مناقب آل ابیطالب (کتاب): تفاوت میان نسخهها
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''مَناقِبُ آلِ أبی طالب''' مشهور به ''المناقب'' کتابی عربی درباره مناقب و فضايل [[چهارده معصوم|معصومين]](ع) | '''مَناقِبُ آلِ أبی طالب''' مشهور به ''المناقب'' کتابی عربی درباره مناقب (اوصاف نیکو) و فضايل [[چهارده معصوم|معصومين]](ع)تألیف عالم [[شیعی]] [[ابن شهر آشوب|محمد بن على ابن شهر آشوب]] (متوفای ۵۸۸ق) است. مؤلف در این کتاب از مناقب [[پیامبر(ص)]]، [[ائمه]] و [[صحابه]] سخن گفته كه در نسخ فعلى موجود نيست، بلكه چاپهاى كنونى كه در چهار جلد تنظيم شده از زندگی و فضائل رسول خدا(ص) شروع شده و به [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسكرى]](ع) ختم میشود و از [[امام عصر]](ع) سخنى در آن نيست. همچنين بعضى از مطالبى كه مؤلف در کتابهای ديگرش به مناقب ارجاع داده در چاپهاى موجود يافت نمىشود. | ||
المناقب از آثار معتبر شیعی | المناقب از آثار معتبر شیعی است و بسیاری از [[:رده:علمای شیعه|علماى شيعه]] و [[اهل تسنن|سنى]] به این کتاب اعتماد و [[روایات]] آن را نقل كردهاند. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == |
نسخهٔ ۱۷ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۸:۵۳
![]() | |
اطلاعات کتاب | |
---|---|
نویسنده | ابن شهرآشوب (متوفای ۵۸۸ ق) |
تاریخ نگارش | قرن ششم |
موضوع | اهل بیت، فضائل و مناقب، معجزات و کرامات |
زبان | عربی |
اطلاعات نشر | |
ناشر | المکتبة الحیدریة |
تاریخ نشر | ۱۳۷۶ ق |
مَناقِبُ آلِ أبی طالب مشهور به المناقب کتابی عربی درباره مناقب (اوصاف نیکو) و فضايل معصومين(ع)تألیف عالم شیعی محمد بن على ابن شهر آشوب (متوفای ۵۸۸ق) است. مؤلف در این کتاب از مناقب پیامبر(ص)، ائمه و صحابه سخن گفته كه در نسخ فعلى موجود نيست، بلكه چاپهاى كنونى كه در چهار جلد تنظيم شده از زندگی و فضائل رسول خدا(ص) شروع شده و به امام حسن عسكرى(ع) ختم میشود و از امام عصر(ع) سخنى در آن نيست. همچنين بعضى از مطالبى كه مؤلف در کتابهای ديگرش به مناقب ارجاع داده در چاپهاى موجود يافت نمىشود.
المناقب از آثار معتبر شیعی است و بسیاری از علماى شيعه و سنى به این کتاب اعتماد و روایات آن را نقل كردهاند.
درباره مؤلف
ابو عبدالله محمد بن علی بن شهر آشوب سَرَوی مازندرانی (۴۸۸/۹ - ۵۸۸ ق) معروف به ابن شهر آشوب و ملقب به «رشیدالدین» و «عزّالدین» فقیه، محدث و عالم بزرگ شیعه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است. او در ساری به دنیا آمد و برای ادامه تحصیل به بغداد رفت. ابن شهر آشوب صاحب تألیفات بسیاری نظیر مناقب آل ابی طالب و معالم العلماء میباشد.
موضوع کتاب
مؤلف در این کتاب از مناقب و فضایل پیامبر اکرم(ص)، ائمه اطهار(ع) و صحابه سخن گفته است. کتابهایی که با عنوان مناقب، درباره اهل بیت نگاشته شده، همگی در بیان منزلت، فضائل، معجزات و کرامات آنان است.[۱]
انگیزه نگارش
وی درباره انگیزه خود از نوشتن این کتاب مینویسد:
- چون کفر دشمنان امیر المؤمنین علی علیهالسلام را دیدم و شیعه و سنی را در مسئله ولایت آن حضرت پر اختلاف یافتم و این درحالی بود که بسیاری از مردم یا از حب خاندان پاک پیامبر (علیهم السلام) سرباز زده و یا اگر محب آنها هستند از اظهار آن محبت بیم دارند، پس از خواب غفلت بیدار شدم و این امر لطفی بود تا حقیقت را از لابلای اختلافات موجود و روایات مختلف نمایان سازم؛ آنگاه راویانی را یافتم که احادیث نبوی را تغییر داده و تحریف کرده و به ساختن فضیلتهای جعلی برای دیگران رو آورده بودند. آنان احادیث را تکّهتکّه کرده و قسمتهایی از آن را نقل کردهاند که حقایق را گم و اهل اسلام را از حقیقت الهی ولایت گمراه سازند؛ از طرفی این افراد راویان و ناقلان مناقب اهل بیت (علیهم السلام) را به اتهام غلو یا انحراف مورد طعن قرار دادهاند. بنابر این و بنابر عوامل و اسباب فراوان دیگر، بر آن شدم که مناقب اهل بیت پیغمبر اسلام را به طور دقیق و مستند در یک مجموعه گردآوری کنم.[۲]
اعتبار کتاب
کتاب المناقب را میتوان از کتب معتبری دانست که اهل علم را به تحسین واداشته است و در حدی از اعتبار قرار دارد که علمای شیعه و سنی به آن اعتماد کرده و روایات آن را بدون هیچ دغدغهای نقل میکنند.[۳]
محتوای کتاب
این کتاب در چهار جلد تنظیم شده است:
- جلد اوّل به احوال پیامبر(ص) از جمله بشارت به نبوت، ولادت، بعثت، جنگها و... پرداخته است.
