رحیم ارباب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
حذف مطلب تکراری در مقاله |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| تاریخ وفات =۱۳۵۵ش | | تاریخ وفات =[[سال ۱۳۵۵ هجری شمسی|۱۳۵۵ش]] | ||
| شهر وفات = اصفهان | | شهر وفات = [[اصفهان]] | ||
| محل دفن = [[تخت فولاد اصفهان]] | | محل دفن = [[تخت فولاد اصفهان]] | ||
| استادان = [[جهانگیرخان قشقایی]] • [[سید محمدباقر درچه‌ای ]] | | استادان = [[جهانگیرخان قشقایی]] • [[سید محمدباقر درچه‌ای ]] | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''رحیم ارباب''' (۱۲۵۹ - ۱۳۵۵ش)، مشهور به '''حاج آقا رحیم ارباب'''، از [[اجتهاد|فقیهان]] مقیم [[اصفهان]]. او شاگرد [[ملا محمد کاشی]] و [[جهانگیرخان قشقایی]] بود و مانند استاد خود، [[عمامه]] بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در [[فقه]] و [[اصول]]، هیئت و ریاضی، [[فلسفه]] و [[کلام]]، و [[عرفان]] تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در [[تخت فولاد]] اصفهان دفن شد. | '''رحیم ارباب''' (۱۲۵۹ - [[سال ۱۳۵۵ هجری شمسی|۱۳۵۵ش]])، مشهور به '''حاج آقا رحیم ارباب'''، از [[اجتهاد|فقیهان]] مقیم [[اصفهان]]. او شاگرد [[ملا محمد کاشی]] و [[جهانگیرخان قشقایی]] بود و مانند استاد خود، [[عمامه]] بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در [[فقه]] و [[اصول]]، هیئت و ریاضی، [[فلسفه]] و [[کلام]]، و [[عرفان]] تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در [[تخت فولاد]] اصفهان دفن شد. | ||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
حاج آقا رحیم ارباب تا آخر عمر در [[اصفهان]] زیست و دو بار [[ازدواج]] کرد. پس از فوت همسر اولش، با خواهر میرزا عباس خان شیدا (شاعر معروف اصفهان) ازدواج کرد و تا آخر عمر با او به سر برد. حاج آقا رحیم ارباب از هیچ‌کدام از همسرانش صاحب فرزند نشد.<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۵.</ref> | حاج آقا رحیم ارباب تا آخر عمر در [[اصفهان]] زیست و دو بار [[ازدواج]] کرد. پس از فوت همسر اولش، با خواهر میرزا عباس خان شیدا (شاعر معروف اصفهان) ازدواج کرد و تا آخر عمر با او به سر برد. حاج آقا رحیم ارباب از هیچ‌کدام از همسرانش صاحب فرزند نشد.<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۵.</ref> | ||
رحیم ارباب | رحیم ارباب روز [[عید غدیر]]، [[۱۸ ذی‌الحجه]] [[سال ۱۳۹۶ هجری قمری|۱۳۹۶ق]] ([[۱۹ آذر]] [[سال ۱۳۵۵ هجری شمسی|۱۳۵۵ش]]) درگذشت و پیکرش در [[تخت فولاد|تخت فولاد اصفهان]] نزدیک تکیه ملک به خاک سپرده شد.<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۶۲.</ref>{{یادداشت| بنا به گفته حائری در کتاب روزشمار قمری، زمان فوت وی در ۱۷ ذوالحجه ۱۳۹۶ق مصادف با ۱۹ آذر ۱۳۵۵ش است.(حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۲.)}} | ||
==حیات علمی== | ==حیات علمی== | ||
رحیم ارباب، ادبیات فارسی و صرف و نحو را در کودکی، نزد ملا محمدهادی همامی در روستای چرمهین خواند.<ref>ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص۹۰.</ref> پس از کوچ خانوادگی به اصفهان، بقیه مقدمات و سطوح را نزد میرزا بدیع درب‌امامی (درگذشته ۱۳۱۸ق)، اصول فقه را نزد آیت‌الله [[سید محمدباقر درچه‌ای]] (درگذشته ۱۳۴۲ق) و [[خارج فقه]] و اصول را نزد سید ابوالقاسم دهکردی و حاج آقا منیر احمدآبادی آموخت. [[فلسفه]]، هیئت و ریاضیات قدیم را نزد [[جهانگیرخان قشقایی]] و [[آخوند ملا محمد کاشی]] فراگرفت.<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۴۸ | رحیم ارباب، ادبیات فارسی و صرف و نحو را در کودکی، نزد ملا محمدهادی همامی در روستای چرمهین خواند.<ref>ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص۹۰.</ref> پس از کوچ خانوادگی به اصفهان، بقیه مقدمات و سطوح را نزد میرزا بدیع درب‌امامی (درگذشته ۱۳۱۸ق)، [[اصول فقه]] را نزد آیت‌الله [[سید محمدباقر درچه‌ای]] (درگذشته ۱۳۴۲ق) و [[خارج فقه]] و اصول را نزد [[سید ابوالقاسم دهکردی]] و حاج آقا منیر احمدآبادی آموخت. [[فلسفه]]، هیئت و ریاضیات قدیم را نزد [[جهانگیرخان قشقایی]] و [[آخوند ملا محمد کاشی]] فراگرفت.<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۴۸.</ref> | ||
===اساتید=== | ===اساتید=== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۴: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
* میرزا بدیع درب‌امامی | * میرزا بدیع درب‌امامی | ||
* [[سید محمدباقر | * [[سید محمدباقر درچه‌ای]] | ||
* [[سید | * [[سید ابوالقاسم دهکردی]] | ||
* ملا محمد کاشانی مشهور به [[آخوند کاشی]] | * ملا محمد کاشانی مشهور به [[آخوند کاشی]] | ||
* [[میرزا جهانگیرخان قشقایی]] | * [[میرزا جهانگیرخان قشقایی]] | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۶: | ||
رحیم ارباب، شاگردان فراوانی داشت و بسیاری از چهره‌های مشهور در [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۳۵۷ شمسی|۱۳۵۷ش]]، از شاگردان او بوده‌اند. برخی از شاگردان او عبارتند از: | رحیم ارباب، شاگردان فراوانی داشت و بسیاری از چهره‌های مشهور در [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۳۵۷ شمسی|۱۳۵۷ش]]، از شاگردان او بوده‌اند. برخی از شاگردان او عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
* [[نعمت الله صالحی نجف‌آبادی]] | * [[نعمت الله صالحی نجف‌آبادی]] | ||
* [[محمدعلی معلم حبیب‌آبادی]] | * [[محمدعلی معلم حبیب‌آبادی]] | ||
نسخهٔ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۱
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۵۹ش. |
| تاریخ وفات | ۱۳۵۵ش |
| محل دفن | تخت فولاد اصفهان |
| شهر وفات | اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | جهانگیرخان قشقایی • سید محمدباقر درچه‌ای |
| شاگردان | نعمت الله صالحی نجف‌آبادی، شهید مرتضی مطهری، شهید محمد مفتح |
رحیم ارباب (۱۲۵۹ - ۱۳۵۵ش)، مشهور به حاج آقا رحیم ارباب، از فقیهان مقیم اصفهان. او شاگرد ملا محمد کاشی و جهانگیرخان قشقایی بود و مانند استاد خود، عمامه بر سر نمی‌گذاشت. رحیم ارباب در فقه و اصول، هیئت و ریاضی، فلسفه و کلام، و عرفان تحصیل کرده بود و از آخرین دانشوران مکتب فلسفی اصفهان به‌شمار می‌رفت. وی نزدیک به یک قرن عمر کرد و در تخت فولاد اصفهان دفن شد.
زندگی
رحیم ارباب در سال ۱۲۹۷ قمری در روستای چرمهین در حومه اصفهان به دنیا آمد.[۱] اجداد او از اعیان و بزرگان منطقه خود بودند و از این رو به ارباب شهرت داشتند.[۲] پدر رحیم، حاج علی پناه، معروف به حاجی آقا، خود اهل فضل و شعر و ادب بود و در شعر تخلص لنگر داشت و با عمان سامانی معاشر بود.[۳]
حاج آقا رحیم ارباب تا آخر عمر در اصفهان زیست و دو بار ازدواج کرد. پس از فوت همسر اولش، با خواهر میرزا عباس خان شیدا (شاعر معروف اصفهان) ازدواج کرد و تا آخر عمر با او به سر برد. حاج آقا رحیم ارباب از هیچ‌کدام از همسرانش صاحب فرزند نشد.[۴]
رحیم ارباب روز عید غدیر، ۱۸ ذی‌الحجه ۱۳۹۶ق (۱۹ آذر ۱۳۵۵ش) درگذشت و پیکرش در تخت فولاد اصفهان نزدیک تکیه ملک به خاک سپرده شد.[۵]
حیات علمی
رحیم ارباب، ادبیات فارسی و صرف و نحو را در کودکی، نزد ملا محمدهادی همامی در روستای چرمهین خواند.[۶] پس از کوچ خانوادگی به اصفهان، بقیه مقدمات و سطوح را نزد میرزا بدیع درب‌امامی (درگذشته ۱۳۱۸ق)، اصول فقه را نزد آیت‌الله سید محمدباقر درچه‌ای (درگذشته ۱۳۴۲ق) و خارج فقه و اصول را نزد سید ابوالقاسم دهکردی و حاج آقا منیر احمدآبادی آموخت. فلسفه، هیئت و ریاضیات قدیم را نزد جهانگیرخان قشقایی و آخوند ملا محمد کاشی فراگرفت.[۷]
اساتید
حاج آقا رحیم ارباب، جز چند سفر زیارتی، تمام عمر خود را در اصفهان و در حال تحصیل و تدریس علوم اسلامی گذراند.[۸] مهم‌ترین اساتید او در اصفهان عبارتند از:
- میرزا بدیع درب‌امامی
- سید محمدباقر درچه‌ای
- سید ابوالقاسم دهکردی
