کتابخانه مسجد گوهرشاد
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | سید سعید طباطبایی نایینی |
| تأسیس | ۱۳۳۲ش |
| کاربری | کتابخانه |
| مکان | مشهد |
| نامهای دیگر | کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع) |
| مشخصات | |
| مساحت | ۱۲۰۰ مترمربع |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | کتابهای خطی و چاپی • تالار سیره و تاریخ اهل بیت(ع) • تالار علوم و معارف مرتبط با اهل بیت(ع) • کتابخانه تخصصی امام رضا(ع) |
| معماری | |
| بازسازی | ۱۳۶۸ش |
کتابخانه مسجد جامع گوهرشاد کتابخانهای در حرم امام رضا(ع) که بیش از ۷۰ هزار نسخه چاپی و خطی در زبانهای مختلف دارد. این کتابخانه در سال ۱۳۳۲ش تأسیس شد و در سال ۱۳۶۸ش به ساختمان جدید خود در بست شیخ بهایی، واقع در حرم امام رضا(ع) منتقل گردید.
کتابخانه گوهرشاد که اکنون با نام «کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع)» فعالیت میکند، تحت مدیریت آستان قدس رضوی قرار دارد. این کتابخانه دارای بخشهای متعددی است، از جمله دو تالار که منابع مرتبط با «سیره و تاریخ اهلبیت(ع)» و «علوم و معارف مرتبط با اهلبیت(ع)» را در بر میگیرد.
جایگاه
کتابخانه گوهرشاد یکی از کتابخانههای قدیمی واقع در حرم امام رضا(ع)[۱] که بیش از ۷۰ هزار نسخه کتاب به زبانهای فارسی، عربی، اردو و لاتین، و همچنین حدود ۶۰۰ هزار عنوان کتاب الکترونیکی و پایاننامه با موضوع سیره و معارف اهلبیت(ع) را داراست.[۲] این کتابخانه، که از نظر تعداد منابع دارای اهمیت ویژهای است، بهصورت تخصصی و شبانهروزی فعالیت میکند و خدمات خود را به زائران، طلاب و محققان علوم دینی ارائه میدهد[۳]
تاریخچه تأسیس
کتابخانه گوهرشاد توسط سید سعید طباطبایی نایینی (متوفای ۱۳۳۷ش) فرزند میرزا نصرالله، بنیانگذاری شد. وی در سال ۱۳۳۲ش با اهدای پنجهزار جلد کتاب خطی و چاپی از کتابخانه شخصی خود، این کتابخانه را تأسیس کرد و املاکی را نیز جهت تأمین مخارج آن وقف نمود.[۴] مکان اولیه این کتابخانه که با نام «کتابخانه جامع گوهرشاد» در جوار حرم امام رضا(ع) آغاز بهکار کرد،[۵] در اتاق بالای کفشداری مسجد گوهرشاد قرار داشت و مدیریت آن بر عهده حسین ضرابی بود.[۶]
پس از مدتی، کتابخانه به جنوب مسجد و پشت ایوان مقصوره منتقل شد. با تخریب اطراف حرم، کتابخانه از بین رفت، اما دوباره در کنار مدرسه پریزاد، در مکانی که پیشتر آسایشگاه خدام حرم بود، فعالیت خود را از سر گرفت.[۷] در سال ۱۳۴۵ش، این کتابخانه به اداره اوقاف واگذار شد.[۸] پس از چندین بار جابجایی، سرانجام در سال ۱۳۶۸ش، با تلاش آستان قدس رضوی، ساختمان فعلی کتابخانه با مساحت ۱۲۰۰ مترمربع زیربنا، در بین بست شیخ بهایی و صحن جمهوری اسلامی در حرم رضوی احداث شد.[۹]
در سال ۱۳۶۹ش، اداره مسجد گوهرشاد و کتابخانه آن، با موافقت آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به آستان قدس رضوی محول شد. از آن زمان، این کتابخانه پیشرفت قابل توجهی در غنیسازی منابع و ارائه خدمات داشته است.[۱۰]
تغییر نام
با توجه به نیت واقف کتابخانه در گسترش معارف اهلبیت(ع), کتابخانه عمومی جامع گوهرشاد، با تصمیم تولیت وقت آستان قدس رضوی, در سالروز ولادت امام هادی(ع) در آذر ۱۳۸۹ش, فعالیت خود را با عنوان «کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع)» ادامه داد[۱۱]
بخشها
در کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع)، منابع موجود، در تقسیمی موضوعی در دو تالار گردآوری شده است؛ تالار اول شامل «سیره و تاریخ اهل بیت(ع)» و تالار دوم شامل «علوم و معارف مرتبط با اهل بیت(ع)» است.[۱۲] علاوه بر این دو تالار، دیگر بخشهای کتابخانه به این شرح است:
- کتابخانه تخصصی امام رضا(ع)
- کتابخانه الکترونیکی اهلبیت(ع) و اینترنت
- تالار مطبوعات و نشریات ادواری
- تالار کتب مرجع
- مخزن کتابهای خطی
- واحد امانت کتاب.[۱۳]
پانویس
- ↑ تاریخچه مسجد گوهرشاد و کتابخانه، ص۳۴.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
- ↑ «آشنایی با تنها کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع) در جهان»، سایت الکوثر.
- ↑ «حاج سید سعید طباطبایی نایینی»، سایت نایینی.
- ↑ «آشنایی با تنها کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع) در جهان»، سایت الکوثر.
- ↑ تاریخچه مسجد گوهرشاد و کتابخانه، ص۳۴.
- ↑ تاریخچه مسجد گوهرشاد و کتابخانه، ص۳۴.
- ↑ تاریخچه مسجد گوهرشاد و کتابخانه، ص۳۴.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
- ↑ «کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)»، سایت کانون خدمت رضوی.
منابع
- آشنایی با تنها کتابخانه تخصصی اهلبیت(ع) در جهان، سایت الکوثر، تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ش.
- تاریخچه مسجد گوهرشاد و کتابخانه، انتشارات کتابخانه جامع گوهرشاد، مشهد، ۱۳۶۳ش.
- حاج سید سعید طباطبایی نایینی، سایت نایینی، تاریخ بازدید: ۱۸ مهر ۱۴۰۱ش.
- کتابخانه مسجد گوهرشاد حرم امام رضا(ع)، سایت کانون خدمت رضوی، تاریخ بازدید: ۱۸ مهر ۱۴۰۱ش.