سید عبدالله موسوی شیرازی

سید عبدالله موسوی شیرازی

از مراجع تقلید شیعه
اطلاعات فردی
تاریخ تولد	۱۳ شعبان ۱۳۰۹ق / ۲۳ اسفند ۱۲۷۰ش
زادگاه	شیراز
تاریخ وفات	۱ محرم ۱۴۰۵ق / ۵ مهر ۱۳۶۳ش
محل دفن	حرم امام رضا(ع)
شهر وفات	مشهد
اطلاعات علمی
استادان	ابوالحسن اصفهانی • آقاضیاء عراقی • محمد حسین نائینی
محل تحصیل	شیراز • نجف • مشهد
تألیفات	التحفة الکاظمیه فی قتل الحیوانات بالآلات الکهربائیه • مناظرات دهگانه با علمای اهل سنت • امام و امامت از دیدگاه اسلام
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسی	اعتراض به سیاست‌های ضد دینی و ملی رضاخان • از فعالان واقعه مسجد گوهرشاد • مبارزه علیه حکومت پهلوی • محکوم کردن اعدام نواب صفوی • مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی

سید عبدالله موسوی شیرازی (۱۲۷۰ش-۱۳۶۳ش)، از مراجع تقلید شیعه در قرن چهارده و پانزده قمری و ساکن مشهد بود. او جزء علمایی بود که به سیاست‌های رضاخان اعتراض کرد و در تجمع مردم در مسجد گوهرشاد نقش داشت. اعلامیه‌های متعددی علیه محمدرضا پهلوی صادر کرد و از حامیان جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد. مدفن او در حرم امام رضا(ع) قرار دارد. سید محمدباقر موسوی شیرازی (م۱۳۹۳ش) فرزند اوست.

زندگی‌نامه

سید عبدالله شیرازی در شب ۱۳ شعبان ۱۳۰۹ق مطابق با ۲۳ اسفند ۱۲۷۰ش، در شیراز متولد شد. پدرش سید محمدطاهر شیرازی از علمای شیراز بود. وی پس از گذراندن دروس مقدماتی در شیراز به نجف رفت و پس از کسب اجتهاد در آنجا به زادگاهش برگشت.

سید عبدالله شیرازی به دلیل فعالیت‌های سیاسی علیه خاندان پهلوی تحت فشار قرار گرفت در ایران مبارزات سیاسی را ادامه داد و مخالفت رسمی و علنی خویش را با حکومت رضاشاه پهلوی اعلام کرد و دستگیر و زندانی شد. پس از قیام مسجد گوهرشاد، شیرازی به طور مخفیانه راهی نجف شد و چهل سال در آنجا ماند. وی ده سال پایانی عمر خود را در مشهد گذراند و مشغول تدریس علوم دینی و تربیت شاگردان بود.

درگذشت

شیرازی در ۱ محرم سال ۱۴۰۵ق / ۵ مهر سال ۱۳۶۳ش درگذشت و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

حیات علمی

سید عبدالله شیرازی در ۷ سالگی به مکتب خانه رفت و روخوانی قرآن، خواندن و نوشتن کتاب‌های فارسی و ادبیات مرسوم را نزد پدر فراگرفت. سپس در حوزه علمیه زادگاه خود شیراز، به آموختن لغت، صرف، نحو و ادبیات عرب پرداخت و برخی از کتاب‌های اصول و فقه و نیز منطق و فلسفه را آموخت. در درس شیخ علی ابوالوردی، میرزا محمد صادق مجتهد و شیخ محمد رضا شامنی حاضر شد.

او در جمادی الاول ۱۳۳۳ق شیراز را به قصد ادامه تحصیل در حوزه علمیه نجف، ترک گفت. در نجف از درس سید ابوالحسن اصفهانی، آقاضیاء عراقی و محمد حسین نائینی استفاده کرد. شیرازی پس از اقامت سیزده ساله در نجف اشرف و اخذ درجه اجتهاد، به شیراز، بازگشت و به احیای حوزه علمیه شیراز پرداخت. سید عبدالله پس از مدتی به نجف بازگشت و بعد از چندین سال اقامت به ایران آمد و در مشهد فعالیت‌های علمی خود را ادامه داد.

