دعای یازدهم صحیفه سجادیه
 نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | خواتم الخیر |
| موضوع | آثار یاد خدا در زندگی، دعا برای عاقبت به خیری در دنیا و آخرت |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون |
| منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
دعای یازدهم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) در طلب عاقبت به‌خیری در دنیا و آخرت است. حضرت سجاد(ع) در این دعا همچنین به تأثیر اعمال انسان در احوال فرشتگان، اجابت دعاها از سوی خدا و دعا برای استفاده نیک از اوقات فراغت پرداخته است.
دعای یازدهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
| نیایش |
|
آموزه‌ها
موضوع اصلی دعای یازدهم صحیفه سجادیه طلب عاقبت به‌خیری در دنیا و آخرت است. آموزه‌های این دعا که در پنج فراز[۱] از امام سجاد(ع) صادر شده به شرح ذیل است:
- یاد خدا مایه سربلندی، شکرش مایه رستگاری و طاعتش مایه نجات است.
- دعا برای یاد خداوند با دل (ذکر قلبی)
- دعا برای استفاده نیک از اوقات فراغت
- تأثیر اعمال انسان بر احوال فرشتگان؛ خوشحالی فرشتگان نویسنده خوبی‌ها از اعمال نیک انسان
- دعا برای عاقبت به‌خیری در هنگام مرگ
- به دور ماندن از توبیخ و سرزنش الهی در اثر توبه
- دعا برای پرده‌پوشی در قیامت
- اجابت دعای بندگان از سوی خدا.[۲]
شرح‌ها
دعای یازدهم صحیفه سجادیه در کتاب‌هایی مانند دیار عاشقان اثر حسین انصاریان،[۳] شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۴] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۵] به زبان فارسی شرح شده است.
دعای یازدهم همچنین در شرح‌های عربی از جمله در ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۶] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۷] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۸] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله[۹] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح لغوی تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی توضیح داده شده است.[۱۰]
متن و ترجمه
دعای یازدهم صحیفه سجادیه
| مـتـن | ترجمه[۱۱] |
|---|---|
(۱) یا مَنْ ذِکرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاکرِینَ، وَ یا مَنْ شُکرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاکرِینَ، وَ یا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِیعِینَ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْ قُلُوبَنَا بِذِکرِک عَنْ کلِّ ذِکرٍ، وَ أَلْسِنَتَنَا بِشُکرِک عَنْ کلِّ شُکرٍ، وَ جَوَارِحَنَا بِطَاعَتِک عَنْ کلِّ طَاعَةٍ. (۲) فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ لَا تُدْرِکنَا فِیهِ تَبِعَةٌ، وَ لَا تَلْحَقُنَا فِیهِ سَأْمَةٌ، حَتَّی ینْصَرِفَ عَنَّا کتَّابُ السَّیئَاتِ بِصَحِیفَةٍ خَالِیةٍ مِنْ ذِکرِ سَیئَاتِنَا، وَ یتَوَلَّی کتَّابُ الْحَسَنَاتِ عَنَّا مَسْرُورِینَ بِمَا کتَبُوا مِنْ حَسَنَاتِنَا (۳) وَ إِذَا انْقَضَتْ أَیامُ حَیاتِنَا، وَ تَصَرَّمَتْ مُدَدُ أَعْمَارِنَا، وَ اسْتَحْضَرَتْنَا دَعْوَتُک الَّتِی لَا بُدَّ مِنْهَا وَ مِنْ إِجَابَتِهَا، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ خِتَامَ مَا تُحْصِی عَلَینَا کتَبَةُ أَعْمَالِنَا تَوْبَةً مَقْبُولَةً لَا تُوقِفُنَا بَعْدَهَا عَلَی ذَنْبٍ اجْتَرَحْنَاهُ، وَ لَا مَعْصِیةٍ اقْتَرَفْنَاهَا. (۴) وَ لَا تَکشِفْ عَنَّا سِتْراً سَتَرْتَهُ عَلَی رُءُوسِ الْأَشْهَادِ، یوْمَ تَبْلُو أَخْبَارَ عِبَادِک. (۵) إِنَّک رَحِیمٌ بِمَنْ دَعَاک، وَ مُسْتَجِیبٌ لِمَنْ نَادَاک. |
(۱) ی آن‌که یادش برای یادکنندگان عزت و افتخار است و ای آن‌که سپاس‌گزاریش، برای سپاس‌گزاران پیروزی و رستگاری است و ای آن‌که فرمان برداریش برای فرمانبرداران، نجات و رهایی است! بر محمّد و آلش درود فرست و دل‌های ما را به یادت از هر یادی و زبانمان را به سپاس‌گزاری‌ات از هر سپاسی و اعضایمان را به طاعتت از هر طاعتی، بی‌خبر گردان. (۲) و اگر در جنب کار و کوشش، فراغت و آسایشی برای ما مقدّر کرده‌ای، آن فراغت و آسایش را قرین سلامت قرار ده؛ که در عرصه‌گاه آن، پی‌آمد بدی به ما نرسد و ملالت و دل‌تنگی به ما نپیوندد؛ تا فرشتگان نویسندۀ بدی‌ها با پرونده‌ای پاک و خالی، از ثبت بدی‌های ما چشم‌پوشی کنند؛ و فرشتگان نویسندۀ خوبی‌ها، به سبب خوبی‌هایی که از ما نوشته‌اند، خوشحال و شادان باز آیند. (۳) و هنگامی‌که روزگار زندگی‌مان سپری شود و مقدار عمرمان بگذرد و به پایان برسد و دعوتت به مرگ که چاره‌ای از آن و اجابتش نیست، ما را آماده افتادن به کام مردن کند؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و پایان آنچه نویسندگان اعمال ما در پروندۀ ما خواهند نوشت، توبۀ پذیرفته‌شده قرار بده، توبه‌ای که پس از آن ما را بر گناهی که کسب کرده‌ایم و معصیتی که مرتکب شده‌ایم، نایستانی. (۴) و پرده‌ای که بر گناهان ما پوشاندی، در برابر حاضران روز قیامت، از روی ما برندار، روزی که خبرهای بندگانت را آشکار می‌کنی. (۵) مسلّماً تو نسبت به کسی که می‌خوانَدت، مهربانی؛ و نسبت به کسی که صدایت می‌زند، پاسخ دهنده‌ای. |
پانویس
- ↑ ترجمه و شرح دعای یازدهم صحیفه سجادیه، سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیارعاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۰۱-۱۲۲؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۸۵-۵۰۰
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۹۷-۱۲۲.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۸۵-۵۰۰.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۵۲۹-۵۶۰.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۴۱-۴۶۳.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۱۶۵-۱۶۹.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۱۴۱-۱۴۳.
- ↑ فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۸۵-۲۹۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۳۵.
- ↑ ترجمه از شیخ حسین انصاریان.
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون