منی

مَنی، مایعی سفیدرنگ و غلیظ است که خروج آن از بدن، موجب جنابت است. به‌فتوای فقیهان شیعه و برخی از فقیهان اهل سنت، منی نجس است. خروج منی از بدن، به‌صورت اختیاری، روزه را باطل می‌کند. همچنین کسی که از او منی خارج شده است، باید برای نمازخواندن غسل کند.

برخی از نشانه‌های منی که در صورت شک، به‌وسیله آنها تشخیص داده می‌شود، عبارت‌اند از: لذت جنسی زیاد، جهیدن و سست‌شدن بدن.

درباره اِسپرم احکامی مطرح است که از مسائل مستحدثه به شمار می‌رود. از نظر فقیهان شیعه تزریق اسپرمِ غیرشوهر در رحم زن حرام است. آنان درباره حکم تزریق اِسپِرم نگهداری شده از مردی در رحم همسرش پس از مرگ شوهر اختلاف‌نظر دارند. این اختلاف‌نظر به مبنای آنها در این مسأله برمی‌گردد که آیا با مرگ یکی از زن و شوهر، زوجیت از بین می‌رود یا خیر؟ همچنین درباره خرید و فروش اسپرم اختلاف‌نظر وجود دارد که به ارزش مالی داشتن و نداشتن آن برمی‌گردد.

مفهوم‌شناسی

منی مایعی نسبتاً غلیظ و تا حدودی سفید است که معمولاْ به هنگام لذت جنسی زیاد، از اندام تناسلی خارج می‌شود.

حکم فقهی

به‌فتوای فقیهان شیعه، منیِ انسان، از نجاسات است. آنها به خارج‌شدن منی از بدن، اِنزال می‌گویند. انزال، در فقه از سبب‌های جنابت است. به گفته محمدحسن نجفی، فقیهان شیعه، منی حیواناتی که دارای خون جهنده هستند را هم نجس می‌دانند.

کسی که منی از او خارج شده است، باید برای کارهایی که به طهارت نیاز دارد، مانند نماز غسل کند. خروج منی از بدن به صورت عمدی (چه با آمیزش چه با استمناء)، موجب باطل‌شدن روزه می‌شود.

دیدگاه اهل سنت

فقیهان اهل سنت درباره نجاست یا عدم نجاست منی نظر یکسانی ندارند. ابوحنیفه و مالک بن اَنَس منی را نجس می‌دانند؛ با این تفاوت که ابوحنیفه معتقد است منی در صورتی که خشک باشد، با ساییدن پاک می‌شود و نیازی به شستن ندارد. شافعی‌ها و حنبلی‌ها، منی انسان را پاک می‌دانند.

نشانه‌های منی

در فقه، نشانه‌هایی برای منی بیان شده که در صورت شک در اینکه منی خارج شده است یا نه، به کمک آن نشانه‌ها منی از غیر آن تشخیص داده شود. طبق نظر بیشتر فقیهان شیعه، خروج منی در مردان با سه ویژگی لذت جنسی، جهیدن و سست‌شدن بدن همراه است. البته در مریض، جهیدن شرط نیست و خروج آب با شهوت و سست‌شدن بدن، حکم منی را دارد.

برخی از فقیهان گفته‌اند: خروج آب از بدن اگر با لذت جنسی و جهیدن و یا جهیدن و سست‌شدن بدن همراه باشد، منی است.

نشانه‌های منی در زنان متفاوت است. از نظر بیشتر فقیهان شیعه، ترشحاتی که از اندام تناسلی زن خارج می‌شود، اگر با لذت جنسی همراه باشد، حکم منی را دارد. اینان جهیدن و سست‌شدن بدن را نشانه منی در زنان ندانسته‌‎اند.

تفاوت با مذی، وذی و ودی

فقیهان میان منی و دیگر مایع‌هایی که از اندام جنسی انسان خارج می‌شود، فرق می‌گذارند. آنها به‌جز منی از سه مایع دیگر نام می‌برند:

• «مَذْی»: مایع رقیقی است که در اثر لذت جنسی ضعیف یا ملاعبه از انسان خارج می‌شود. این مایع چسبنده است، ولی نشانه‌های منی را ندارد و در زنان بیشتر از مردان است.
• وَذْی: مایعی است که گاهی پس از خارج‌شدن منی، از انسان خارج می‌شود.
• وَدْی: مایعی است که گاه پس از ادرار از انسان خارج می‌شود.

از نظر فقهان شیعه، مذی، وذی و ودی نجس نیستند و وضو را باطل نمی‌کنند. مکارم شیرازی از مراجع تقلید در تعریف این سه واژه و احکامش می‌گوید: رطوبت‌هایی كه از انسان خارج می‌شود غير از بول و منى بر چند قسم است: اوّل آبى كه گاه بعد از بول بيرون می‌آيد و كمى سفيد و چسبنده است و به آن «وَدْی» می‌گویند، دوم آبى كه هنگام ملاعبه و بازى کردن با همسر بیرون می‌‏آيد و به آن «مَذْی» می‌‏گویند، سوم آبى که گاه بعد از منى بیرون می‌‏آید و به آن «وَذْی» گویند، همه این آب‌ها درصورتی‌ که مجرا آلوده به بول و منى نباشد، پاک است و وضو و غسل را هم باطل نمی‌کند.