این مقاله دربارهٔ فهرستی از کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی(ع) است. برای آشنایی با امام زمان(ع)، مدخل امام مهدی علیه‌السلام را ببینید.
فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی(ع) مجموعه القاب و کنیه‌های امام زمان(ع) است که در منابع روایی و تاریخی به آن اشاره شده است. میرزا حسین نوری در کتاب نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)،[۱] خصیبی در الهدایة الکبری،[۲] محمد بن جریر طبری در دلائل الامامة[۳] به‌طور مفصل به کنیه‌ها و لقب‌های امام دوازدهم پرداخته‌اند که قریب به ۲۰۰ عنوان می‌رسد. بقیةالله، حجت، منتظر، قائم و مهدی مشهورترین لقب‌های امام زمان(ع) است.[۴]
کنیه‌ها
بنا بر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی آمده، کنیه‌های ابوالقاسم، [۵] اَبُو جعفر،[۶] و اَبُو عبدالله[۷] برای امام مهدی(ع) ذکر شده است.
القاب
بنا بر آنچه در کتاب‌های شیعه و سنی آمده، برخی از لقب‌ها و صفت‌های امام زمان(ع) بر اساس قرآن و روایات به این شرح است:
| لقب | معنا |
|---|---|
| احمد | |
| اصل | |
| امیر الامره | |
| احسان | |
| الاذن السامعه | |
| الامل | |
| اَیْدی | |
| بقیّة الله | |
| بِئر مُعَطَّله | |
| البلد الامین | |
| برهان الله | |
| باسط | |
| بقیة الانبیاء | |
| تالی | |
| التائید | |
| التمام | |
| الثائر | |
| جابر | |
| جَنْب یا جنب الله | |
| جَوار الکُنَّس | |
| حجت | |
| الحق | |
| الحجاب | |
| الحامد | |
| الحمد | |
| الحاشر | |
| خاتم الاوصیاء | |
| خاتم الائمه | |
| الخازن | |
| خَلَف یا خلف صالح | |
| خلیفة الله | |
| خلیفة الاتقیاء | |
| دابّة الارض | |
| الداعی | |
| الرجل | |
| ربّ الارض | |
| السلطان المأمول | |
| سدرة المنتهی | |
| السناء | |
| السبیل | |
| الساعة | |
| السید | |
| شماطیل | |
| الشرید | |
| الصاحب | |
| صاحب الغیبة | |
| صاحب الزمان | |
| صاحب الرجعة | |
| صاحب الدار | |
| صاحب الناحیة | |
| صاحب العصر | |
| صاحب الکرة البیضاء | |
| صاحب الدولة الزهراء | |
| الصالح | |
| صاحب الامر | |
| صمصام الاکبر | |
| الصبح السفر | |
| الصدق | |
| الصراط | |
| الضیاء | |
| الضحی | |
| طالب الثارات | |
| طرید | |
| العالم | |
| العدل | |
| عاقبة الدار | |
| عزة | |
| عین یا عین الله | |
| العین الناظرة | |
| عصر | |
| الغائب | |
| الغیب | |
| الغریم | |
| الغوث | |
| غایة الطالبین | |
| الغایة القصوی | |
| الخلیل | |
| غوث الفقراء | |
| الفجر | |
| الفرج الاعظم | |
| فرج المؤمنین | |
| الفزع الأعظم | |
| فقیه | |
| قائم | |
| قائم الزمان | |
| قابض | |
| قاتل الکفرة | |
| القاطع | |
| القدرة | |
| القسط | |
| القطب | |
| القوة | |
| قیم الزمان | |
| الکارّ | |
| الکاسر | |
| کاشف الغطاء | |
| الکرار | |
| کلمة الحق | |
| الکمال | |
| لسان الصدق | |
| اللواء الاعظم | |
| اَلْماء المعین | |
| الماشع | |
| المأمور | |
| اَلْمأمول | |
| مبدء الآیات | |
| مُبلی السَّرائر | |
| المجاب | |
| المُجازی بالاعمال | |
| المحسن | |
| المُحیط بما لَم یُعلَن | |
| المخبر بما یُعلَن | |
| المدبر | |
| المدیل | |
| مسیح الزمان | |
| المضیء | |
| مظهر الفضائح | |
| المعتصم | |
| مفرج الاعظم | |
| المفضل | |
| المقتصر | |
| المقدرة | |
| الملک | |
| من لم یجعل الله له شبیها | |
| المنتظر | |
| المنتقم | |
| المنصور | |
| المنعم | |
| منیة الصابرین | |
| مهمید الآخر | |
| اَلْموتور | |
| اَلْموعود | |
| میزان الحق | |
| ناحیه مقدسه | |
| الناطق | |
| النجم | |
| النفس | |
| النصر | |
| النهار | |
| نور آل محمد(ص) | |
| نور الاصفیاء | |
| الهناء | |
| الهول الاعظم | |
| الوارث | |
| الوتر | |
| الوجه | |
| ولی الله | |
| الید الباسطة | |
| یعسوب الدین | |
| الیمین | |
| الیوم الموعود |
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- حر عاملی، محمد بن حسن، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۵ق.
- خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۱ق.
- شبراوی، جمال الدین، الإتحاف بحب الأشراف، قم، دارالکتاب، ۱۴۲۳ق.
- طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
- قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
- نوری، میرزاحسین، نجم ثاقب، قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۴ق.