دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعاعتراف به کوتاهی در شکر خدا
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
راویمتوکل بن هارون
منابع شیعیصحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) دربارهٔ ناتوانی و کوتاهی انسان از شکر الهی است. امام سجاد (ع) در این دعا محال بودن شکر نعمت‌های الهی را یادآور می‌شود و بخشش‌های الهی را در نتیجه تَفضُل خدا می‌داند. در این دعا عجله نکردن خدا در عقوبت بدکاران، به دلیل امید به توبه و بازگشت آنان به هدایت الهی دانسته شده است. حضرت زین العابدین (ع) همچنین به عدالت خدا در برخورد با بندگان اشاره می‌کند و انحراف از مسیر الهی را به دلیل فریب شیطان می‌داند.

دعای سی و هفتم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش


آموزه‌ها

دعای سی و هفتم، از دعاهای صحیفه سجادیه دربارهٔ ناتوانی انسان از ادای شکر الهی است. امام سجاد(ع) در این دعا به کوتاهی انسان در ادای شکر الهی اشاره می‌کند.[۱] به گفته ممدوحی کرمانشاهی رسیدن به مقامی که انسان خود را، ناتوان از شکر نعمات خدا ببیند، مقامی است که جز ملَخصین به آن راه ندارند.[۲]

آموزه‌های این دعا به شرح ذیل است:

  • ناتوانی انسان از شکر خدا به دلیل پیوستگی نعمات الهی
  • ناتوانی انسان از اطاعت و عبادت خدا
  • سپاس‌گزاری از نعمت، برتر از اصل نعمت است.
  • محال بودن ادای شکر نعمت‌های الهی
  • ممکن نبودن صدور حکم دربارهٔ خدا به دلیل عدم سلطه هیچ‌کسی بر او
  • تفضل الهی منشأ رضایت و بخشش‌های الهی
  • تو انایی انسان برانجام شکرخداوند در پرتو فضل و عنایت او
  • نیکی و احسان و گذشت سنت و عادت الهی
  • پاداش عظیم الهی در برابر اعمال اندک بندگان
  • حتمی بودن بخشندگی خدا در عین مستحق نبودن بندگان
  • لزوم تخلق به اخلاق الهی در برابر نعمت‌های خداوندی
  • اعتراف همگان به عدالت و تفضل خدا در برخورد با بندگان
  • فریب شیطان، علت انحراف از مسیر الهی است.
  • فریب دادن شیطان از راه نمایش دادن باطل در صورت حق
  • عجله نکردن خدا در کیفر بدکاران
  • رفتار کریمانه خدا با مطیع و گنهکار
  • اطاعت خدا در گرو توفیق الهی
  • رحمت گسترده الهی بر بندگان
  • مستحق پاداش نبودن بندگان در برابر اعمال نیک
  • تفضل الهی در دادن روزی بی حساب و بی منت و بدون عوض به بندگانش
  • کرامت بی‌نهایت الهی در برخورد با گناهکاران
  • شقاوت بی‌نهایت گناهکار با گستردگی رحمت حلم الهی
  • عدل الهی تنها مایه ترس از او
  • مصونیت گناهکاران از این که از سوی خداوند مشمول ظلم واقع شوند
  • تأخیر عقوبت بندگان به امید توبه و بازگشت به هدایت الهی
  • بهره‌مندی از توفیق در سایه هدایت الهی
  • قطعی بودن پاداش الهی برای اطاعت کنندگان
  • اعتراف به عدالت خداوند[۳]

شرح‌ها

دعای سی و هفتم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۴] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۵] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۶] به زبان فارسی شرح شده است.

دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۷] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۸] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۹] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۱۰] به زبان عربی شرح داده شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۱] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۲] توضیح داده شده است.

متن و ترجمه دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه

پانویس

  1. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۱۰.
  2. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۱۰.
  3. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۷۳–۲۸۵؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۱۰–۲۴۷؛ شرح فرازهای دعای سی و هفتم از سایت عرفان.
  4. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۶۷–۲۸۵.
  5. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۰۷–۲۴۷.
  6. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۰۷–۱۱۶.
  7. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۵، ص۲۲۱–۲۷۲.
  8. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۳۵–۴۴۴.
  9. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۴۶۳–۴۷۴.
  10. فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۳۳–۲۵۲.
  11. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۷۳–۷۴.
  12. جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۸۹–۱۹۲.
  13. ترجمه از شیخ حسین انصاریان.

منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون