دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه

دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) است که به هنگام سختیِ معیشت و طلب رزق و روزی از خدا می‌خواند. امام زین العابدین(ع) در این دعا به آزمایش انسان‌ها توسط خدا به وسیله سختی معیشت اشاره کرده و آن را باعث برخی از سوءظن‌ها درباره معیشت دانسته است. همچنین در این دعا تلاش‌ بی‌جا برای رزق و روزی را سرزنش کرده و از بین بردن پریشانی را با یقین به وعده خدا در تأمین روزی امکان‌پذیر می‌داند.

دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع	دعا به هنگام تنگدستی و طلب روزی
مأثور/غیرمأثور	مأثور
صادره از	امام سجاد(ع)
راوی	متوکل بن هارون
منابع شیعی	صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین

دعای بیست و نهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای بیست و نهم صحیفه، دعا به هنگام تنگدستى است. به گفته ممدوحی کرمانشاهی در اين دعا امام سجاد(ع) به بيان ديدگاه توحيدى در تأمين روزى اشاره کرده است. آموزه‌های این دعا در پنج فراز به شرح ذیل است:

• آزمایش انسان‌ها با آروزهای طولانی و سختیِ معیشت
• ريشه سوءظن و آرزوهاى طولانى و پيامدهاى آن دو
• دل بستن به صاحبان عمر طولانی، نتیجه سوءظن به رزاقیت خداوند
• سختی طلب روزی به خاطر نداشتن یقین است.
• درخواست و یقین و اعتماد به خداوند برای رهاشدن از رنج رسیدن به روزی
• تلاش‌های بی‌جا برای رزق و روزی
• روزى شما و آنچه به شما وعده داده شده، در آسمان است.
• از بین بردن پریشانی و دل‌مشغولی برای روزی با یقین به روزی‌دهنده
• سوگند خدا بر رساندن روزی به بندگان

شرح‌ها

دعای بیست و نهم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.

این دعا همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.

متن و ترجمه دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه

وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام إِذَا قُتِّرَ عَلَیهِ الرِّزْقُ

دعای آن حضرت است هنگامی که رزق و روزی بر او تنگ می‌شد

اللَّهُمَّ إِنَّک ابْتَلَیتَنَا فِی أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ، وَ فِی آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ حَتَّی الْتَمَسْنَا أَرْزَاقَک مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِینَ، وَ طَمِعْنَا بِآمَالِنَا فِی أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِینَ.

خدایا! ما را در رزق و روزی‌مان به یقین نداشتن و در مدّت زندگی‌مان به درازی آرزو آزمودی؛ تا جایی که روزی‌های تو را، از روزی خوران خواستیم؛ و به آرزویمان نسبت به عمر طولانی، در عمر سال‌خوردگان طمع بستیم.

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لَنَا یقِیناً صَادِقاً تَکفِینَا بِهِ مِنْ مَئُونَةِ الطَّلَبِ، وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِینَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ

پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و ما را یقینی راستین بخش که به سبب آن از مشقّت طلب روزی بی‌نیازمان کنی و اطمینانی خالص به ما الهام کن تا به سبب آن از شدّت رنج و تعب نگاهمان داری.

وَ اجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِک فِی وَحْیک، وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قَسَمِک فِی کتَابِک، قَاطِعاً لِاهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکفَّلْتَ بِهِ، وَ حَسْماً لِلِاشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکفَایةَ لَهُ

و چنان کن که آنچه در قرآنت به روشنی و بی ابهام وعده داده‌ای و از پی آن وعده در کتابت سوگند یاد کرده‌ای، ما را از دویدن دنبال آن رزقی که رساندنش را به ما عهده‌دار شده‌ای، بازدارد؛ و مانع پریشانی خاطر ما نسبت به آنچه ضامن کفایتش شده‌ای، گردد.

فَقُلْتَ وَ قَوْلُک الْحَقُّ الْأَصْدَقُ، وَ أَقْسَمْتَ وَ قَسَمُک الْأَبَرُّ الْأَوْفَی: «وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکمْ وَ ما تُوعَدُونَ».

پس چنین گفته‌ای و گفتهٔ تو حق و راست‌ترین گفته‌هاست و سوگند خورده‌ای و سوگندت عملی شده‌ترین سوگندها و سوگندی کامل و اجرایی ست: «و روزیِ شما و آنچه به شما وعده داده شده، در آسمان است.»

ثُمَّ قُلْتَ «فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ».

سپس گفتی: «پس به پروردگار آسمان و زمین سوگند، موجود بودن روزی و آنچه به آن وعده داده شده‌اید حق است، مانند آن‌که شما سخن می‌گویید».

پیوند به بیرون

• متن و صوت دعای بیست و نهم صحیفه سجادیه