سید محمدعلی روضاتی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| لقب: | علامه روضاتی |
| تاریخ تولد: | ۱۳۰۸ش |
| زادگاه: | اصفهان |
| محل زندگی: | قم • اصفهان |
| تاریخ وفات: | ۲۹ تیر سال ۱۳۹۱ش |
| محل دفن: | تخت فولاد |
| شهر وفات: | اصفهان |
| خویشاوندان سرشناس: | سید محمدباقر خوانساری |
| اطلاعات علمی | |
| استادان: | محمد صدوقی • آیت‌الله بروجردی • شیخ مرتضی حائری |
| محل تحصیل: | قم • اصفهان |
سید محمدعلی روضاتی (۱۳۰۸-۱۳۹۱ش) مشهور به علامه روضاتی، از عالمان شیعه، کتاب‌شناس و تراجم‌نگار در قرن چهاردهم و پانزدهم قمری در اصفهان و از نوادگان محمدباقر خوانساری بود. روضاتی پس از گذراندن دوران تحصیل در حوزه علمیه اصفهان و قم، به تحقیق، تألیف و تصحیح متون دینی روی آورد و نسخ خطی و چاپی متعددی را جمع‌آوری کرد.
محتویات
زندگی‌نامه
سید محمدعلی روضاتی، از نوادگان سید محمدباقر خوانساری، در ۲۴ آذر سال ۱۳۰۸ش مطابق با ۱۳ رجب سال ۱۳۴۸ق در اصفهان متولد شد.[۱] پدرش میرزا محمدهاشم چهارسوقی از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانی و محمدحسین غروی نائینی و مادرش دختر سید حسن چهارسوقی بود.[۲] در ۸ سالگی پدرش از دنیا رفت و سرپرستی او را جد مادری‌اش میرزا سیدحسن چهارسوقی عهده‌دار شد.[۳] او در سال ۱۳۳۳ش با دختر سید محمدهاشم موسوی غروی ازدواج کرد که حاصل آن پنج فرزند است.[۴]
وفات
روضاتی صبح پنج‌شنبه ۲۹ تیر سال ۱۳۹۱ش مصادف با ۲۹ شعبان سال ۱۴۳۳ق در منزل خود در محله چهارسوی (چهارسوق) شیرازی‌ها درگذشت و پس آن در تخت فولاد در بقعه میرزا محمدباقر خوانساری صاحب کتاب روضات الجنات دفن شد.[۵]
فعالیت‌های علمی و اجتماعی
محمدعلی روضاتی تحصیلات جدید را در مدارس اصفهان گذراند و تحصیلات دینی را در سال ۱۳۲۴ش در مدرسه صدر اصفهان آغاز کرد و دروس مقدمات مانند معالم را نزد محمدحسین مشکی (مقدس)، شرح لمعه را در درس شیخ محمدحسین عالم نجف‌آبادی و شیخ هبةالله هرندی و مکاسب را نزد شیخ محمدرضا جرقویه‌ای صلصالی گذراند. وی سپس به قم رفت و در حوزه این شهر در دروس سطح محمد صدوقی، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا ابوالفضل زاهدی قمی، میرزا محمد مجاهدی، مرتضی حائری حاضر شد و درس خارج را محضر آیت‌الله بروجردی گذراند.[۶] اقامت در قم سبب گردید تا با آیت‌الله مرعشی نجفی آشنا شود و علایق مشترک میان آن دو، به دوستی پایدار انجامید.[۷]
روضاتی همچنین سفرهای بسیاری به عربستان و عراق و شهرهای مختلف ایران داشته و بیش از سی نفر از مجتهدان و عالمان به او اجازه روایت و اجتهاد داده بودند.[۸] [۹]
سید محمدعلی روضاتی پس از اتمام تحصیلات و مراجعت به اصفهان، بنا به خواسته مردم و به‌همراه دوست خود محمدمهدی نواب لاهیجی به تهیه و تنظیم اسناد شرعی مورد نیاز مردم و حل و فصل مشکلات آنان اهتمام ورزید و مدتی نیز در مسجد آقا میرزا هاشم به اقامه نماز جماعت و وعظ و خطابه پرداخت.[۱۰] فعالیت‌های اجتماعی روضاتی تا سال ۱۳۵۷ش ادامه داشت.[۱۱]
تألیفات
