مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن (سبزواری)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید عبدالاعلی سبزواری |
| موضوع | تفسیر قرآن |
| سبک | اجتهادی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۴ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | آل البیت |
مَواهبُ الرّحمن فی تَفسیر القُرآن کتابی تفسیری و به زبان عربی اثر سید عبدالاعلی سبزواری از عالمان شیعه قرن ۱۴ قمری. این تفسیر هر چند تا پایان قرآن انجام نگرفته اما مفسر از زوایای مختلف به آیات پرداخته است.
درباره مؤلف
سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، فقیه، مفسر و قرآن‌پژوه که‌در سال ۱۳۲۸ق در سبزوار متولد شد و در سال ۱۴۱۴ق در نجف درگذشت.[۱]
روش مفسر
روش تفسیر، اجتهادی و جمع میان معقول و منقول است. در ابتدای بحث، پس از ذکر مسائل کلی هر سوره به معنای آیه و بیان مفردات می‌پردازد و از لغت، صرف، نحو و بلاغت در فهم کلام سود می‌جوید... و سپس به بحث‌های عام و کلی مناسب با پیام آیه می‌پردازد. این بحث‌ها عموما شامل مسائل ادبی، فقهی، اعتقادی، اخلاقی، فلسفی و اجتماعی می‌شود.[۲]
ویژگی‌های تفسیر
تفسیر مواهب الرحمن شامل ویژگی‌های زیر است:
- جامع بودن در مباحث مهم عقلی و نقلی و استشهاد به اقوال علما و بیان نظرات خود.
- شرح و تفسیر عالمانه و دقیق آیات به روش قرآن به قرآن.
- بهره گیری از روایات صحیحهِ اهلبیت(ع) که شارحان واقعی قرآن‌اند.
- توجّه به روایات اهل سنّت و اقوال صحابه و تابعین با نقد و بررسی کافی.
- پرهیز از ورود به روایات جعلی و اسرائیلیات و غلویات و روایاتی که دارای ضعف سند یا متن هستند.
- پرهیز از علم‌زدگی و خودباختگی در برابر علوم جدید و اینکه هر چیزی از زاویهِ تجربه و علم، بررسی و ثابت شود.
- عقلی و اجتهادی بودن؛ چرا که مفسّر در این تفسیر به رویکرد عقل و خردورزی، به تفسیر قرآن پرداخته و از تفسیر به رأی پرهیز نموده است.
- دقّت نظر کافی در شرح واژه‌ها و مفردات قرآنی.
- پاسخگویی به شبهات پیرامون اسلام، چون قصاص و ابطال شبههِ معترضین.
- سادگی و روانی در بیان مطالب و پرهیز از اطاله کلام.[۳]
منابع نویسنده
مؤلف در میان تفاسیر شیعه به مجمع البیان اهمیت بسیاری داده و از این تفسیر مطالب بسیاری نقل می‌کند.[۴] سبزواری در نقل روایات از تفسیر قمی، تفسیر عیاشی، تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، کافی، احتجاج، معانی الاخبار، توحید صدوق، عیون الاخبار، نهج البلاغه، امالی مفید و کتب روائی شیعی دیگر و از اهل سنّت، صحاح سته، در المنثور، اسباب النزول واحدی، کنز العمال و بعض منابع دیگر را استفاده نموده است.[۵]
نسخه اصل و چاپ
نسخه اصل به خط مؤلف در کتابخانه وی در نجف اشرف موجود است.
نخستین چاپ مواهب الرحمن در نجف اشرف به سال ۱۴۰۴ق در ۴ جلد صورت گرفت و بعدها در مؤسسه آل البیت در بیروت مجددا چاپ و توزیع گردید.[۶]
پانویس
- ↑ فتاحی‌زاده، بررسی استنادهای تفسیری در «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» سیدعبدالاعلی سبزواری، ص۱۱۸.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۸.
- ↑ روش تفسیری آیت‌الله سبزواری در «مواهب الرحمن»، پرتال جامع علوم و معارف قرآن.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۸.
- ↑ مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۸.
یادداشت
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، دوستان - ناهید، ۱۳۷۷ش.
- فتاحی‌زاده، فتحیه؛ جدیدی، زهرا؛ بررسی استنادهای تفسیری در «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» سیدعبدالاعلی سبزواری، مطالعات فهم حدیث، بهار و تابستان ۱۳۹۴، سال اول - شماره ۲.
- روش تفسیری آیت‌الله سبزواری در «مواهب الرحمن»، پرتال جامع علوم و معارف قرآن، تاریخ انتشار: ۱۳۸۸/۰۱/۲۷.
- مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، کتابخانه دیجیتال نور.
پیوند به بیرون
- بررسی استنادهای تفسیری در «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» سید عبدالاعلی سبزواری
- روش تفسیری آیت‌الله سبزواری در «مواهب الرحمن»