احبار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''احبار''' عالمان [[اهل کتاب]] و عالمان [[یهود]] که در [[قرآن]] به کار رفته است. احبار گروهی از علمای اهل کتاب بودند که آنچه را که خدا دستور داده بود در قلب خود حفظ می‌کردند تا از تغییر و تحریف محفوظ بماند.

احبار در لغت به‌معنای عالم و دانشمند<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۱۴۱۲ق، ص۲۱۵.</ref> و در اصطلاح، «عالم اهل کتاب» معرفی کرده‌اند.<ref>نجفی خمینی، تفسیر آسان، ج۴، ص۲۱۱.</ref> [[علامه طباطبائی]] احبار را گروهی از علمای اهل کتاب دانسته که به آنچه [[خداوند]] دستور داده، حکم کرده و در قلب خود آن‌ها را حفظ می‌کنند تا از تغییر و [[تحریف]] محفوظ بماند.<ref>طباطبائی، المیزان، ج۵، ص۳۴۲.</ref>

برخی منابع احبار را به معنای عالم دین یهود نیز معنا کرده‌اند<ref>بلاغی، حجة التفاسیر، ج۱، ص۳۱۱.</ref> که حتی اگر مسلمان شود نیز جزو احبار است.<ref> فراهیدی، كتاب العین، ج۳، ص۲۱۸.</ref>

== تفاوت با ربانیون ==

کلمه احبار در قرآن دو بار به همراه کلمه «ربانیون»<ref>سوره مائده، آیات ۴۴ و ۶۳.</ref> به کار رفته است. [[مفسران]] در تفاوت احبار با ربانیون مطالبی را ذکر کرده‌اند:

بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام صادق(ع)]] ربانیون ائمه‌ای هستند که مردم را با علمشان تربیت می‌کنند؛ اما احبار علمایی غیر از آنان‌اند.<ref> عیاشی، كتاب التفسیر، ج۱، ص۳۲۳.</ref>

[[فخر رازی]]، از عالمان [[اهل سنت]]، ربانیون را بالاتر از احبار دانسته و اعتقاد دارد که ربانیون به معنای مجتهدین و احبار عالمان عادی است.<ref> فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۲، ص۳۶۶.</ref> رشید رضا از مفسران اهل سنت ربانیون را اولیاء اللهِ عارف به باطن دانسته و احبار را عالمان به ظاهر معنا کرده است.<ref>رشید رضا، تفسیر المنار، ج۶، ص۳۲۹.</ref> برخی مفسران شیعه نیز معتقدند ربانیون معمولاً بر علمای مسیحی و احبار بر عالمان یهودی اطلاق می‌گردد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۴۶.</ref>

واژه احبار در قرآن دو مرتبه به همراه کلمه «رهبان»<ref>سوره توبه، آیات ۳۱ و ۳۴.</ref> به کار رفته است. [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] از مفسران شیعه  احبار را به معنای عالمان و رهبان را به معنای عابدان دانسته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۵، ص۳۷.</ref> برخی دیگر از مفسران نیز احبار را به معنای علمای یهود و رهبان را به معنای عابدان مسیحی دانسته‌اند.<ref>شبر، تفسیر القرآن الكریم، ص۲۰۲.</ref> [[سیوطی]] مفسر اهل سنت هر دو کلمه را به معنای عالم دانسته و تنها احبار را علمای یهود و رهبان را علمای مسیحی معرفی است.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۳، ص۲۳۱.</ref>

* طباطبائی، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه محمدجواد بلاغی‏، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

* نجفی خمینی، محمدجواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیة، چاپ اول، ۱۳۹۸ق.