شاخه) فراهم آمده که موضوعات آن‌ها از این قرار است:
- خالی نبودن زمین از حجّت، شناخت امام، حالات و نشانه‌های امام و...
- اخبار قرآن به قیام قائم(عج)، بشارتهای آسمانی به قیام مهدی،
- روایات پیامبر(ص) و ائمه(ع) از طریق شیعه و سنی درباره حضرت مهدی،
- امکان غیبت و غیبت انبیا و اولیا و اوصیا،
- روایات درباره مادر امام زمان، ولادت، دیدارکنندگان با امام عصر در کودکی، نواب خاص،
- مدعیان رؤیت حضرت مهدی در غیبت کبری،
- اخبار اهل سنّت به وجود حجّت،
- علائم ظهور حضرت مهدی(عج) از آیات و روایات،
- در آنچه در زمان ظهور او اتفاق می‌افتد،
- در رجعت ائمه با استفاده از آیات و احادیث.[۳]
نویسنده مطالب کتاب را با عناوینی مانند: «غُصن» (شاخه،شاخه قدیمی)، «فرع»(شاخه‌ی کوچک درخت)، «ثمره»(میوه)، بشارت، زَهْره(شکوفه) و فاکهه(میوه) تقسیم‌بندی کرده است. غصن اول کتاب دارای یک فرع و پنج ثمره است. در نخستین ثمره کتاب برای خالی نبودن زمین از حجت خدا به فراز پایانی آیه۷ سوره رعد استشهاد شده است. إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ ۖ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ [اى پيامبر،] «تو فقط هشداردهنده‌اى، و براى هر قومى رهبرى است». در همین بخش روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که اگر روی زمین تنها دو نفر بیشتر نباشند یکی از آن دو نفر باید امام باشند. وهم چنین از او روایت شده است که امام آخرین نفری است که می‌میرد تا این که کسی علیه خداوند احتجاج نکند که بدون حجت رها شده است. [۴] بخش پایانی کتب بیان القاب امام زمان(عج) است. نویسنده ۱۸۶ لقب را از منابع مختلف دینی و غیر آن استخراج کرده است. وی دو لقب «مُجَدِّد» و «مُشَیِّد» را به عنوان دو لقب پایانی از دعای عهد نقل کرده است [یادداشت ۱] که منظور تجدید کننده احکام تعطیل شده از قرآن و محکم کننده نشانه‌های دین و سنت‌های نبوی است.[۵]
آرا و دیدگاه‌های مؤلف
از دیدگاه نویسنده زمین هیچگاه از حجت خدا خالی نمیشود و امامت منصبی است خدایی و مشروط به بلوغ و تکلیف نیست. او همچنین بر این باور است که خداوند در قرآن و نیز در کتاب‌های آسمانی پیشین از ظهور مهدی(عج) خبر داده و به دنبال آن رسول خدا و ائمه هم آن را پیشگویی کرده و از آن خبر داده‌اند.
به باور وی، بنا به دلایل نقلی فراوان، حضرت مهدی(عج) متولد شده و هم اکنون در حال حیات است و بر اعمال و رفتار مردم و شیعیانش نظارت دارد.
وی مشاهده امام مهدی(عج) در دوره غیبت کبری را دلیل این ادعا دانسته و آن را با نقل روایاتی از اهل سنت مورد تأیید قرار داده است.[۶]
نسخه و چاپ
نسخه خطی از این کتاب به خط مؤلف که در سال ۱۳۲۶ق کتابت شده، موجود است.
این کتاب در سال ۱۳۵۲ق در ایران به روش سنگی به چاپ رسیده[۷] و در سال ۱۴۰۴ ق توسط «مؤسسة الاعلمی للمطبوعات» بیروت منتشر شد. اخیرا نیز این کتاب از سوی مؤسسه مطبوعاتی «حق‌بین» در دو جلد به زبان عربی منتشر شده که در بخش پایانی جلد دوم، کتاب «البیان فی اخبار صاحب الزمان» اثر گنجی شافعی به ضمیمه آورده شده است.[۸]
ترجمه
«چهره درخشان امام زمان(ع)» عنوان ترجمه فارسی الزام الناصب بوده که به قلم محمدجواد مرعشی نجفی و با مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی منتشر شده است.[۹]
پانویس
- ↑ یزدی حائری، الزام الناصب، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۵-۸.
- ↑ یزدی حائری، الزام الناصب، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۰ و ۱۱.
- ↑ یزدی حائری، الزام الناصب، ۱۴۲۲ق، فهرست کتاب.
- ↑ الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب عجل الله تعالی فرجه، یزدی حائری،۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۲.
- ↑ الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب عجل الله تعالی فرجه، یزدی حائری،۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۳۵.
- ↑ الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ۱۳۷۵ش، ج ۲، ص۳۰۹.
- ↑ الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب، پایگاه جامع عاشورا.
- ↑ چهره درخشان امام زمان(ع)، یا، ترجمه الزام الناصب فی اثبات الحجه الغایب، کتابخانه دیجیتال و فن‌آوری اطلاعات دانشگاه امام صادق(ع).
یادداشت
منابع
- یزدی حائری، علی، إلزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۲۲ق.
- صدر حاج سیدجوادی، احمد، دایرة المعارف تشیع، تهران، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع)، ۱۳۷۵ش.
- الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب، پایگاه جامع عاشورا
- چهره درخشان امام زمان(ع)، یا، ترجمه الزام الناصب فی اثبات الحجه الغایب، کتابخانه دیجیتال و فن‌آوری اطلاعات دانشگاه امام صادق(ع)، تاریخ بازدید: ۴ آذر ۱۳۹۹ش.
- الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۴ آذر ۱۳۹۹ش.