حسینیه زَرگَرباشی اصفهان از خانه‌های تاریخی در اصفهان که به‌گفته بانیان آن، بیش از سه قرن بدون وقفه محل روضه‌خوانی مراسم عزاداری امام حسین(ع) بوده است.[۱] به‌گفته مصطفی زرگرباشی از نوادگان بانیان این خانه، حتی در زمان پهلوی اول که جلسات روضه‌خوانی ممنوع شده بود، مردم و وعاظ از پشت‌بام‌ها، خود را به این حسینیه رسانده و مراسم عزاداری را برگزار می‌کردند.[۲] این حسینیه، هر ساله در دهه اول محرم از اذان صبح تا اذان ظهر با برگزاری چندین منبر و مجلس روضه میزبان عزاداران است.[۳]
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | خاندان زرگرباشی |
| تأسیس | ۳۰۰ سال قبل |
| کاربری | حسینیه |
| نام‌های دیگر | خانه زرگرباشی |
روزهای تاسوعا و عاشورا، آیین رونمایی از شمایل در حیاط این خانه در میان انبوه جمعیت اجرا می‌شود. شمایل، تصاویر بسیار قدیمی از واقعه عاشورا، امام حسین(ع) و اصحابشان است که روی تابلو‌های چرمی نقاشی شده است. مراسم کاچی‌پزان یکی دیگر از آداب و رسوم متداول و مورد توجه در این خانه است که عصرهای دهه محرم توسط خانم‌ها انجام می‌شود. گرو بردن استکان روضه برای حاجت رواشدن نیز از دیگر رسوم این خانه است. بسیاری از مردم برای گرفتن حاجت در مراسم عزاداری این خانه حاضر می‌شوند.[۴]
عقبه خاندان زرگرباشی که به برگزاری این مراسم اهتمام داشته‌اند، به سید محمدعلی[یادداشت ۱] و سید جعفر زرگرباشی در دوره قاجار بر‌می‌گردد که هر دو در وادی السلام شهر نجف مدفون هستند و پس از آنها افرادی چون سید علی و سید مهدی متصدی این مراسم بوده‌اند که در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شده‌اند.[۵] در این حسینیه واعظان مشهوری چون احمد روضاتی و سید ابوالحسن شمس آبادی سخن می‌گفتند.[۶]
معماری
به‌گفته یکی از کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، خانه زرگرباشی مانند دیگر خانه‌های تاریخی بزرگ اصفهان، هم کاربری مسکونی و هم کاربری فرهنگی و مذهبی داشته است و مالکان آن به نیت حفظ شعائر دینی آن را بنا کرده‌اند؛ به همین دلیل سبک ساخت و تزینات مورد استفاده در آن متناسب با کاربری مذهبی آن انجام شده است. در این خانه‌ها گچ‌بری حیاط با اشعاری از محتشم کاشانی آراسته شده است.[۷]
در میان حسینیه زرگرباشی، یک حیاط مستطیل‌شکل وجود دارد که محل حضور خانم‌ها است و در اطراف آن اتاق‌هایی که جایگاه حضور مردان است. این ترکیب حضور عزاداران در این حسینیه متفاوت از دیگر حسینیه‌ها است؛ چراکه بانوان در کنار منبر می‌نشینند و در متن مراسم قرار دارند.[۸] خانه زرگرباشی در طی سال‌های اخیر مرمت و بعضی قسمت‌هایش بازسازی شده است. یکی از قسمت‌هایی که هنوز معماری گذشته را دارد، اتاق شاه‌نشینی در سمت جنوبی خانه است که با گچ‌بری و آینه‌کاری زیبایی تزیین شده است.[۹]
پانویس
- ↑ حقیقت قهفرخی، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان زیبا؛ خزدوز، «خانه زرگرباشی و باورهای مردمی»، سایت اصفهان امروز.
- ↑ خزدوز، «خانه زرگرباشی و باورهای مردمی»، سایت اصفهان امروز.
- ↑ محمدی، «سه قرن روضه‌خوانی بدون وقفه در خانه تاریخی زرگرباشی اصفهان»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ خزدوز، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان امروز.
- ↑ خزدوز، «خانه زرگرباشی و باورهای مردمی»، سایت اصفهان امروز.
- ↑ حقیقت قهفرخی، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان زیبا.
- ↑ محمدی، «سه قرن روضه خوانی بدون وقفه در خانه تاریخی زرگرباشی اصفهان»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ روایت تسنیم از سوگواری عاشقان حسینی در خانه تاریخی بنکدار و زرگرباشی اصفهان، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ حقیقت قهفرخی، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان زیبا.
یادداشت
- ↑ حاج سیدمحمدعلی، از زرگران به‌نام دوره قاجار در اصفهان است که مقام زرگرباشی را از ظل‌السلطان حاکم اصفهان دریافت کرد. (حقیقت قهفرخی، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان زیبا)
منابع
- حقیقت قهفرخی، سجاد، «معجزه‌های خانه زرگرباشی»، سایت اصفهان زیبا، تاریخ انتشار: ۴ مهر ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- خزدوز، شیما، «خانه زرگرباشی و باورهای مردمی»، سایت اصفهان امروز، تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- روایت تسنیم از سوگواری عاشقان حسینی در خانه تاریخی بنکدار و زرگرباشی اصفهان، تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- محمدی، محدثه، «سه قرن روضه خوانی بدون وقفه در خانه تاریخی زرگرباشی اصفهان»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.