- جلد دوّم شامل مقامات و فضائل امیرالمؤمنین(ع) و کرامات، قضاوتهای آن حضرت، ظلمها و مصیبتهای وارده بر اهل بیت(ع) میباشد که به ترتیب زمانی ذکر شده است.
- جلد سوّم با احادیث پیامبر در جانشینی حضرت علی(ع) آغاز و فضائل معنوی، شجاعتهای آن حضرت و مقام او در قیامت را در چند فصل بیان کرده و نکاتی مانند مساوات ایشان با همه انبیاء(ع) و زندگی نامه و احوال آن حضرت به دنبال آن آمده است. و بعد از حضرت علی(ع) به فضائل و زندگی نامه حضرت زهرا (س) و در پایان به بحث امامت فرزندان حضرت زهرا (س) پرداخته است.
- جلد چهارم احوال و فضائل و زندگی نامه بقیه ائمه(ع) تا امام یازدهم و با پایان یافتن فصول مربوط به امام حسن عسکری(ع) کتاب نیز به پایان میرسد.[۴]
ابواب کتاب
نام برخی از ابواب المناقب بدین شرح است:
- باب ذکر سیدنا رسول الله(ص)،
- باب الإمامة،
- باب فی إمامة الأئمّة الإثنی عشر،
- باب درجات امیر المؤمنین(ع)،
- باب ما تفرّد من مناقبه،
- باب ذکره عند الخالق و عند المخلوقین،
- باب قضایا امیر المؤمنین(ع)،
- باب النصوص علی امامته،
- باب تعریف باطنه،
- باب مختصر من مغازیه،
- باب ما یتعلق بالآخرة من مناقبه،
- باب النکت و اللطائف،
- باب فی احواله،
- باب مناقب فاطمة الزهرا (س)،
- باب إمامة السبطین.
مؤلف، سپس ابواب امامت هر یک از ائمه علیهم السلام از امام حسن مجتبی(ع) تا امام حسن عسکری(ع) را آورده و برای هر یک از آنها یک باب جداگانه منعقد کرده است. سپس هر باب را در چندین فصل مرتب کرده است.
ویژگیهای کتاب
- برخی از مطالبی که خود ابن شهر آشوب در سایر کتاب هایش به آن ارجاع داده است در کتاب حاضر موجود نیست.
- باب مربوط به امام عصر و مسائل پیرامون امامت و غیبت آن حضرت که از مهمترین مسائل کلامی آن زمان بود در کتاب حاضر موجود نیست.
- ابن شهر آشوب قصد داشت همه آنچه را که درباره مناقب خاندان نبی اکرم(ص) وارد شده جمع کند، در حالی که بسیاری از مسائل و احادیث موجود در منابع کهن در این کتاب موجود نیست.
- خود ابن شهر آشوب در مقدمه میگوید که بابی را در مورد اصحاب پیامبر و فضایل آنها منعقد ساخته است ولی در کتاب حاضر موجود نیست.
- مناقب ابن شهر آشوب، مشتمل بر مطالبی عجیب و غریب است کهگاه منحصر به نقل مؤلف میباشد و در جای دیگری یافت نمیشود.
پژوهشهای پیرامون کتاب
حسین بن جبیر شاگرد ابن شهر آشوب کتاب مناقب را تلخیص کرده و نخب المناقب لآل ابی طالب نام نهاده است. کتابی با عنوان نهج الایمان هم توسط ابن جبیر در تلخیص المناقب نگاشته شده است.[۵] اثر دیگر ابن شهر آشوب، مثالب النواصب را میتوان تکمیل کننده کتاب مناقب دانست.[۶]
چاپ
این کتاب نخست در ۱۳۱۳ق در بمبئی چاپ[۷] و پس از آن به کرات در ایران، عراق و لبنان چاپ شده است.
پانویس
منابع
- تهرانی، آقا بزرگ، الذریعةالی تصانیف الشیعه. بیروت: دار الاضواء، ۱۴۰۳ ق.
- مازندرانی، محمد بن علی؛ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب. نجف: المکتبة الحیدریة، ۱۳۷۶ ق.
- مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب. قم: علامه، ۱۳۷۹ ق.
- کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.