- ملا محمد کاشانی مشهور به آخوند کاشی
- میرزا جهانگیرخان قشقایی
- حاج آقا منیر احمدآبادی بروجردی
- آقا سید محمود کلیشادی.[۹]
شاگردان
رحیم ارباب، شاگردان فراوانی داشت و بسیاری از چهره‌های مشهور در انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ش، از شاگردان او بوده‌اند. برخی از شاگردان او عبارتند از:
- نعمت الله صالحی نجف‌آبادی
- محمدعلی معلم حبیب‌آبادی
- سید حسین مدرس هاشمی
- سید مصطفی بهشتی‌نژاد
- سید محمد حسینی بهشتی
- محمد مفتح
- مرتضی مطهری
- حاج سید محمدرضا خراسانی
- ملاهاشم جنتی (پدر احمد جنتی)
- حاج آقا مهدی امام
- ناصری اصفهانی
- حسینعلی راشد
- مرتضی شمس اردکانی
- جلال الدین همایی
- سید محمد مبارکه‌ای.[۱۰]
نظرات فقهی
برخی نظرات فقهی حاج آقا رحیم ارباب، مخالف با فتوای بسیاری از فقیهان بوده است.[۱۱] برخی از این موارد عبارتند از:
- وجوب عینی نماز جمعه: او معتقد به وجوب عینی نماز جمعه حتی در عصر غیبت بود و حتی تا اواخر عمر هم آن را ادا می‌کرد.[۱۲]
- ارث بردن زن از تمام دارایی شوهر، حتی از زمین.
- طهارت اهل کتاب
- عدم اختصاص زکات به موارد نه‌گانه
- لزوم پرداخت سهم امام به سادات
- کفایت غسل از وضو[۱۳]
ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری
روحیات، ویژگی‌ها، و مقام علمی و اخلاقی حاج آقا رحیم ارباب، او را به یک فقیه ویژه در میان فقهای شیعه تبدیل کرده است.
- خاطرات و روایت‌های بسیاری درباره ویژگی‌های اخلاقی او ذکر شده است؛ از اینکه جذبه معنوی او، همگان را به تکریم و تعظیم وامی‌داشت و سخنان کوتاهش هر کسی را به قبول و اطاعت ترغیب می‌کرد. هرگز با هیچ کس، با لحن تند و خشن سخن نمی‌گفت و همه را با لفظ آقا یا خانم صدا می‌زد.[۱۴]
- او همچون استاد خود میرزا جهانگیرخان قشقایی هیچ گاه معمم نشد و تنها در هنگام نماز، به دلیل استحباب، شالی را دور سر می‌بست و بعد از نماز آن را باز می‌کرد.[۱۵]
- رحیم ارباب، در جریان استقلال الجزایر در سال ۱۳۴۲ش، فتوایی برای کمک به مسلمانان و ملت الجزایر و علیه دولت فرانسه صادر کرد.[۱۶]
- شهید مرتضی مطهری، حاج آقا رحیم ارباب را از علمای طراز اول در فقه و اصول و فلسفه و ادبیات عرب و قسمتی از ریاضیات قدیم دانسته است.[۱۷]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- «آیت‌الله حاج آقارحیم ارباب اصفهانی»، سایت مرتضی مطهری، تاریخ درج مطلب: ۲۵ خرداد۱۳۹۰، تاریخ بازدید: ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ش.
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ج ۳، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش.
- ریاحی، محمدحسین، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، فصلنامه اخلاق، بهار ۱۳۸۶ش، شماره ۷.
- «۲ ادعای بزرگ حاج آقا رحیم ارباب»، سایت فردا، تاریخ درج مطلب: ۲۲آذر۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۲۱خرداد۱۳۹۸ش.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، ۱۳۸۶ش، ص۹۰.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، ۱۳۸۶ش، ص۹۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۴۷.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۵.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۶۲.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، بهار ۱۳۸۶، ص۹۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۴۸.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۴۹.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، ۱۳۸۶ش، ص۹۷-۱۰۵.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۰-۳۵۱.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۱.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۲.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۱-۳۵۲.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۳، ص۳۵۳.
- ↑ ریاحی، ویژگی‌های اخلاقی و معنوی آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۱.