عمار بن ابی‌سلامه همدانی
 آرامگاه شهدای کربلا در حرم امام حسین(ع) | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عمّار بن ابی‌سلامه دالانی هَمْدانی |
| لقب | عمار دالانی |
| شهادت | ۶۱ق ، کربلا |
| مدفن | حرم امام حسین(ع) |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | صحابی پیامبر(ص)، یار امام علی(ع) |
| فعالیت‌ها | حضور در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان و واقعه کربلا |
عَمّار بن ابی‌سلامه دالانی هَمْدانی معروف به عمار دالانی از صحابه پیامبر(ص)، سپاهیان امام علی(ع) در جنگ‌های جَمَل، صِفَّین و نَهْروان و شهدای کربلا.[۱]
عمار از بنی‌دالان از تیره‌های قبیله هَمْدان بوده است.[۲] او در واقعه کربلا در اردوگاه نخیله در نزدیکی کوفه در صدد قتل ابن‌زیاد برآمد ولی موفق نشد. پس از آن به کاروان امام حسین(ع) پیوست[۳] در برخی منابع از وی با نام عامر نیز یاد شده است.[۴]
بنا بر گزارش ابن‌حائک هَمْدانی (درگذشت ۳۳۴ق) در کتاب الاکلیل من اخبار الیَمَن و انساب حِمْیَر، عمار بن ابی‌سلامة مخفیانه از کوفه خارج شد، او با زَحر بن قیس و یارانش درگیر شد و آنان را شکست داد و خود را به امام حسین(ع) رساند. ابن‌زیاد، زحر بن قیس را به همراه ۵۰۰ نفر به نگهبانی جِسر الصراة گمارده بود تا کسی از کوفه خارج نشود.[۵]
عمار بن ابی‌سلامة در روز عاشورا در حمله نخستین (حمله عمومی لشکریان عمر بن سعد به سپاه امام) به شهادت رسید.[۶] در زیارت الشهدا (زیارت ناحیه مقدسه غیرمعروف) با عبارت «السَّلَامُ عَلَی عَمَّارِ بْنِ أَبِی سَلَامَةَ الْهَمْدَانِی» به او سلام داده شده است.[۷]
محمد بن طاهر سماوی (درگذشت: ۱۳۷۰ق) در اِبْصار العین گفت‌وگویی به نقل از تاریخ طبری از او و امام علی در مسیر ذی‌قار به بصره نقل کرده است. در این گفت‌وگو عمار از امام می‌پرسد وقتی به آنها رسیدی چه می‌کنی؟ امام در پاسخ گفت آنها را به خدا و اطاعت او دعوت می‌کنم و اگر نپذیرفتند با آنها می‌جنگم. عمار گفت: در این صورت آنها به دعوت‌کننده به سوی خدا غلبه نخواهند کرد.[۸] به گزارش منابع تاریخی، امام علی(ع) برای رویارویی با عایشه، طَلحه و زُبیر، با لشکر خود از مدینه به سمت عراق حرکت کرد و در آغاز ورود به عراق، در منطقه ذی‌قار اُتراق نمود.[۹]
پانویس
- ↑ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۷؛ سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۴.
- ↑ نگاه کنید به ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۷؛ سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۳.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۸۰.
- ↑ ابن‌حائک، الاکلیل، ۱۴۲۵ق، ج۱۰، ص۹۳.
- ↑ ابن‌حائک، الاکلیل، ۱۴۲۵ق، ج۱۰، ص۹۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۱۳.
- ↑ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۴۹۵.
- ↑ سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۳۴.
- ↑ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۲۲۶.
منابع
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، چاپ اول، ۱۳۸۵ق.
- ابن‌حائک، حسن بن احمد، الاکلیل من اخبار الیمن و انساب حمیر، تحقیق محمد اکوع حوالی، صنعا، وزارة الثقافة و السیاحة، ۱۴۲۵ق/۲۰۰۴م.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، المناقب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن‌مشهدی، محمد، المزار الکبیر، قم، قیوم، ۱۴۱۹ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق.
- سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین، تحقیق محمدجعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، ۱۴۱۹ق.