ابلاغ آیات برائت: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز تمیزکاری |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز ←از فضایل و مناقب امام علی(ع): تمیزکاری |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
گفته شده است این برداشتن امان از مشرکان، به دلیل عهدشکنی آنان بود. چراکه [[خدا|خداوند]] در ادامه آیات ابتدایی سوره برائت (توبه) می‌فرماید با مشرکانی که عهدشکنی نکرده‌اند، عهد را تا پایان مدتش ادامه دهید.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۴۷.</ref> | گفته شده است این برداشتن امان از مشرکان، به دلیل عهدشکنی آنان بود. چراکه [[خدا|خداوند]] در ادامه آیات ابتدایی سوره برائت (توبه) می‌فرماید با مشرکانی که عهدشکنی نکرده‌اند، عهد را تا پایان مدتش ادامه دهید.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۴۷.</ref> | ||
==از فضایل | ==از فضایل امام علی(ع)== | ||
در کتاب [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، نشر المرتضی، ج۱، ص۱۴۴.</ref> اثر [[احمد بن علی طبرسی|طبرسی]] ـ از علمای [[شیعه]] ـ و کتاب [[مناقب الامام علی بن ابی‌طالب (کتاب)|مناقب الامام علی بن ابی‌طالب]]<ref>ابن مغازلی، مناقب امیرالمؤمنین، ۱۴۲۴ق، ص۱۷۰.</ref> اثر ابن مغازلی ـ از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ـ آمده است [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] برای اثبات برتری خویش بر دیگر [[صحابه]] و استحقاقش برای [[خلافت]] به این واقعه استدلال کرده است. واقعه ابلاغ آیات برائت، در آثار [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] جزو [[فضائل امام علی(ع)|فضایل امیرالمؤمنین(ع)]] بیان شده است. از آثار شیعه می‌توان به کتاب ''[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]'' [[شیخ مفید]]<small>(۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ق)</small>،<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۵ </ref> [[کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین (کتاب)|''کشف الیقین'']] اثر [[علامه حلی]]<small>(۶۴۸-۷۲۶ق)</small><ref>حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، فصل سوم، مبحث چهارم، ص۱۷۲.</ref> و ''[[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب]]'' اثر [[محمد بن علی ابن شهر آشوب|ابن‌شهرآشوب]]<small>(۴۸۸-۵۸۸ق)</small><ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۲، ص۱۲۶.</ref> و از میان آثار اهل سنت می‌توان به کتاب ''البدایه و النهایه'' ابن‌کثیر<ref>ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۳۹۸، ج۷، ص۳۵۷، باب ذکر شیء من فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب.</ref> و ''[[مناقب امیرالمؤمنین (کتاب)|المناقب]]'' اثر [[موفق بن احمد خوارزمی]] <small>(درگذشت ۵۶۸ق)</small> (که فصلی از کتاب خود را به این موضوع اختصاص داده)<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، فصل پانزدهم «فی بیان امر رسول‌الله ایاه بتبلیغ سورة براءه»، ج۱، ص۱۶۵.</ref> اشاره کرد. | در کتاب [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، نشر المرتضی، ج۱، ص۱۴۴.</ref> اثر [[احمد بن علی طبرسی|طبرسی]] ـ از علمای [[شیعه]] ـ و کتاب [[مناقب الامام علی بن ابی‌طالب (کتاب)|مناقب الامام علی بن ابی‌طالب]]<ref>ابن مغازلی، مناقب امیرالمؤمنین، ۱۴۲۴ق، ص۱۷۰.</ref> اثر ابن مغازلی ـ از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ـ آمده است [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] برای اثبات برتری خویش بر دیگر [[صحابه]] و استحقاقش برای [[خلافت]] به این واقعه استدلال کرده است. واقعه ابلاغ آیات برائت، در آثار [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] جزو [[فضائل امام علی(ع)|فضایل امیرالمؤمنین(ع)]] بیان شده است. از آثار شیعه می‌توان به کتاب ''[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]'' [[شیخ مفید]]<small>(۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ق)</small>،<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۵ </ref> [[کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین (کتاب)|''کشف الیقین'']] اثر [[علامه حلی]]<small>(۶۴۸-۷۲۶ق)</small><ref>حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، فصل سوم، مبحث چهارم، ص۱۷۲.</ref> و ''[[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب]]'' اثر [[محمد بن علی ابن شهر آشوب|ابن‌شهرآشوب]]<small>(۴۸۸-۵۸۸ق)</small><ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۲، ص۱۲۶.</ref> و از میان آثار اهل سنت می‌توان به کتاب ''البدایه و النهایه'' ابن‌کثیر<ref>ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۳۹۸، ج۷، ص۳۵۷، باب ذکر شیء من فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب.</ref> و ''[[مناقب امیرالمؤمنین (کتاب)|المناقب]]'' اثر [[موفق بن احمد خوارزمی]] <small>(درگذشت ۵۶۸ق)</small> (که فصلی از کتاب خود را به این موضوع اختصاص داده)<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، فصل پانزدهم «فی بیان امر رسول‌الله ایاه بتبلیغ سورة براءه»، ج۱، ص۱۶۵.</ref> اشاره کرد. | ||
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۳۶
| شخصیت‌ها | |
|---|---|
| پیامبر اسلام(ص) • ابوطالب • حضرت خدیجه(س) • حضرت علی (ع) • حضرت فاطمه(س) • حمزة بن عبدالمطلب • سلمان فارسی • ابوذر غفاری • مقداد بن عمرو • جعفر بن ابی‌طالب • بلال حبشی • ابوبکر • عمر بن خطاب • عثمان بن عفان • صحابه | |
| جنگ‌ها غزوه‌ها و سریه‌ها | |
| جنگ بدر • جنگ احد• غزوه بنی‌نضیر • غزوه خندق • غزوه بنی‌قریظه • صلح حدیبیه • غزوه خیبر • فتح مکه • غزوه تبوک • سایر غزوه‌ها • سریه‌ها | |
| شهرها و مکان‌ها | |
| مکه• شعب ابی‌طالب • مدینه• طائف • مسجد قبا • مسجدالنبی • سقیفه بنی‌ساعده • خیبر • قبرستان بقیع | |
| حوادث | |
| بعثت • هجرت به حبشه • لیلة المبیت • هجرت به مدینه • صلح حدیبیه • حجة الوداع • واقعه غدیر • سقیفه • سپاه اسامه | |
| مفاهیم مرتبط | |
| اسلام• انصار • مهاجرین • تشیع • حج • قریش • بنی‌هاشم • بنی امیه • جاهلیت | |
ابلاغ آیات برائت خواندن آیات آغازین سوره برائت توسط امام علی(ع) در اجتماع مشرکان در مکه است. پیامبر(ص) ابتدا این کار را به ابوبکر بن ابی‌قحافه سپرده بود؛ اما به دستور خداوند آن را بازپس گرفت و بر عهده امام علی(ع) گذاشت. این آیات در پایان سال ۹ق نازل شد و پیامبر(ص) مأمور شد در ذی‌الحجه همان سال به هنگام اجتماع مشرکان، این آیات را به آنان ابلاغ کند. حدیثی که این واقعه را بیان می‌کند به صورت مُتواتر و در منابع بسیاری از شیعه و اهل سنت نقل شده است. این واقعه در منابع، جزو فضائل امام علی(ع) بیان شده است. همچنین نقل شده امام علی(ع) برای اثبات برتری خویش بر دیگر صحابه و استحقاقش برای خلافت به این واقعه استدلال کرده است.
شرح واقعه
آیات برائت در پایان سال نهم هجری نازل شد[۱] و پیامبر(ص) وظیفه یافت در ذی‌الحجه همان سال هنگام اجتماع مشرکان در مکه، آیات را به آنان ابلاغ کند.[۲] درباره چگونگی این ابلاغ در منابع تاریخی و حدیثی شیعه و سنی آمده است چون ده آیه از سوره برائت بر پیامبر(ص) نازل شد، پیامبر(ص) ابوبکر را فرا خواند و او را فرستاد تا آیات را برای مردم مکه بخواند. سپس پیامبر(ص) امام علی(ع) را فرا خواند و فرمود به دنبال ابوبکر برود و هر کجا به او رسید، نوشته را از او بگیرد و آن را به سوی مردم مکه ببرد و بر آنان بخواند. امیرالمؤمنین(ع) در جُحفه به ابوبکر رسید و نوشته را از او گرفت و ابوبکر به سوی پیامبر(ص) بازگشت و گفت: ای پیامبر خدا آیا در حق من چیزی نازل شده است؟ فرمود: نه اما جبرئیل نزد من آمد و گفت: [پیام] از جانب تو را جز خودت یا مردی از [خاندان] تو نمی‌رساند.[۳]
فراوانی منابع واقعه
این واقعه را منابع حدیثی و تاریخی بسیاری (هم شیعه و هم سنی) نقل کرده‌اند. علامه امینی نام ۷۳ منبع را که این واقعه را نقل کرده‌اند، می‌آورد و همچنین می‌نویسد این حدیث به صورت مُتواتر از راویان گوناگون نقل شده است.[۴] البته بین این نقل‌ها اختلافات جزئی هم وجود دارد؛ مانند اینکه آمده است پیامبر(ص) پیام را ابتدا به ابوبکر و عُمر داد (نه فقط ابوبکر)، سپس علی(ع) را به دنبال آنان فرستاد[۵] یا پیامبر(ص) شتر خود «عَضباء» را به علی(ع) داد تا با آن حرکت کند[۶] یا منطقه‌ای که علی(ع) به ابوبکر رسید ذوالحُلَیفه بود.[۷]
فضای حاکم بر مکه
شهر مکه که بزرگ‌ترین پایگاه شرک در مقابل پیامبر(ص) بود،[۸] در سال هشتم هجری در واقعه فتح مکه به دست مسلمانان افتاد؛[۹] اما این به معنای پایان‌یافتن بت‌پرستی و اسلام‌آوردن همه ساکنان مکه و دیگر مناطق شبه جزیره نبود و برخی از قبایل در برابر اسلام مقاومت می‌کردند.[۱۰] در نهایت در سال نهم هجری که مشهور به سَنَة الوُفود است،[۱۱] قبایل بسیاری هیئت‌هایی را به سوی پیامبر(ص) فرستادند و اسلام‌آوردن خویش را اعلام کردند.[۱۲] بنابراین با تغییر معادله سیاسی به نفع اسلام، آیات برائت نازل شد که وجود شرک را نپذیرفتی و تحمل‌ناپذیر می‌خواند.[۱۳]
محتوای پیام پیامبر(ص)
امام علی(ع) بعد از ظهر روز عید قربان به مکه رسید و خود را فرستاده پیامبر(ص) معرفی کرد و آیات آغازین سوره برائت (سوره توبه) را قرائت کرد و سپس فرمود: «از این پس کسی نباید عریان طواف کند و هیچ مُشرکی حق ندارد سال آینده به زیارت بیاید و هرکس از مشرکان با رسول خدا پیمان بسته است، اعتبارش چهار ماه است».[۱۴] در برخی از منابع، این عبارت نیز جزو پیام پیامبر آمده است: «کسی به جز مؤمن داخل بهشت نمی‌شود».[۱۵] در کتاب تاریخ یعقوبی آمده است امام علی(ع) آیات را بر اهل مکه خواند و امان داد و سپس فرمود: «هر کس با رسول خدا(ص) پیمان چهارماهه دارد، آن حضرت بر پیمان خود استوار است و هر کس عهد و پیمانی ندارد، او را پنجاه شب مهلت داده است».[۱۶]
گفته شده است این برداشتن امان از مشرکان، به دلیل عهدشکنی آنان بود. چراکه خداوند در ادامه آیات ابتدایی سوره برائت (توبه) می‌فرماید با مشرکانی که عهدشکنی نکرده‌اند، عهد را تا پایان مدتش ادامه دهید.[۱۷]
از فضایل امام علی(ع)
در کتاب الاحتجاج[۱۸] اثر طبرسی ـ از علمای شیعه ـ و کتاب مناقب الامام علی بن ابی‌طالب[۱۹] اثر ابن مغازلی ـ از علمای اهل سنت ـ آمده است امام علی(ع) برای اثبات برتری خویش بر دیگر صحابه و استحقاقش برای خلافت به این واقعه استدلال کرده است. واقعه ابلاغ آیات برائت، در آثار شیعه و سنی جزو فضایل امیرالمؤمنین(ع) بیان شده است. از آثار شیعه می‌توان به کتاب الارشاد شیخ مفید(۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ق)،[۲۰] کشف الیقین اثر علامه حلی(۶۴۸-۷۲۶ق)[۲۱] و مناقب اثر ابن‌شهرآشوب(۴۸۸-۵۸۸ق)[۲۲] و از میان آثار اهل سنت می‌توان به کتاب البدایه و النهایه ابن‌کثیر[۲۳] و المناقب اثر موفق بن احمد خوارزمی (درگذشت ۵۶۸ق) (که فصلی از کتاب خود را به این موضوع اختصاص داده)[۲۴] اشاره کرد.
