پرش به محتوا

بقا بر جنابت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''بقا بر جنابت''' به‌معنای به‌تأخیرانداختن [[غسل جنابت|غسل جِنابت]] تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] (طلوع فجر) است. به باور فقها غسل جِنابت به‌جهت [[روزه]] گرفتن [[واجب]] است و مُکلَّف نباید در شب [[رمضان|ماه رمضان]] یا هر شب دیگری که تصمیم دارد فردای آن روز، قضای روزه ماه رمضانش را بگیرد، تا بعد از اذان صبح بر جنابتش باقی بماند. فقها روزه کسی که (ماه رمضان و قضای آن) از روی عمد یا فراموشی تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند صحیح نمی‌دانند و معتقدند اگر از روی فراموشی یک یا چند روز بر جنابتش باقی بماند باید قضای آن روزها را به‌جای آورد. گفته شده بقای بر جنابت تا اذان صبح در روزه‌های مستحبی و سایر روزه‌های واجب نظیر روزه کفاره (کفاره بطلان عمدی روزه یا کفاره قتل)، موجب بطلان روزه نیست اما بنا بر [[احتیاط واجب]]، نباید تا اذان صبح عمداً جُنُب ماند.
'''بقا بر جنابت''' به‌معنای به‌تأخیرانداختن [[غسل جنابت|غسل جِنابت]] تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] (طلوع فجر) است. به باور فقها غسل جِنابت به‌جهت [[روزه]] گرفتن [[واجب]] می‌شود و مُکلَّف نباید در شب [[رمضان|ماه رمضان]] یا هر شب دیگری که تصمیم دارد فردای آن، قضای روزهٔ ماه رمضان را بگیرد، تا از اذان صبح بر جنابت باقی بماند. فقیهان روزهٔ کسی که در ماه رمضان و قضای آن - عمداً یا از روی فراموشی - تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند را صحیح نمی‌دانند و معتقدند قضای آن را باید به‌جا آورد.


به فتوای فقها کسی که در شب ماه رمضان جُنُب یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است و می‌داند اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی‌شود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب است، اما اگر نیت کرده باشد بعداز بیداری (تا قبل از اذان صبح) غسل کند روزه‌اش صحیح است.
گفته شده بقای بر جنابت تا اذان صبح در روزه‌های مستحبی و سایر روزه‌های واجب همچون روزهٔ کفاره، موجب بطلان روزه نیست، اما بنا بر [[احتیاط واجب]]، نباید تا اذان صبح عمداً جُنُب ماند.
 
به فتوای فقها کسی که در شب ماه رمضان جُنُب یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است و می‌داند اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی‌شود، نباید بدون غسل بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره دارد، اما اگر نیت کرده که بعداز بیداری، تا قبل از اذان صبح غسل کند، روزه‌اش صحیح است.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
بقا بر جنابت به‌معنای به‌تأخیرانداختن [[غسل جنابت|غُسل جِنابَت]] در شب [[رمضان|ماه رمضان]] تا بعد از [[طلوع فجر|اذان صبح]] یا هر شبی دیگر است که [[تکلیف|مُکلَّف]] تصمیم دارد فردای آن را [[روزه]] بگیرد.<ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
بقا بر جنابت به‌معنای به‌تأخیرانداختن [[غسل جنابت|غُسل جِنابَت]] در شب [[رمضان|ماه رمضان]] تا بعد از [[طلوع فجر|اذان صبح]] یا هر شبی دیگر است که [[تکلیف|مُکلَّف]] تصمیم دارد فردای آن را [[روزه]] بگیرد.<ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
غسل جِنابت به‌جهت روزه گرفتن واجب است و اکثر فقها بر جُنب واجب می‌دانند که تا اذان صبح از باقی‌ماندن بر جنابت خودداری کند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ موسوی عاملی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۷؛</ref> مشهور فقها روزۀ کسی را که عمداً تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند باطل می‌دانند و دلیلشان [[حدیث|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۳.</ref> و ادعای [[اجماع|اجماعی]] است که برخی آن‌ را نقل یا به آن استدلال کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۷۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۴؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۲۸۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۸.</ref>
غسل جِنابت به‌جهت روزه گرفتن واجب می‌شود و اکثر فقها بر جُنب واجب می‌دانند که تا اذان صبح از باقی‌ماندن بر جنابت خودداری کند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ موسوی عاملی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۷؛</ref> مشهور فقها روزۀ کسی که عمداً تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند را باطل می‌دانند و دلیلشان [[حدیث|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۳.</ref> و ادعای [[اجماع|اجماعی]] است که برخی آن‌ را نقل یا به آن استدلال کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۷۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۴؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۲۸۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۸.</ref>


