کاظم مدیرشانهچی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۰۶ش |
| تاریخ وفات | ۲۳ اردیبهشت سال ۱۳۸۱ش |
| محل دفن | حرم امام رضا(ع) |
| شهر وفات | مشهد |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ادیب نیشابوری، میرزا احمد مدرس یزدی، شیخ هاشم قزوینی، سید محمد هادی میلانی، مجتبی قزوینی |
| محل تحصیل | مشهد |
| تألیفات | تاریخچه ادوار منطق، تاریخ حدیث، چهل حدیث امام رضا، درایة الحدیث، کتاب و کتابخانه در جهان اسلام، مزارات خراسان، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌های مشهد |
| سایر | تصحیح و ترجمه کتب، مقالات علمی |
کاظم مُدیرْشانه‌چی (۱۳۰۴ یا ۱۳۰۶ش-۱۳۸۱ش)، حدیث‌پژوه شیعه و دانش‌آموخته حوزه علمیه مشهد. وی از عالمانی چون آقابزرگ تهرانی، اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد. تدریس در دانشگاه فردوسی مشهد و تألیفات متعدد در فقه، حدیث و علوم مرتبط با آن در قالب کتب و مقالات از جمله فعالیت‌های علمی اوست. همچنین سامان‌دهی و فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی تعدادی از کتابخانه‌های مشهد از دیگر فعالیت‌های مدیرشانهچی است. او در سال ۱۳۸۱ش درگذشت و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
زندگینامه
کاظم مدیرشانهچی در سال ۱۳۰۴ش یا ۱۳۰۶ش در مشهد به دنیا آمد. پدرش بازرگان و مادرش از خانواده‌ای روحانی و دختر میرزا احمد مدرس یزدی از عالمان مشهد بود.[۱]
وفات
کاظم مدیرشانهچی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۱ش مصادف با ۲۹ صفر ۱۴۲۳ق درگذشت و در اتاق ۲۵ صحن آزادی در حرم امام رضا(ع)، دفن شد.[۲]
فعالیت‌های علمی
مدیرشانهچی تحصیلات اولیه را در مشهد گذراند و سپس در سال ۱۳۱۹ش برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه مشهد وارد و در مدرسه خیرات‌خان ساکن شد.[۳]
اساتید
استادان مدیرشانهچی در دروس ادبیات عرب و فارسی، فقه و اصول، درس خارج و فلسفه عبارتند از:
- ادیب نیشابوری
- حاجی محقق نوقانی
- میرزا احمد مدرس یزدی
- شیخ هاشم قزوینی
- علی‌اکبر نوقانی
- سید یونس اردبیلی
- میرزا احمد کفایی
- سید محمدهادی میلانی
- شیخ مجتبی قزوینی
- شیخ سیف الله ایسی.[۴]
اجازات
او از عالمانی نظیر آقابزرگ تهرانی، هاشم قزوینی، مهدی الهی قمشه‌ای و میرزا حسین فقیه سبزواری اجازه روایت و اجازه اجتهاد داشت.[۵]
تدریس در دانشکده الهیات
پس از تأسیس دانشکده در سال ۱۳۳۷ش در مشهد با دعوت علی‌اکبر فیاض و امر هاشم مدرس قزوینی، عهده‌دار تدریس فقه در این دانشکده شد. تدریس علم الحدیث و درایة الحدیث از دیگر دروس دانشکده الهیات بود که مدیرشانهچی به آن اهتمام داشت.[۶]
تألیفات
آثار و نوشته‌های مدیرشانهچی را می‌توان به سه بخش مستقل، تحقیق (تصحیح، مقدمه، برگزیده) و مقالات تقسیم کرد. بیشتر آثار وی پیرامون حدیث‌پژوهی است.[۷]
سامان‌دادن به نسخ خطی
مدیرشانهچی با هدف صیانت از متون دینی و نسخه‌های علوم اسلامی با همکاری دو نسخه‌شناس دیگر، اقدام به فهرست نسخه‌های خطی شش کتابخانه مشهد کرد و حاصل آن در دو جلد منتشر شده است. وی برای این امر، سفرهایی به شهرهای مختلف ایران و دیگر کشورها نظیر آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، مصر، سوریه، عربستان، ترکیه، اردن، لبنان، مراکش و پاکستان داشت. او در این دیدارها به شهرها، کتابخانه‌ها، موزه‌ها، مساجد، دانشگاه‌ها و مدارس قدیمی مراجعه کرد و به استنساخ و جمع‌آوری نسخه‌های اسلامی پرداخت.[۸]
بزرگداشت
مدیرشانهچی در سال ۱۳۸۰ش، به‌عنوان چهره ماندگار معرفی شد و کتاب «چهره‌های ماندگار: دکتر محمدکاظم مدیرشانهچی» درباره زندگینامه وی، در سال ۱۳۸۵ش چاپ شد.[۹]
دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد نیز، در خرداد ۱۳۸۰ش آیین گرامیداشتی برای او برپا کرد.[۱۰] او همچنین در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۷۲ش به عنوان استاد نمونه آموزش عالی کشور، انتخاب شد.[۱۱]
پانویس
- ↑ سید کاظم طباطبایی، سال‌شمار زندگانی استاد کاظم مدیرشانهچی؛ گفتگو با استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۷۷ش؛ کاظم مدیرشانهچی، شورای‌عالی حوزه علمیه خراسان.
- ↑ درگذشت استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۸۱ش؛ کاظم مدیرشانهچی، شورای‌عالی حوزه علمیه خراسان.
- ↑ سید کاظم طباطبایی، سال‌شمار زندگانی استاد کاظم مدیرشانهچی؛ گفتگو با استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۷۷ش.
- ↑ بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ گفتگو با استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۷۷ش.
- ↑ باشتنی، کتابشناسی آثار شادروان استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۸۱ش؛ بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ «کتابشناسی چهره‌های ماندگار: دکتر محمدکاظم مدیر شانه‌چی»، مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران.
- ↑ درگذشت استاد کاظم مدیرشانهچی، ۱۳۸۱ش.
- ↑ کاظم مدیرشانهچی، مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد.
منابع
- باشتنی، موسی‌الرضا، «کتابشناسی آثار شادروان استاد کاظم مدیر شانه‌چی»، مشکوة، شماره ۷۴ و ۷۵، بهار و تابستان ۱۳۸۱ش.
- بهار دوست، علی‌رضا، «زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی»، مطالعات اسلامی، شماره ۴۹ و ۵۰، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ش.
- «درگذشت استاد کاظم مدیرشانهچی»، مطالعات اسلامی، شماره ۵۵، بهار ۱۳۸۱ش.
- طباطبایی، سید کاظم، سال‌شمار زندگانی استاد کاظم مدیر شانه چی، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ش، شماره ۴۹ و ۵۰.
- «کاظم مدیرشانهچی»، شورای عالی حوزه علمیه خراسان، تاریخ بازدید: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ش.
- «کاظم مدیرشانهچی»، مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، تاریخ بازدید: ۲ دی ۱۴۰۰ش.
- «کتابشناسی چهره‌های ماندگار: دکتر محمدکاظم مدیر شانه‌چی»، مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۰ش.
- «گفتگو با استاد کاظم مدیرشانهچی»، علوم حدیث، شماره ۸، تابستان ۱۳۷۷ش.