محمدعلی روضاتی از سال ۱۳۵۷ش تا پایان عمرش به خلوت‌گزینی روی آورد و بیشتر به مطالعه و تحقیق مشغول بود.[۱۲] او به دلیل حفظ آثار خاندان روضاتی و میراث مکتوب عالمان شیعه و از سوی دیگر، آشنایی با معلم حبیب‌آبادی و شیخ آقابزرگ تهرانی، در علوم تراجم‌نگاری، کتاب‌شناسی و نسب‌شناسی تجارب اندوخت و به مطالعه، تحقیق و تألیف روی آورد و آثاری از خود به جای گذاشت. تصحیح کتاب روضات الجنات از جمله کارهای روضاتی بود تا آن‌جا که به جمع‌آوری کتب، رساله‌های علمی و نسخه‌های خطی و چاپی اقدام کرد تا مصادر و منابع روضات را فراهم آورد.[۱۳]
کتابخانه روضاتی
علامه روضاتی کتابخانه‌ای در اصفهان داشت که به دلیل وجود نسخه‌های خطی و چاپی نفیس، شهرت داشته و بخشی از کتاب‌های موجود در آن، میراث خاندان روضاتی بود.[۱۴] این کتابخانه در اصل برای جد اعلای او سید ابوالقاسم بن حسین موسوی مشهور به میر کبیر (متوفای ۱۱۵۸ق) بود که بعدها فرزندانش، آن را گسترش دادند و به استنساخ کتب خطی اهتمام ورزیدند تا به سید محمدعلی روضاتی رسید.[۱۵] آقابزرگ تهرانی در جاهای مختلف کتاب الذریعه، به وجود این کتابخانه و نسخه‌های خطی موجود در آن اشاره کرده است.[۱۶]
پانویس
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۸۶۰؛ دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۹۴ش، ج۲۰، ص۶۵۸.
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۹۴ش، ج۲۰، ص۶۵۸.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۸۶۰.
- ↑ روضاتی، نخستین دو گفتار، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۱و۱۵۲.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۸۶۳.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۸۶۰و۸۶۱.
- ↑ جهانبخش، استاد ما علامه روضاتی، ۱۳۸۲ش، ص۴۲۵.
- ↑ سجادی، میراث حوزه اصفهان، ۱۳۹۲ش، ج۱۰، ص۲۶۰.
- ↑ سیری در زندگی، آثار و احوال فقیه محقق حضرت آیت‌الله حاج سید محمدعلی روضاتی.، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
- ↑ سیری در زندگی، آثار و احوال فقیه محقق حضرت آیت‌الله حاج سید محمدعلی روضاتی.، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
- ↑ جهانبخش، استاد ما علامه روضاتی، ۱۳۸۲ش، ص۴۲۶.
- ↑ جهانبخش، استاد ما علامه روضاتی، ۱۳۸۲ش، ص۴۲۶.
- ↑ سیری در زندگی، آثار و احوال فقیه محقق حضرت آیت‌الله حاج سید محمدعلی روضاتی.، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۸۶۳.
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۹۴ش، ج۲۰، ص۶۵۹.
- ↑ برای نمونه: آقابزرگ، الذریعه، ج۷، ص۱۱۰؛ ج۸، ص۹۹، ج۱۰، ص۳۸، ۸۴و۸۵؛ ج۱۱، ص۵۵؛ ج۱۲، ص۱۵۶.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
- جهانبخش، جویا، استاد ما علامه روضاتی در اسنادی از خاندان روضاتیان به کوشش رسول جعفریان، قم، انصاریان، ۱۳۸۲ش.
- روضاتی، محمدعلی، نخستین دو گفتار، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۸۷ش.
- سجادی، احمد، میراث حوزه اصفهان، قم، مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء، ۱۳۹۲ش.
- مهدوی، مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی اصفهان، ۱۳۹۱ش.
- حداد عادل، غلامعلی، دانشنامه جهان اسلام، محمدکاظم رحمتی، مقاله محمدعلی روضاتی، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۴ش.
- «سیری در زندگی، آثار و احوال فقیه محقق حضرت آیت‌الله حاج سید محمدعلی روضاتی»، پایگاه تاریخ معاصر ایران، بی‌تا، تاریخ مشاهده ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
