دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه یا دعا برای اهل ثغور از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) درباره مرزداران اسلام است. حضرت زین العابدین(ع) در این دعا برای استواری مرزهای مسلمانان دعا کرده و از خدا برای مرزداران آگاهی، صبر، اخلاص، ایمان، تقوا و فراوانی تعداد را طلب می‌کند. همچنین خواهان مشارکت همه مردم در دفاع از اسلام با کمک‌رسانی به مجاهدان و مرزداران و سامان‌دهی به خانواده‌های آنان شده است. امام سجاد(ع) با تأکید بر نقش امدادهای غیبی در پیروزی مسلمانان در جنگ علیه مشرکان، نابودی کافران را زمینه‌ساز جامعه توحیدی دانسته است.

دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
نام‌های دیگردعاوه لاهل الثغور
موضوعدعا برای مرزداران اسلام، شرایط مرزداران، مشارکت همه مردم در دفاع از اسلام
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
راویمتوکل بن هارون
منابع شیعیصحیفه سجادیه
تک‌نگاری‌هاسیاسة الحرب فی دعاء اهل الثغور اثر جعفر مرتضی عاملی و مرزداران در دعای امام سجاد(ع) اثر بیت‌الله بیات زنجانی
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین

جعفر مرتضی عاملی در کتاب سیاسة الحرب فی دعاء اهل الثغور به شرح تاکتیک‌های جنگی دفاع از مرزهای اسلام، با استناد به دعای بیست و هفتم پرداخته است. این دعا در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

کتاب سیاسة الحرب فی دعاء اهل الثغور اثر سید جعفر مرتضی عاملی درباره تاکتیک‌های جنگی دفاع از مرزهای اسلام با استناد به دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه

آموزه‌ها

موضوع دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه، دعا در حق مرزداران اسلام در همه زمان‌ها است و براى آنان، آگاهى، صبر، مقاومت، اخلاص، کفایت بودجه، اُلْفَت، همدلى و فراوانى تعداد افراد از خدا تقاضا نموده‌است. به گفته حسن ممدوحی کرمانشاهی این دعا همه‌سونگر، فراگیر، داراى نکته‌هاى ظریفِ توحیدى، اخلاقى و عرفانى در صحنه نبرد است و احکام و آداب جنگ را با زبان دعا آموزش می‌دهد.[۱] جعفر سبحانی از مراجع تقلید شیعه معتقد است تعبیر «اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ: خدایا! آب‌های دشمنان را به وبا مخلوط کن» یکی از معجزات علمی این دعا است؛ چرا که در آن زمان کسی نمی‌دانست بیماری وبا از راه آب منتقل می‌شود.[۲]

آموزه‌های این دعا عبارتند از:

  • دعا برای استواری مرزهای مسلمانان
  • اهمیت مرزبانى و دفاع از کیان اسلام (سنگینی وظیفه مرزبانی)
  • دعا برای فراوان شدن تعداد مرزداران و بُرّنده شدن سلاحشان
  • دعا برای برقراری اُلفت و دوستی میان مرزداران
  • دعا برای تقویت مرزداران با نصرت الهی صبر
  • دعا برای افزایش آگاهی و علم مرزداران
  • زنده کردن یاد آخرت در اندیشه مرزداران به‌جهت پشت نکردن به دشمن
  • دعا برای ایمان و تقوای مرزداران
  • دعا برای فراموشی دنیا هنگام مواجهه مجاهدان با دشمنان
  • دعا برای یاد بهشت و توجه به نعمت‌هایش در میدان نبرد
  • نعمت‌هاى آخرت برتر از تصور است.
  • دعا بری سستی دشمنان و ناتوانی در میدان رزم
  • دعا برای به بار نشستن زحمات مجاهدان و حاکمیت توحید در سراسر زمین
  • دعا برای شکست دشمنان در مرزهای اسلامی
  • دعا برای نابودی و ریشه کن شدن دشمنان خداوند در تمام زمین
  • نقش امداد غیبى در غلبه بر دشمن
  • نابودى کافران، زمینه‌ساز جامعه توحیدى است.
  • دعا برای تقویت تدبیر مسلمانان
  • دعا برای تقویت سپاهیان اسلام با ملائکه
  • اشاره به کمک خدا به مسلمانان در جنگ بدر با سپاهی از فرشتگان
  • دعا برای گرفتاری مشرکان به مشرکان
  • دعا برای ناتوانی بدن و فکر مشرکان برای مقابله با مسلمانان
  • دعا بری بهره مندی مجاهدان از امدادهای غیبی همانند جنگ بدر
  • دعا برای غفلت دشمنان
  • دعای خیر در حق رزمندگان اسلام
  • بیان شرایط رزمندگان اسلام (دوری از هوسِ نام و ریا)
  • دعا برای فرجامِ سعادتمندانه
  • دعا برای توفیق شهادت پس از پیروزی
  • درخواست پاداش برای سامان‌دهندگان به امور بازماندگانِ مرزداران
  • ارزشمند بودن نگرانی برای اسلام و نیّتِ جهاد با دشمنان
  • درخواست ثواب جهاد برای بازماندگان و معذورین
  • درخواست ثبت شدن نامِ بازماندگان و معذورین در صف شهیدان و صالحان و عابدان
  • درخواست درود بر محمد(ص) و آلش
  • فایده‌ها و ارزش‌های کمک‌رسانى افراد پشت جبهه به رزمندگان: دخالت دادن همه مردم درفاع از اسلام، دل‌گرمى رزمندگان و پیدایش روحیه قوى و امیدوارى به آینده، آمادگی روحی مردم براى دفاع، وحدت و همبستگى در جامعه مسلمانان.[۳]

