دعای هفدهم صحیفه سجادیه

دعای هفدهم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) در پناه بردن به خدا از شرّ شیطان است. حضرت سجاد(ع) در این دعا به بیان انواع دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان پرداخته و به راه‌های جلوگیری از ورود او به حریم دل اشاره می‌کند. خوارشدن انسان به‌واسطه بی‌توجهی به عبادت الهی، درخواست مقام مخلصین جهت نجات از وسوسه شیطان و خیرخواهی برای دیگران از موضوعات مطرح شده در این دعا است.

دعای هفدم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع	پناه بردن به خدا از شر شیطان، راه‌های نفوذ شیطان، چگونگی در امان ماندن از کید شیطان
مأثور/غیرمأثور	مأثور
صادره از	امام سجاد(ع)
راوی	متوکل بن هارون
منابع شیعی	صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین

دعای هفدهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای هفدم صحیفه سجادیه، پناه بردن به خدا از شرّ وسوسه‌های شیطان است. حضرت سجاد(ع) در این دعا، با بیان انواع دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان به راه‌های جلوگیری از ورود او به حریم دل و دخالت در تصمیم‌گیری‌های انسان اشاره نموده است. آموزه‌های دعای هفدهم صحیفه سجادیه در ۱۶ فراز به شرح ذیل است:

• پناه بردن به خدا از شرّ دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان
• خوارشدن انسان با خروج از عبادت به وسیله وسوسه‌های شیطان.
• خوب جلوه دادن امور ناپسند و نفرت‌انگیز نمودن کارهای نیک از راه‌های نفوذ شیطان است.
• درخواست مقام مخلصین جهت نجات از وسوسه شیطان
• بستن راه نفوذ شیطان به وسیله عبادت خالصانه
• در خواست ناامید شدن شیطان از فریب دادن ما
• دعا برای خوارشدن شیطان و توفیق برای مخالفت با او
• عاقبت دوستی با شیطان و قبول ولایت او، عذاب الهی است.
• قلب انسان منزلگاه ورود شیطان
• درخواست بیداری از خواب غفلت
• دعا و استعانت از خدا سپر انسان در مقابل شیطان است.
• خیرخواهی برای دیگران (دعا برای حفظ اهل توحید از شرّ شیطان)
• ارتباط صلاح و فساد فرد و جامعه
• حرص و طمع شیطان برای گمراهی انسان‌ها
• در خواست برای قرار گرفتن دررشته دشمنان شیطان و دوری ازشمار دوستانش
• درخواست از خدا برای باطل کردن برنامه‌های شیطان
• دعا برای شکست سپاه شیطان (جنود عقل و جهل)

شرح‌ها

دعای هفدم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی، و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.

دعای هفدهم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا ذُكِرَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَعَاذَ مِنْهُ وَ مِنْ عَدَاوَتِهِ وَ كَيْدِهِ

دعای آن حضرت است هنگامی که از شیطان یاد می‌شد و از او و دشمنیش و نیرنگش به خدا پناه می‌‌برد

اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِكَ مِنْ نَزَغَاتِ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ وَ كَيْدِهِ وَ مَكَايِدِهِ، وَ مِنَ الثِّقَةِ بِأَمَانِيِّهِ وَ مَوَاعِيدِهِ وَ غُرُورِهِ وَ مَصَايِدِهِ.

خدایا! به تو پناه می‌بریم از فتنه‌انگیزی‌های شیطان رانده‌شده و از نیرنگ و مکرهایش و از اینکه به دروغ‌ها و وعده‌ها و فریب‌کاری و دام‌هایش اطمینان کنیم.

وَ أَنْ يُطْمِعَ نَفْسَهُ فِي إِضْلَالِنَا عَنْ طَاعَتِكَ، وَ امْتِهَانِنَا بِمَعْصِيَتِكَ، أَوْ أَنْ يَحْسُنَ عِنْدَنَا مَا حَسَّنَ لَنَا، أَوْ أَنْ يَثْقُلَ عَلَيْنَا مَا كَرَّهَ إِلَيْنَا.

و از این که خود را در گمراه کردن ما از راه بندگی‌ات و خوار کردنمان بر اثر معصیتت، به طمع اندازد؛ یا نزد ما نیکو شود زشتی‌هایی که او در نظر ما نیکو جلوه می‌دهد؛ یا گران و سخت شود، خوبی‌هایی که او در نظر ما زشت نشان می‌دهد.

اللَّهُمَّ اخْسَأْهُ عَنَّا بِعِبَادَتِكَ، وَ اكْبِتْهُ بِدُؤُوبِنَا فِي مَحَبَّتِكَ، وَ اجْعَلْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُ سِتْراً لَا يَهْتِكُهُ، وَ رَدْماً مُصْمِتاً لَا يَفْتُقُهُ.

خدایا! به عبادت و بندگی ما، او را از عرصه‌گاه زندگیمان طرد کن و بِران؛ و به سبب جدّیت و تلاشمان در راه محبّتت، او را ذلیل و خوار گردان؛ و بین ما و او پرده‌ای قرار ده که آن را ندرد؛ و حجابی ضخیم برقرار کن که آن را نشکافد.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْهُ عَنَّا بِبَعْضِ أَعْدَائِكَ، وَ اعْصِمْنَا مِنْهُ بِحُسْنِ رِعَايَتِكَ، وَ اكْفِنَا خَتْرَهُ، وَ وَلِّنَا ظَهْرَهُ، وَ اقْطَعْ عَنَّا إِثْرَهُ.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و شیطان را با سرگرم شدن به برخی دشمنانت از ما منحرف کن و ما را به توجه و نگهداری نیکویت از او حفظ فرما و از خیانت و نیرنگش بازدار و رویش را از ما برگردان و ردّ پایش را از ما قطع کن.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَمْتِعْنَا مِنَ الْهُدَى بِمِثْلِ ضَلَالَتِهِ، وَ زَوِّدْنَا مِنَ الْتَّقْوَى ضِدَّ غَوَايَتِهِ، وَ اسْلُكْ بِنَا مِنَ التُّقَى خِلَافَ سَبِيلِهِ مِنَ الرَّدَى.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از هدایتی که در دوام و پابرجایی مانند گمراهی او باشد، بهره‌مند ساز و ما را در برابر گمراهی او، توشۀ تقوا کرامت کن؛ و خلاف راه هلاکت‌بار او، ما را به مسیر تقوا رهنمون باش.

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لَهُ فِي قُلُوبِنَا مَدْخَلًا وَ لَا تُوطِنَنَّ لَهُ فِيما لَدَيْنَا مَنْزِلاً.

خدایا! برای او در دل‌های ما راه وارد شدن قرار مده و در شئون زندگی ما برای او جایگاه اقامت فراهم نکن.

اللَّهُمَّ وَ مَا سَوَّلَ لَنَا مِنْ بَاطِلٍ فَعَرِّفْنَاهُ، وَ إِذَا عَرَّفْتَنَاهُ فَقِنَاهُ، وَ بَصِّرْنَا مَا نُكَايِدُهُ بِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَا نُعِدُّهُ لَهُ، وَ أَيْقِظْنَا عَنْ سِنَةِ الْغَفْلَةِ بِالرُّكُونِ إِلَيْهِ، وَ أَحْسِنْ بِتَوْفِيقِكَ عَوْنَنَا عَلَيْهِ.

خدایا! ما را به آنچه که از باطل در نظرمان بیاراید، آگاه ساز؛ و چون آگاهمان کردی، از آن نگاهمان دار؛ و ما را به زمینه‌های چاره‌جویی در برابر او بینا گردان؛ و آنچه را که باید علیه او آماده کنیم، به ما الهام کن؛ و ما را از خواب غفلتی که سبب گرایش به اوست بیدار فرما؛ و یاری دادن ما را در جنگ با او، به توفیقت نیکو گردان.

اللَّهُمَّ وَ أَشْرِبْ قُلُوبَنَا إِنْكَارَ عَمَلِهِ، وَ الْطُفْ لَنَا فِي نَقْضِ حِيَلِهِ.

خدایا! دل‌های ما را از رد کردن و انکار عملش، سرشار ساز؛ و به ما برای درهم شکستن حیله‌اش، مهربان باش.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَوِّلْ سُلْطَانَهُ عَنَّا، وَ اقْطَعْ رَجَاءَهُ مِنَّا، وَ ادْرَأْهُ عَنِ الْوُلُوعِ بِنَا.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و سلطه و تسلّط شیطان را از ما بگردان و امیدش را از ما قطع کن و او را از حرص ورزیدن به گمراهی ما دفع فرما.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ آبَاءَنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَوْلَادَنَا وَ أَهَالِيَنَا وَ ذَوِي أَرْحَامِنَا وَ قَرَابَاتِنَا وَ جِيرَانَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنْهُ فِي حِرْزٍ حَارِزٍ، وَ حِصْنٍ حَافِظٍ، وَ كَهْفٍ مَانِعٍ، وَ أَلْبِسْهُمْ مِنْهُ جُنَناً وَاقِيَةً، وَ أَعْطِهِِمْ عَلَيْهِ أَسْلِحَةً مَاضِيَةً.

خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و پدران و مادران و فرزندان و اهل ما و خویشان و نزدیکان و همسایگانمان از مردان مؤمن و زنان مؤمنه، از وجود خطرناکی چون شیطان در جایگاهی محکم و دژی حفظ‌کننده و پناهگاهی بازدارنده قرار ده؛ و آنان را برای دفع زیان او، زره‌های نگاه دارنده بپوشان؛ و به ایشان اسلحه‌های برّنده بر ضد او عطا کن.

اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِكَ مَنْ شَهِدَ لَكَ بِالرُّبُوبِيَّةِ، وَ أَخْلَصَ لَكَ بِالْوَحْدَانِيَّةِ، وَ عَادَاهُ لَكَ بِحَقِيقَةِ الْعُبُودِيَّةِ، وَ اسْتَظْهَرَ بِكَ عَلَيْهِ فِي مَعْرِفَةِ الْعُلُومِ الرَّبَّانِيَّةِ.

خدایا! مشمول این دعا قرار ده هر کسی را که به پروردگاری‌ات گواهی می‌دهد و به وحدانیّتت اخلاص می‌ورزد و به حقیقت بندگی‌ات با شیطان دشمنی می‌کند و از تو برای شناخت علوم ربّانی، برضد او یاری جوید.

اللَّهُمَّ احْلُلْ مَا عَقَدَ، وَ افْتُقْ مَا رَتَقَ، وَ افْسَخْ مَا دَبَّرَ، وَ ثَبِّطْهُ إِذَا عَزَمَ، وَ انْقُضْ مَا أَبْرَمَ.

خدایا! آنچه را گره زده بگشای و هر راهی که باز کرده ببند و هر تدبیری که اندیشیده به هم زن و از هر کاری که قصد کرده بازش دار و هر چه را محکم کرده سست کن.

اللَّهُمَّ وَ اهْزِمْ جُنْدَهُ، وَ أَبْطِلْ كَيْدَهُ وَ اهْدِمْ كَهْفَهُ، وَ أَرْغِمْ أَنْفَهُ

خدایا! لشکرش را شکست ده و نیرنگش را باطل ساز و پناهگاهش را ویران کن و بینی‌اش را به خاک بمال.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ أَعْدَائِهِ، وَ اعْزِلْنَا عَنْ عِدَادِ أَوْلِيَائِهِ، لَا نُطِيعُ لَهُ إِذَا اسْتَهْوَانَا، وَ لَا نَسْتَجِيبُ لَهُ إِذَا دَعَانَا، نَأْمُرُ بِمُنَاوَاتِهِ، مَنْ أَطَاعَ أَمْرَنَا، وَ نَعِظُ عَنْ مُتَابَعَتِهِ مَنِ اتَّبَعَ زَجْرَنَا.

خدایا! ما را در سلک دشمنانش قرار ده و از شمار دوستانش برکنار کن تا چون ما را بفریبد از او پیروی نکنیم و هرگاه ما را بخواند، پاسخش ندهیم؛ و هر که را پیرو دستور ماست به دشمنی با او دستور دهیم؛ و هر که را پیرو نهی ماست، برای بازداشتن از اطاعت او پند دهیم.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتِمِ النَّبِيِّينَ وَ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ، وَ أَعِذْنَا وَ أَهَالِيَنَا وَ إِخْوَانَنَا وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِمَّا اسْتَعَذْنَا مِنْهُ، وَ أَجِرْنَا مِمَّا اسْتَجَرْنَا بِكَ مِنْ خَوْفِهِ

خدایا! بر محمّد خاتم انبیا و سیّد رسولان و بر اهل پاک و پاکیزۀ او درود فرست و ما و اهل ما و برادران ما و همۀ مؤمنان و مؤمنات را از آنچه از آن پناه می‌جوییم، پناه ده؛ و از آنچه از بیم آن، از تو ایمنی می‌خواهیم، امان بخش.

وَ اسْمَعْ لَنَا مَا دَعَوْنَا بِهِ، وَ أَعْطِنَا مَا أَغْفَلْنَاهُ، وَ احْفَظْ لَنَا مَا نَسِينَاهُ، وَ صَيِّرْنَا بِذَلِكَ فِي دَرَجَاتِ الصَّالِحِينَ وَ مَرَاتِبِ الْمُؤْمِنِينَ. آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ.

و دعای ما را نسبت به آنچه دعا می‌کنیم، بشنو؛ و آنچه را از درخواستش غفلت می‌کنیم، به ما عطا فرما؛ و آنچه را فراموش کردیم، به ذهن و یادمان آر؛ و ما را به سبب آن به درجات شایستگان و رتبه‌های اهل ایمان انتقال ده؛ دعایمان را مستجاب کن، ای پروردگار جهانیان!

پیوند به بیرون

• متن و صوت دعای هفدم صحیفه سجادیه