الیاس (پیامبر)
| از پیامبران بنی‌اسرائیل | |
| نام در قرآن | الیاس و ال‌یاسین |
|---|---|
| تکرار نام در قرآن | ۳ بار در آیه ۸۵ سوره انعام و آیه ۱۲۳ و ۱۳۰ سوره صافات |
| نام در کتب مقدس | ایلیا • Elijah (Elias) |
| درگذشت | عروج به آسمان |
| محل زندگی | بعلبک |
| والدین | یاسین بن فِنْحاص |
| نسب | از نسل هارون نبی |
| قوم | بنی‌اسرائیل |
| پس از | حزقیل نبی |
| پیش از | الیسع نبی |
| پیروان | بنی‌اسرائیل |
| مخالفان | پادشاه وقت بنی‌اسرائیل، آحاب و همسرش ایزابل • بت‌پرستان بنی‌اسرائیل |
| پیامبران | |
| نوح • ابراهیم • موسی • عیسی • محمد سایر پیامبران | |
الیاس بن یاسین معروف به الیاس نبی از پیامبران بنی‌اسرائیل که نام وی در قرآن آمده است.
وی در زمان پادشاهی آحاب از پادشاهان بنی‌اسرائیل به پیامبری رسید و مأمور بود که مردم را از بت‌پرستی باز دارد. پس از اینکه او از هدایت قوم خود ناامید شد، از خداوند طلب مرگ کرد؛ اما خداوند برای او مرکبی فرستاد و او به وسیله آن به آسمان عروج کرد و الیسع را جانشین خود قرار داد.
شخصیت‌شناسی
الیاس بن یاسین بن فِنْحاص[۱] از پیامبران بنی‌اسرائیل[۲] و از نسل هارون نبی است.[۳] نام وی در قرآن دو بار با نام الیاس[۴] و یک بار با نام ال‌یاسین آمده است.[۵][یادداشت ۱] در برخی منابع اسلامی، شخصیت الیاس با خضر گره خورده و برخی روایات این دو را یکی دانسته‌اند.[۶]
الیاس پس از درگذشت حزقیل نبی به پیامبری رسید.[۷] وی مأمور بود قوم خویش را که در بعلبک ساکن بودند، به توحید و اطاعت از خداوند و ترک گناهان دعوت کند.[۸] وظیفه اصلی او مبارزه با بت‌پرستی بود که پادشاه وقت بنی‌اسرائیل، آحاب و همسرش ایزابل رواج داده بودند.[۹]
در اکثر داستان‌هایی که در کتاب مقدس به توصیف الیاس پرداخته است، با تفاوت‌هایی در روایات اسلامی نیز آمده است، حوادثی مانند نفرین بنی‌اسرائیل به خشکسالی توسط الیاس،[۱۰] شفای الیسع به دست الیاس[۱۱] و مبارزه با آحاب.[۱۲]
بنابر بسیاری از منابع اسلامی و همچنین کتاب مقدس مسیحیان، الیاس (ع) زنده است و به آسمان عروج کرده است؛[۱۳] با این حال، ابن‌کثیر این روایات را نپذیرفته و آنها را از اسرائیلیات دانسته است.[۱۴] یاقوت حموی نیز در معجم البلدان مقبره‌ای در بعلبک برای الیاس نقل کرده است.[۱۵]
پیامبری
الیاس در زمان پادشاهی آحاب از پادشاهان بنی‌اسرائیل به پیامبری مبعوث شد.[۱۶] آحاب و همسرش ایزابل، مردم را به بت‌پرستی سوق می‌داند.[۱۷] الیاس به مبارزه با آنان پرداخت و بنی‌اسرائیل را از بت‌پرستی نهی می‌کرد. پس از آنکه وی سال‌ها با اصرار قوم خود بر بت‌پرستی مواجه شد، آنان را به خشکسالی نفرین کرد و پس از آن مردم در قحطی گرفتار شدند.[۱۸]
با گذشت زمان، خشکسالی فراگیر شد و جان تعداد زیادی را گرفت. آنان وقتی خود را گرفتار دیدند، از اعمال خود پشیمان شدند و به الیاس روی آوردند و دعوت او را پذیرفتند.[۱۹] پس از آن با دعای الیاس باران شدیدی بارید و همه جا سیراب شد؛ اما پس از مدتی مردم عهد خویش را با خدا فراموش کردند و به بت‌پرستی بازگشتند. زمانی که الیاس این را دید، از خدا طلب مرگ کرد؛ اما خداوند مرکبی آتشین به وی داد و او به آسمان رفت و الیسع را که شاگرد وی بود، به نیابت خود برگزید.[۲۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
- ↑ اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۷۳.
- ↑ صدیق حسن خان، فتح البیان، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۵۹۴.
- ↑ سوره انعام، آیه ۸۵؛ سوره صافات، آیه ۱۲۳.
- ↑ سوره صافات، آیه ۱۳۰.
- ↑ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶۱.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
- ↑ اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۷۳.
- ↑ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۹۹؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۷۱۳.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۷.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲.
- ↑ کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۸.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۴؛ قطب الراوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۱۱۹؛ نهاوندی، العبقری الحسان، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۵۶۳؛ کتاب مقدس، کتاب دوم پادشاهان، باب ۲.
- ↑ ابن‌کثیر، قصص الانبیاء، ۱۳۸۸ق، ج۲، ص۲۴۳.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۱، ص۴۵۴.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.
- ↑ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۹۹.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۵۹-۶۰؛ ثعلبی، قصص الانبیاء، المکتبة‌الثقافیّة، ص۲۲۳.
یادداشت
- ↑ غالب مفسران با تکیه بر سیاق آیات، واژه «ال یاسین» را صورت دیگری از نام حضرت الیاس دانسته‌اند. (نگاه کنید به: ابن‌حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، ۱۹۶۵ق، ص۱۴۸-۱۴۹؛ شیخ طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۵۲۳-۵۳۴.
منابع
- قرآن.
- کتاب مقدس.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌حجر هیتمی، احمد بن محمد، الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره، بی‌نا، ۱۹۶۵ق.
- ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، قصص الانبیاء، تحقیق مصطفی عبد الواحد، قاهره، مطبعة دار التألیف، چاپ اول، ۱۳۸۸ق.
- اشعری، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق محمد جواد مشکور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۶۰ش.
- ثعلبی، احمد بن محمد، قصص الانبیاء، بور سعید، المکتبة‌الثقافیّة، بی‌تا.
- صدیق حسن‌خان، محمدصدیق، فتح البیان فی مقاصد القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
- طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
- طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۱۲ق.
- طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- قطب راوندی، سعید بن هبةالله، قصص الانبیاء، قم، مکتبة العلامة المجلسی، چاپ اول، ۱۴۳۰ق.
- مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بور سعید، المکتبة الثقافة الدینة، بی‌تا.
- نهاوندی، علی‌اکبر، العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۶ش.
- یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دائره المعارف بزرگ اسلامی