آثار

سید عبدالله در دوران حیات خود آثار زیادی را تألیف کرد که عبارتند از:

• التحفة الکاظمیه فی قتل الحیوانات بالآلات الکهربائیه.
• ازاحة الشبهه فی حکم الافاق المتحده و المختلفه.
• المسألة الرجوعیه فی حکم المطلقة الرجعیه.
• الرسالة الربیعیه فی تصحیح النیابة العبادیه.
• الحاشیه علی العروه الوثقی، فقه استدلالی.
• ازاحة الشبهات فی الشک فی الرکعات.
• عمدة الوسائل فی الحاشیه علی الرسائل.
• مناظرات دهگانه با علمای اهل سنت.
• رفع الحاجب فی الاجره علی الواجب.
• الدّرر المبیض فی منجزات المریض.
• امام و امامت از دیدگاه اسلام.
• الاحتجاجات العشره.
• ذخیرة الصالحین.
• الامامة و الشیعه.
• توضیح المسائل.
• انیس المقلّدین.
• کتاب القضاء.
• مناسک حج.
• پوشش زن از دیدگاه اسلام.
• الرسالة الرجبیه، فقه استدلالی.
• کتاب الحج / بقلم محمد تقی الطبسی.
• کتاب الصوم / ۲ جلد / بقلم علی ارومی.
• تنقیح الاصول / ۴ جلد / بقلم علی ارومی.
• رسالة فی الترتب / بقلم علی اکبر وحیدی همدانی.
• محاضرات فی الحج / بقلم سید محمّدعلی شیرازی.
• القطرة فی زکاة الفطرة / بقلم علی محمّدی مازندرانی.
• کتاب الخمس / ۲ جلد / بقلم علی اکبر الوحیدی الهمدانی

فعالیت‌های سیاسی-فرهنگی

ملاقات با امام خمینی

تصویر اجازه اجتهاد سید ابوالحسن اصفهانی به سید عبدالله شیرازی.

شیرازی پس از ده سال اقامت در نجف به شیراز برگشته و به جنبه‌های علمی طلاب حوزه و مدارس علمیه و اوضاع دینی شهر که در اثر روی کارآمدن رضاخان وضع آشفته‌ای به خود گرفته بود، پرداخت و از طرف دیگر در ارتباط با فعالیت‌های غیر دینی رضاخان با دیگر علمای شیراز و اصفهان و قم گفتگو و مذاکره کرد.

• اواخر محرم ۱۳۵۴ هجری قمری پس از پایان مذاکراتش با شیخ عبدالکریم حائری به طور غیرعلنی وارد مشهد شد با حاج آقا حسین قمی و حاج سید یونس اردبیلی دیدار و تبادل نظر کرد که نتیجه این جلسات دعوت از اقشار مردم جهت تحصن در مسجد گوهرشاد و حادثه مسجد گوهرشاد بود که به دستگیری هشت تن از علما از جمله سید عبدالله شیرازی انجامید. واکنش‌ها باعث آزادی علما شد. شیرازی پس از آزادی از زندان رضاخان در تهران، سه‌شنبه ۲۸ رجب ۱۳۵۴ق برابر با ۴ آبان ۱۳۱۴ش وارد شیراز شد و پس ار توقفی کوتاه به نجف رفت.

• حمایت از آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی، محکوم کردن اعدام نواب صفوی، مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، تلگراف به امینی نخست‌وزیر وقت، احضار سفیر کبیر ایران (در بغداد) به نجف‌اشرف و اعلام ضرورت لغو این لایحه، برخورد تند با رفراندوم ششم بهمن (انقلاب سفید شاه و مردم)، محکومیت واقعه فیضیه از جمله فعالیت‌های شیرازی در این دوره است.

• در سال ۱۳۵۴ش پس از اخراج علما و طلاب ایرانی از عراق توسط رژیم بعثی، او راهی ایران شده و در شهر مشهد ساکن شد و در مبارزات انقلاب نقش موثری داشت. پس از پیروزی انقلاب ایران از حامیان آن محسوب می‌شد و در زمینه جنگ هشت ساله عراق علیه ایران معتقد بود که خطر وجود صدام در عراق نه تنها به نابودی عراق می‌انجامد بلکه تا صدام بر عراق حکومت می‌نماید، هیچ‌گونه ثبات و امنیتی در منطقه وجود نخواهد داشت. وی خود نیز برای تشویق رزمندگان در جبهه حضور پیدا می‌کرد و بیت او محل رفت و آمد انقلابیون بود. شیرازی در مناسبت‌ها و حوادث مختلف اعلامیه صادر می‌کرد و تا اواخر عمر فعال بود.

منابع

• پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله سید عبدالله شیرازی.
• روزنامه جمهوری اسلامی۸۹/۹/۱۶.
• مرکز دایره المعارف بزرگ جهان اسلام.
• رحلت آیت‌اللَّه سید عبداللَّه شیرازی۱۳۶۳ش، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.