==بقا بر جنابت در روزه ماه رمضان==
==بقا بر جنابت در روزهٔ ماه رمضان و قضای آن==
به عقیده [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|طباطبایی یزدی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، در روزه ماه رمضان، اگر کسی عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح جُنب بماند و غسل نکند، روزه‌اش باطل است؛<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> همچنین اگر وظیفه او تَیمُّم باشد و عمداً تیمم نکند، روزه‌اش باطل است،<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۱.</ref> اما به باور [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]](زاده: [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]])، اگر از روی عمد نباشد روزه‌اش صحیح است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۱.</ref>
به عقیده [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|طباطبایی یزدی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، در روزه ماه رمضان، اگر کسی عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح جُنب بماند و غسل نکند، روزه‌اش باطل است؛<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> همچنین اگر وظیفه او تَیمُّم باشد و عمداً تیمم نکند، روزه‌اش باطل است،<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۱.</ref> اما به باور [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]](زاده: [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]])، اگر از روی عمد نباشد روزه‌اش صحیح است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۱.</ref>


اگر جُنب در ماه رمضان از روی فراموشی، یک یا چند روز بر جنابتش باقی بماند، روزه‌اش صحیح نیست و هر چند روز را که یقین می‌کند بدون غسل روزه گرفته است، باید قضا کند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۳.</ref>
به گفته فقیهان اگر فرد جُنب، در ماه رمضان از روی فراموشی، یک یا چند روز بر جنابتش باقی بماند، روزه‌اش صحیح نیست و روزهایی که یقین دارد بدون غسل روزه گرفته را باید قضا کند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۳.</ref>


==بقا بر جنابت در روزه قضای ماه رمضان==
همچنین در روزه قضای ماه رمضان، کسی که عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح، جنب بماند و غسل نکند صحیح نیست.<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰؛ شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۱۶۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> گفته شده این حکم منسوب به مشهور فقها<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref> و برگرفته از [[حدیث|روایات معصومان]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۷.</ref>
روزه قضای ماه رمضانِ کسی که عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح جنب بماند و غسل نکند صحیح نیست.<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰؛ شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۱۶۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> گفته شده این حکم منسوب به مشهور فقهاست<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref> و دلیل بر آن، [[حدیث|روایات]] موجود در این مورد ذکر شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۷.</ref>


==بقا بر جنابت در سایر روزه‌های واجب==
==بقا بر جنابت در سایر روزه‌های واجب==
طباطبایی یزدی در کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]] بیان می‌دارد بقا بر جنابت تا اذان صبح (در غیر از ماه رمضان و قضای آن) در سایر روزه‌ها حتی روزه‌های واجب نظیر روزه کفاره (کفاره بطلان عمدی روزه یا کفاره قتل)، موجب بطلان روزه نیست، اما معتقد است بنابر احتیاط، برای روزه‌های واجب (غیر از ماه رمضان و قضای آن) عمداً تا صبح بر جنابت باقی نماند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> بنابر اظهارات فقها هیچ‌ دلیل قاطع بر بطلان روزه و وجوب غسل جنابت برای صحت روزه‌های واجب (غیر ماه رمضان و قضای آن) تا قبل از اذان صبح، ادعا و نقل نشده است،<ref>خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۲۹۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۴۱.</ref> اما گفته‌اند بنابر [[احتیاط واجب]]، تا اذان صبح عمداً جُنب نماند.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> به گفته [[محمدتقی آملی|محمدتقی آملی]]، [[مجتهد|فقیه امامی]] در [[قرن چهاردهم هجری شمسی|قرن ۱۴ شمسی]]، در کتاب مصباح الهدی، غسل جنابت برای همۀ روزه‌ها (چه واجب و چه مستحب) واجب است و روزه در حال بقا بر جنابت باطل است.<ref>آملی، مصباح الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۴، ص۱۲۹.</ref>
طباطبایی یزدی در کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]] بیان می‌دارد بقا بر جنابت تا اذان صبح در غیر از ماه رمضان و قضای آن، حتی روزه‌های واجبی نظیر روزه کفاره (کفاره بطلان عمدی روزه یا کفاره قتل)، موجب بطلان روزه نیست، اما بنابر احتیاط واجب، عمداً تا صبح بر جنابت باقی نماند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref>
 
به‌گفتهٔ فقیهان، در غیر روزهٔ ماه رمضان و قضای آن، دلیل قطعی بر وجوب غسل جنابت تا قبل از اذان صبح، برای صحت روزه‌های واجب نقل نشده است،<ref>خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۲۹۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۴۱.</ref> اما گفته‌اند بنابر [[احتیاط واجب]]، تا اذان صبح عمداً جُنب نماند.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> به گفته [[محمدتقی آملی|محمدتقی آملی]]، [[مجتهد|فقیه امامی]] در [[قرن چهاردهم هجری شمسی|قرن ۱۴ شمسی]]، در کتاب مصباح الهدی، غسل جنابت برای همۀ روزه‌ها (چه واجب و چه مستحب) واجب است و روزه در حال بقا بر جنابت باطل است.<ref>آملی، مصباح الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۴، ص۱۲۹.</ref>


