دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه
اطلاعات دعا و زیارت | |
---|---|
موضوع | دعا هنگام فرارسیدن ماه رمضان، تکالیف مؤمنان در ماه رمضان، ویژگیهای ماه رمضان |
مأثور/غیرمأثور | مأثور |
صادره از | امام سجاد(ع) |
راوی | متوکل بن هارون |
منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
تکنگاریها | صهبای حضور اثر محمدتقی مصباح یزدی |
زمان | آغاز ماه رمضان |
دعاها و زیارات مشهور | |
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امینالله • زیارت اربعین |
دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) که هنگام فرارسیدن ماه رمضان آن را میخواند. امام سجاد(ع) در این دعا وظایف مؤمن در ماه رمضان و شرایط روزه واقعی را بیان میکند و از خدا درخواست دارد که از شرّ شیطان در امان باشد.
حضرت زین العابدین در ابتدای این دعا، خدا را به دلیل دادن مقام شکر به بندگان سپاسگزار است و از خدا درخواست پاک شدن گناهان و رسیدن به مقام صالحان را دارد.
دعای چهل و چهارم در شرحهای صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی و صهبای حضور تألیف محمدتقی مصباح یزدی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
نیایش |
آموزهها
دعای چهل و چهارم، از دعاهای صحیفه سجادیه که امام سجاد(ع) هنگام ورود ماه رمضان آن را میخواند. امام(ع) در این دعا ضمن برشمردن فضائل ماه رمضان به تکالیف مؤمن در این ماه پرداختهاست.[۱]
آموزههای این دعا به شرح ذیل است:
- شکر کردن خدا به دلیل دادن مقام سپاسگزاری به بندگان
- رابطه تکوینی میان شکر و افزایش نعمت
- پاداش نیکوی خدا به شکرگزاران
- ستایش خدا بهخاطر بهره مند شدن از نعمت دین
- رمضان ماه رسیدن به احسان و رضوان الهی
- رمضان ماه قیام به عبادت
- نامهای ماه رمضان: (ماه خدا، ماه اسلام و تسلیم، ماه پاکیزگی، ماه آزمایش (پاک و خالص شدن با روزه) ماه قیام برای عبادت، ماه نزول قرآن)
- برتری ماه رمضان بر سایر ماهها
- برتری شب قدر بر سایر شبها
- بهره مندی بندگان از برکات دائمی شبهای قدر
- درخواست معرفت فضیلت ماه رمضان
- دعا برای توفیق بزرگداشت ماه رمضان
- درخواست پرهیز از شنیدن لغو و دیدن لهو در ماه رمضان
- درخواست دوری از دست یازیدن به حرام و گام نهادن در مسیر حرام
- دعا برای در امان ماندن از لقمه حرام
- درخواست برای سخن گفتن برطبق خواست و دستور خداوند
- دعا برای انجام اعمالی بدون ریا و شهرتطلبی
- اهمیت توجه به اوقات نمازهای پنجگانه در ماه رمضان
- درجات بالای کسانی که به مراتب و منزلت نمازهای واجب رسیدهاند
- آداب روزهداری و آفات آن: کنترل قوای ظاهری و باطنی، نیت خالص و ...
- دعا برای رسیدن به درجاتی بالاتر از فرشتگان در پرتو کردارهای پاکیزه و پاکی از گناهان
- اسلام پاسخگوی همه نیازهای فطری انسان
- روابط اخلاقی و اجتماعی مطلوب در ماه رمضان: صله رحم، روابط حسنه با همسایگان، تطهیر اموال با پرداخت خمس و زکات، تولی و تبری درباره دوستان و دشمنان، مدارا با دشمنان و ...
- پناهبردن به خدا از انحراف در توحید
- دعا برای بهره مند شدن از کرامت اولیاء الهی
- دعا برای بهترین بندگان بودن در ماه رمضان
- دعا برای مصونیت از فریب شیطان
- درخواست بهره مندی از عفو بخشش الهی
- در خواست عبادت و طاعت در تمام ماه رمضان
- دعا برای محو گناهان با محو شدن هلال ماه رمضان
- بخشیده شدن شمار زیادی از جهنمیان در ماه رمضان
- پناه بر خدا از چیرگی شیطان در ماه رمضان
- حساسیت شبها و روزهای آخر ماه رمضان
- گواهی روز و شب ماه رمضان بر اعمال انسان
- در خواست استمرار حال عبادت و بندگی پس از ماه مبارک رمضان و در طول سال
- دعا برای ارث بردن بهشت
- درود بر پیامبر اسلام(ص) در همه وقت و در هر حال[۲]
شرحها
دعای چهل و چهارم در شرحهای صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۳] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۴] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۵] به زبان فارسی شرح شده است.
کتاب «صهبای حضور» اثر محمدتقی مصباح یزدی در شرح این دعا است. در این کتاب مضامین عرفانی، عبادی و اخلاقی این مناجات توضیح شده است. همچنین ویژگیهای ماه رمضان مانند هدایت، عبادت، رحمت، برکت، مغفرت، توبه، سعادت، معرفت، طهارت، اخلاص، نزول قرآن، وجود شب قدر در آن، نماز و روزه از دیدگاه امام سجاد(ع) بررسی شده است.[۶]
دعای چهل و چهارم به همراه دعای وداع با ماه رمضان در کتابهای سیمای رمضان تألیف علی کریمی جهرمی[۷] و سروش رمضان (شرحی بر نیایش امام سجاد در آغاز و انجام ماه رمضان) اثر سید رضا باقریانموحد و علی باقریفر شرح شده است. در این دو کتاب به بررسی ابعاد مختلف ماه رمضان و پارهای از فضایل عید فطر و آداب خروج از آن ماه پرداخته شده است.[۸]
دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی،[۹] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۱۰] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۱۱] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضلالله[۱۲] به زبان عربی شرح شده است. واژههای این دعا هم در شرحهای لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۳] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۴] توضیح داده شده است.
متن و ترجمه دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه
پانویس
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۸.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۴۰۷-۴۷۰؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۸-۴۲۴؛ شرح فرازهای دعای چهل و چهارم از سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۳۹۹-۴۷۰.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۸۳-۴۲۴.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۲۱-۲۷۹.
- ↑ مصباح یزدی، صهبای حضور، ۱۳۹۱ش، فهرست مطالب.
- ↑ معرفی کتاب سیمای رمضان
- ↑ معرفی کتاب سروش رمضان
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۶، ص۵-۹۴.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۹۹-۵۱۳.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۵۴۳-۵۵۳.
- ↑ فضلالله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۵۹-۳۸۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۸۷-۸۹.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۲۱۶-۲۲۲.
- ↑ ترجمه از شیخ حسین انصاریان.
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضلالله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علیخان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مصباح یزدی، محمدتقی، صهبای حضور (شرح دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه)، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۹۱ش.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیتالله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون