صیانَةُ القُرآن مِنَ التَّحْریف کتابی است به زبان عربی در موضوع علوم قرآن اثر محمد هادی معرفت (متوفای ۱۳۸۵ش). مؤلف، از آنجا که محدث نوری، در کتابی با عنوان فصل الخطاب تحریف قرآن را مطرح کرد و این موضوع، بهانه مخالفان شیعه قرار گرفت، این کتاب را در دفاع از حریم قرآن و محفوظ بودن آن از هر گونه تغییر، نگاشته است. این اثر یک بار به نام «تحریف‌ناپذیری قرآن» و بار دیگر به نام «مصونیت قرآن از تحریف» به زبان فارسی ترجمه شده است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمد هادی معرفت |
| موضوع | علوم قرآن |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | وزارت امور خارجه |
درباره مؤلف
محمد هادی معرفت از عالمان شیعه و از محققان علوم قرآن است. او در کربلا متولد شد و خاندانش از نوادگان شیخ عبدالعالی میسی هستند. ایشان تحصیلات حوزوی را نزد علمای حوزه‌های کربلا، نجف و قم گذراند و سپس در کنار فقه و اصول، توان خود را در راه تفسیر و علوم قرآن گذارد.
عدم تحریف قرآن
مسأله تحریف‌ناپذیری قرآن از طرف علماء شیعه امری مسلّم و قطعی است و اکثر قریب به اتفاق علماء بر این مطلب تصریح نموده‌اند، اما حاجی نوری در کتاب فصل الخطاب، تحریف قرآن را (از طریق اخبار) مطرح نموده و این موضوع، مورد توجه مخالفین شیعه قرار گرفته و باعث شده که قول به تحریف‌شدن قرآن را به علماء شیعه نسبت دهند. مؤلف در این کتاب سعی نموده اولا: با ذکر اقوال علماء شیعه و ثانیا با بررسی کتاب فصل الخطاب (اعم از منابع کتاب و روایاتی را که به آنها استناد نموده) ساحت شیعه را از این اتّهام پاک نماید.[۱] بهاءالدین خرمشاهی در دانشنامه قرآن، این کتاب را از بهترین و تحقیقی‌ترین آثاری می‌داند که در نفی تهمت یا شبهه تحریف قرآن کریم در عصر جدید تألیف شده و معتقد است نویسنده آن به بهترین وجه، پاسخ شبهات و اتهامات را داده است.[۲]
انگیزه تألیف
مؤلف در مقدمه کتاب، دفاع از کرامت قرآن را از اساسی‌ترین وظایف دینی هر فرد مسلمان داسته تا به مقابله با القائات دشمنان اسلام بپردازند. معرفت، یکی از این القائات را، ایجاد شبهه تحریف معرفی می‌کند که هم از سوی دشمنان زیرک و هم از سوی دوستان نابخرد صورت گرفته است. مقابله با شبهه تحریف، سبب اصلی تألیف کتاب است.[۳]
ساختار
این کتاب شامل یک مقدمه و ده فصل بوده و فهرست مطالب آن از این قرار است:
- مقدمه کتاب: که در آن علت و هدف از نوشتن کتاب، بیان شده است.
- فصل اول: تحریف در لغت و اصطلاح
- فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه تحریف
- فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن)
- فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به تحریف
- فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین
- فصل ششم: تحریف در نزد فرقه حشویه
- فصل هفتم: تحریف در نزد اخباریون
- فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (محدث نوری)
- فصل نهم: کتاب‌هایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده است.
- فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است.[۴]
ویژگی‌ها
کتاب صیانة القرآن من التحریف پیرامون رد شبهه تحریف قرآن است که از طرف اهل سنت به علماء شیعه نسبت داده شده و محور اصلی در این کتاب موضوع تحریف‌ناپذیری قرآن است که مؤلف پس از تعریف تحریف و اقسام آن به نقد و بررسی کتاب فصل الخطاب حاجی نوری می‌پردازد.
برخی از ویژگی‌های کتاب به شرح ذیل است:
- در فصل هفتم، ابتدا پندارهای حاجی نوری، صاحب کتاب فصل الخطاب در خصوص تحریف قرآن را ذکر شده، سپس مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
- در فصل هشتم، کتاب‌هایی را که حاجی نوری به آنها استناد نموده، نقد و بررسی می‌نماید.
- در فصل دهم، تعداد روایاتی را که حاجی نوری به آنها تمسک نموده، ذکر شده و سپس از نظر سندی مورد بررسی قرار گرفته است.
- در فصل سوم، حدود ۳۰ قول از اقوال علمای شیعه از گذشته تا زمان حال (از شیخ صدوق تا امام خمینی) را ذکر می‌کند که مسأله تحریف‌ناپذیری قرآن را متذکر شده‌اند.[۵] [۶]
مترجم کتاب نیز، ویژگی‌هایی را برای این اثر می‌شمارد:
- دلایل رد شبهه تحریف به طور کامل مورد ارزیابی قرار گرفته است.
- با عرضه دیدگاه‌های برخی از اندیشمندان اهل سنت، مبنی بر پیراستگی دامن شیعه از شبهه تحریف، بر جدایی صف امثال وهابیت از صف مسلمانان پای فشرده است.
- با ارائه نمونه‌هایی از روایات دالّ بر تحریف که در کتب روایی معتبر اهل سنت آمده و نیز معرفی کتاب «الفرقان فی تحریف القرآن» نگاشته ابن الخطیب بر این نکته تأکید شده که یادکرد روایات در کتب روایی شیعه و نیز نگارش کتاب فصل الخطاب نگاشته محدث نوری، تهمت تحریف را متوجه مذهب شیعه نمی‌سازد.
- با یادکرد دلایل مدعیان تحریف، به نقد و بررسی علمی و محققانه آنان پرداخته است.[۷]
پایان بخش کتاب این نکته است که قرآن کریم تنها اولیای الهی را مدح می‌کند وشامل تمام اولیای الهی در هر عصر و مکانی می گردد و اگر ابراهیم خلیل ممدوح است ابراهیم این امت هم ممدوح است وهم چنین قرآن تنها دشمنان خدا وند را مذمت می کند و اگر فرعون مذموم است فرعون این امت هم مذموم است. [۸]
چاپ و ترجمه
این اثر توسط مراکز مختلفی مانند مؤسسه دارالقرآن الکریم، مؤسسه امام صادق(ع) و انتشارات جامعه مدرسین منتشر شده است.[۹]
دو ترجمه از این کتاب، عرضه شده است:
- «مصونیت قرآن از تحریف» که ترجمه بخش‌هایی از متن عربی بوده و محمد شهرابی آن را ترجمه کرده است. این اثر در سال ۱۳۷۶ش توسط دفتر تبلیغات اسلامی قم منتشر شد.
- علی نصیری با عنوان «تحریف‌ناپذیری قرآن» آن را به فارسی برگردانده است که در سال ۱۳۷۹ش به صورت مشترک، توسط مؤسسه انتشاراتی التمهید و انتشارات سمت انتشار یافت.[۱۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ صیانة القرآن من التحریف، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۳۸۶.
- ↑ معرفت، تحریف‌ناپذیری قرآن، ۱۳۷۹ش، ص۱.
- ↑ معرفت، صیانة القرآن من التحریف، فهرست کتاب، ۱۳۷۹ش.
- ↑ صیانة القرآن من التحریف، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ نصیری، نگاهی به کتاب صیانة القرآن من التحریف، ۱۳۸۳ش.
- ↑ معرفت، تحریف‌ناپذیری قرآن، ۱۳۷۹ش، ص۱۲و۱۳.
- ↑ معرفت، صيانة القرآن من التحريف،۱۴۲۸ ق، ص۲۴۲.
- ↑ نصیری، نگاهی به کتاب صیانة القرآن من التحریف، ۱۳۸۳ش.
- ↑ نصیری، نگاهی به کتاب صیانة القرآن من التحریف، ۱۳۸۳ش.
منابع
- معرفت، محمدهادی، صیانة القرآن من التحریف، تهران، وزارت امور خارجه، ۱۳۷۹ش.
- معرفت، محمد هادی، تحریف‌ناپذیری قرآن، تهران، سمت، ۱۳۷۹ش.
- نصیری، علی، نگاهی به کتاب الصیانة القرآن من التحریف، بینات، زمستان ۱۳۸۳ - شماره ۴۴.
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، دوستان - ناهید، ۱۳۷۷ش.
- کتاب‌شناخت نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
پیوند به بیرون