قرائت دعا در جنگ‌ها

برخی از شیعیان این دعا را هنگام حمله دشمنان اسلام به کشورهای اسلامی یا مسلمانان می‌خوانند. برای نمونه در جنگ اسرائیل علیه مردم نوار غزه گروه‌هایی از مردم ایران برای رهایی مردم فلسطین این دعا را به صورت دسته‌جمعی می‌خواندند.[۴] همچنین همزمان با جنگ اسرائيل علیه مردم غزه و لبنان در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴م جستجوی این دعا در فضای نت افزایش یافت.[نیازمند منبع]

شرح‌ها

در شرح دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه، کتاب‌هایی نوشته شده است: از جمله:

  • کتاب سیاسة الحرب فی دعاء اهل الثغور اثر جعفر مرتضی عاملی در چهارده فصل به شرح تاکتیک‌های جنگی دفاع از مرزهای اسلام پرداخته است.[۵] این کتاب به وسیله المرکز الاسلامی للدراسات در سال ۱۴۲۸ق چاپ شد. همچنین ترجمه فارسی آن توسط نشر معارف در سال ۱۳۹۴ش منتشر شده است.
  • مرزداران در دعای امام سجاد(ع) اثر بیت‌الله بیات زنجانی در ۴۲ فصل توسط انتشارات مهر امیرالمؤمنین در سال ۱۳۸۹ش به چاپ رسیده است.[۶]

همچنین دعای مرزداران در شرح‌های صحیفه سجادیه نیز مانند دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۷] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۸] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۹] به زبان فارسی شرح شده است.

دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۱۰] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۱۱] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۱۲] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۱۳] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۴] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۵] توضیح داده شده است.

متن و ترجمه دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه

پانویس

  1. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۴۹.
  2. سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۷.
  3. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۵-۷۶؛ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۶۹-۵۰۹.
  4. «قرائت دعای «اهل ثغور» به نیت رهایی مردم غزه با صدای میثم مطیعی»، خبرگزاری تسنیم.
  5. سیاسه الحرب فی دعاء اهل الثغور سایت کتاب پدیا.
  6. شرحی بر دعای بیست و هفتم سایت گیسوم
  7. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۵-۷۶.
  8. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۶۹-۵۰۹.
  9. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۵۳-۴۷۳.
  10. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۱۷۷-۲۸۰.
  11. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۴۷-۳۶۸.
  12. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۴۳-۳۷۲.
  13. فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۹-۷۸.
  14. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۱-۶۵.
  15. جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۴۷-۱۵۵.
  16. ترجمه از شیخ حسین انصاریان.


منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم، توحید، ۱۳۹۵ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • «قرائت دعای «اهل ثغور» به نیت رهایی مردم غزه با صدای میثم مطیعی»، خبرگزاری تسنیم، درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۳۹۳ش، بازدید: ۱۱ مهر ۱۴۰۳ش.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون