ابابیل: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Salvand جز افزودن معنای ابابیل |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اَبابیل''' ویژگی پرندگانی است که [[اصحاب فیل]] را سنگباران کردند و در [[سوره فیل]] به آنها اشاره شده است. درباره نوع، شکل و ویژگی‌های این پرندگان اختلاف است؛ بسیاری از [[مفسران]] ابابیل را پرستو یا شبیه به آن دانسته‌اند. ابابیل با منقار و چنگال‌های خود سنگریزه‌هایی از [[سجیل|سِجِّیل]] حمل کردند و بر سپاهیان [[ابرهه]] که قصد تخریب [[کعبه]] را داشتند، زدند. | '''اَبابیل''' به معنای گروه‌گروه، ویژگی پرندگانی است که [[اصحاب فیل]] را سنگباران کردند و در [[سوره فیل]] به آنها اشاره شده است. درباره نوع، شکل و ویژگی‌های این پرندگان اختلاف است؛ بسیاری از [[مفسران]] ابابیل را پرستو یا شبیه به آن دانسته‌اند. ابابیل با منقار و چنگال‌های خود سنگریزه‌هایی از [[سجیل|سِجِّیل]] حمل کردند و بر سپاهیان [[ابرهه]] که قصد تخریب [[کعبه]] را داشتند، زدند. | ||
== مفهوم و جایگاه== | == مفهوم و جایگاه== | ||
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۲۴
اَبابیل به معنای گروه‌گروه، ویژگی پرندگانی است که اصحاب فیل را سنگباران کردند و در سوره فیل به آنها اشاره شده است. درباره نوع، شکل و ویژگی‌های این پرندگان اختلاف است؛ بسیاری از مفسران ابابیل را پرستو یا شبیه به آن دانسته‌اند. ابابیل با منقار و چنگال‌های خود سنگریزه‌هایی از سِجِّیل حمل کردند و بر سپاهیان ابرهه که قصد تخریب کعبه را داشتند، زدند.
مفهوم و جایگاه
ابابیل به معنای دسته‌دسته، دسته‌ها، گروه‌ها و گروه‌های پراکنده است. برخی مفرد آن را اَبّیل دانسته و برخی معتقدند که ابابیل جمعی است که مفرد ندارد.[۱] واژه ابابیل یک‌بار در قرآن وَأَرْ‌سَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرً‌ا أَبَابِيلَ[فیل–۳] به کار رفته است[۲] ابابیل نام پرنده نیست. منظور قرآن از تعبیر «طَيْراً أَبابيل»، پرندگانی است که گروه گروه از هر طرف به سوی اصحاب فیل آمدند و سپاهیان ابرهه را سنگباران کردند.[۳] در فرهنگ عامیانه فارسی ابابیل به خود پرندگان اشاره دارد نه معنای وصفی آنها.[۴]
خصوصیات
درباه نوع، شکل و جزئیات مربوط به این پرندگان بین مفسران اختلاف است؛ بیشتر مفسران ابابیل را پرستو یا شبیه آن[۵] و برخی نیز خفاش یا از نوع دیگر پرندگان دانسته‌اند. گفته شده کبوتران مکه از نوع آنها هستند.[۶] طبری گفته رنگ این پرندگان سفید یا سیاه و یا سبز، منقارشان زرد و چنگال‌های آنها شبیه چنگال سگان بوده است.[۷] از امام باقر(ع) نقل شده که سر و چنگال‌هایی چون سر و چنگال درندگان داشتند که پیش از آن دیده نشده بود و پس از آن نیز دیده نشد.[۸] همچنین این مرغان به شکل زنبور عسل، سیاه سر، دراز گردن و سرخ منقار توصیف شده‌اند.[۹]
فخر رازی در جمع بین اختلاف‌ها، گفته چون این پرندگان دسته دسته بودند، شاید هر دسته شکلی داشته و هر کسی آنچه را که دیده وصف کرده است.[۱۰]
سنگباران کردن سپاه ابرهه
هنگامی‌که سپاهیان ابرهه خواستند کعبه را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزه‌هایی با خود داشتند؛ قرآن از این سنگریزهها به سِجّیل تعبیر کرده است.[۱۱] گفته شده این پرندگان از دریا برخاسته بودند[۱۲] و هر یک از آنها سنگی با منقار و دو سنگ با چنگال‌های خود حمل می‌کرد.[۱۳] همچنین گفته شده سنگریزهها بزرگتر از عدس و کوچکتر از نخود بود[۱۴] و بر هر سنگی نام یکی از اصحاب فیل نوشته شده بود.[۱۵] آنها هر سنگی را می‌انداختند، به هدف می‌خورد و بدن یکی از اصحاب فیل را سوراخ می‌کرد و از طرف دیگر آن بیرون می‌آمد.[۱۶]
بنا بر نقلی که طبری آورده، سنگ‌ها به هر کس که اصابت می‌کرد، موجب می‌شد تا بدن او به خارش افتد. او همچنین گفته نخستین‌بار در همان سال آبله و حصبه در عرب پدیدار شد.[۱۷] برخی شرق‌شناسان نیز دلیل شکست سپاه ابرهه را بیماری ساری عنوان کرده‌اند.[۱۸] این دیدگاه از سوی برخی پژوهشگران رد شده است.[۱۹]
پانویس
منابع
- آلوسی، محمود، روح المعانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجعفر یاحقی، محمدمهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
- سبزواری نجفی، محمد بن حبیب‌الله، الجدید فی تفسیر القرآن المجید، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ۱۳۷۹ق.
- طبری، محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دار المعرفة، بیروت، ۱۴۱۲ق.
- فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۴ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله : دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، بازبینی: ۵ بهمن ۱۳۹۵ش.
- ↑ سوره فیل، آیه۳.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، بازبینی: ۵ بهمن ۱۳۹۵ش.
- ↑ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸؛ ر. ک. فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳ با قیل از آن یاد کرده است.
- ↑ آلوسی، روح المعانی، بیروت، ج۳۰، ص۲۳۶.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴.
- ↑ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.
- ↑ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.
- ↑ سوره فیل، آیه ۴.
- ↑ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.
- ↑ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۵، ص۵۴۲؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.
- ↑ کارادووو، ۱۹۲۳م، III، ص۳۹۸؛ بلاشر، ۱۹۴۹م، I، ص۱۱۵.
- ↑ آذرتاش، ابابیل، ج۲، ص۲۹۸-۲۹۹.