==بقا بر جنابت در روزه‌های مستحبی==
==بقا بر جنابت در روزه‌های مستحبی==
مشهور فقها در روزه‌های مستحبی باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح را موجب بطلان روزه‌ نمی‌دانند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]، از فقیهان شیعه در قرن ۱۴ هجری قمری، دلیل این حکم را بعضی از روایاتی می‌داند که بقا بر جنابت تا اذان صبح، حتی اگر از روی عمد نیز صحیح است؛<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۴۰.</ref> افزون‌بر این، [[سید عبدالاعلی سبزواری|سید عَبْدُالاَعْلی موسوی سبزواری]] (درگذشت: [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|۱۳۷۲ش]])، در کتاب مهذب الاحکام، مدعی است که در روزه مستحبی، [[اصل برائت]] (از شرطیت طهارت از [[حدث اکبر|حَدَثِ اَکبر]]) جاری می‌شود.<ref>موسوی سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۱.</ref>
مشهور فقها در روزه‌های مستحبی، باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح را موجب بطلان روزه‌ نمی‌دانند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۴۰.</ref> [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]، از فقیهان شیعه در قرن ۱۴ هجری قمری، برگرفته از روایاتی می‌داند که بقا بر جنابت تا اذان صبح را صحیح دانسته‌اند؛<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۴۰.</ref> افزون‌بر این، [[سید عبدالاعلی سبزواری|سید عَبْدُالاَعْلی موسوی سبزواری]] (درگذشت: [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|۱۳۷۲ش]])، در کتاب مهذب الاحکام، مدعی است که در روزه مستحبی، [[اصل برائت]] جاری می‌شود؛ یعنی اصل این است که فرد جنب، برای صحت روزه‌اش، شرط نیست که غسل یا تیمم کند.<ref>موسوی سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۱.</ref>


==حکم خواب بعد از جنب شدن یا احتلام==
==حکم خواب بعد از جنب شدن یا احتلام==
احکامی برای بقا بر جنابت به‌دلیل خواب ماندن شخصی که در شب ماه رمضان مُحتلم شده یا جنب باشد، ذکر شده است:
احکامی برای بقا بر جنابت به‌دلیل خواب ماندن شخصی که در شب ماه رمضان [[جنابت|جنُب]] یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است، بیان شده است؛ از جمله:
*از نظر امام خمینی مراد از خواب اول، خوابی است که مُحتلم پس از بیدار شدن، دوباره بخوابد، اما [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] (زاده: [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]])، خوابی که در آن احتلام صورت گرفته است را خواب اول می‌داند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۹.</ref>
*فقیهان روزهٔ کسی که جنب شود و بدون نیت غسل تا صبح بخوابد را در حکم بقای عمدی بر جنابت دانسته‌اند (یعنی روزه‌اش باطل، قضا و کفاره واجب می‌شود)،<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> اما اگر نیت کرده که بعداز بیداری (تا قبل از اذان صبح) غسل کند روزه‌اش صحیح است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref>
*فقها حکم روزه کسی که جنب شود و بدون نیت غسل بخوابد و صبح شود، در حکم بقای عمد بر جنابت می‌دانند (روزه‌اش باطل، قضا و کفاره واجب می‌شود)،<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> اما اگر نیت کرده باشد که بعداز بیداری (تا قبل از اذان صبح) غسل کند روزه‌اش صحیح است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref>
*کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی‌شود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۵.</ref> البته از نظر آیت‌الله سیستانی روزه‌اش را باید تمام کند، اما قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۶.</ref>
*کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی‌شود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه‌اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۵.</ref> از نظر سیستانی روزه‌اش را باید تمام کند اما قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۶.</ref>
*اگر مکلف بعداز دوبار خواب و بیداری در خواب بماند، هرچند نیت غسل داشته باشد، روزه او باطل است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> [[شیخ طوسی]] معتقد است کفاره نیز بر او واجب می‌شود.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref>
*اگر مکلف بعداز دوبار خواب و بیداری در خواب بماند، هرچند نیت غسل داشته باشد، روزه او باطل است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> [[شیخ طوسی]] معتقد است کفاره نیز بر او واجب می‌شود.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref>
*به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنابت|جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] بیدار نشود، تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref>
*به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنابت|جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] بیدار نشود، تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفاره‌ای بر گردنش نیست.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref>
*از نظر امام خمینی مراد از خواب اول، خوابی است که مُحتلم پس از بیدار شدن، دوباره بخوابد، اما [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] (زاده: [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]])، خوابی که در آن احتلام صورت گرفته است را خواب اول می‌داند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۹.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۶۵۶

ویرایش