برخی از اهل سنت گفته‌اند عزل ابوبکر در این واقعه و اعزام علی(ع)، دلیلی بر برتری امام علی(ع) نیست؛ چراکه این اعزام به این سبب بود که لغو پیمان باید به دست کسی انجام می‌شد که آن را منعقد کرده است یا یکی از خویشاوندان او (یعنی خود پیامبر یا علی که خویشاوند پیامبر است). اما علمای شیعه بر آن‌اند که مأموریت امام علی(ع) گواه بر مشترک‌بودن رسالت امام علی(ع) و پیامبر(ص) است؛ زیرا این مأموریت فقط برائت‌جستن از مشرکان نبود که وظیفه و رسالت همه مؤمنان است، بلکه افزون بر آن، اعلام و ابلاغ احکام الهی جدید نیز بود.[۲۵]
پانویس
منابع
- آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام محمد، با تجدید نظر و اضافات ابوالقاسم گرجی، چ۶، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۸.
- ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار بیروت، [بی‌تا] (کتابخانه دیجیتال نور).
- ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، تصحیح: هاشم رسولی و محمدحسین آشتیانی، قم، انتشارات علامه، [بی‌تا].
- ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن کثیر، البدایه و النهایه، آماده‌سازی: خلیل شحاده، بیروت، دار الفکر، ۱۳۹۸.
- ابن‌مغازلی، علی بن محمد، مناقب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب رضی الله عنه، تحقیق: ابوعبدالرحمن ترکی بن عبدالله الوادعی، صنعاء، دار الآثار، چاپ ۱، ۱۴۲۴ق.
- ابن‌هشام، السیرة النبویة، تصحیح: ابراهیم آبیاری، مصطفی سقا، عبدالحفیظ شبلی، بیروت، دار المعرفه، [بی‌تا] (کتابخانه دیجیتال نور).
- ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، تحقیق: وصی‌الله محمد عباس، بیروت، مؤسسة الرساله، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- ابن حنبل، احمد، مسند، تحقیق: شعیب الارنؤوط، عادل مرشد و دیگران، [بی‌جا]، مؤسسة الرسالة، ۱۴۲۱ق/۲۰۰۱م.
- امینی، عبدالحسین (علامه)، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۸.
- حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، المکتبة العصریه، ۱۴۲۰ق (کتابخانه دیجیتال نور).
- حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی)، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۴۱۱ق.
- خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، تحقیق: شیخ مالک المحمودی، [بی‌جا]، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۱ق.
- دانشنامه امام علی(ع)، زیر نظر علی‌اکبر رشاد، تهران، مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ ۱، ۱۳۸۰ش.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فى التفسير بالماثور، قم، كتابخانه عمومى حضرت آيت‌الله العظمى مرعشى نجفى( ره)، چاپ ۱، ۱۴۰۴ق.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ ۲، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: فضل‌الله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، تهران، ناصر خسرو، چاپ ۳، ۱۳۷۲ش.
- طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، تصحیح: محمدباقر موسوی خرسان، مشهد، نشر المرتضی، [بی‌تا] (کتابخانه دیجیتال نور).
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: [بی‌نا]، [بی‌تا] (کتابخانه دیجیتال نور).
- عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر (تفسیر العیاشی)، تحقیق: هشام رسولی، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة، چ۱، ۱۳۸۰ق.
- مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق و تصحیح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، کنگره شیخ مفید، چ۱، ۱۴۱۳ق.
- مفید، محمد بن محمد، الأمالی، تحقیق: حسین استادولی، علی‌اکبر غفاری، قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزه العلمیه، [بی‌تا].
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، [بی‌تا] (کتابخانه دیجیتال نور).
| آیات | آیه ولایت • آیه اولیالامر • آیه تطهیر • آیه مباهله • آیه صادقین • آیه خیر البریه • آیه اکمال • آیه تبلیغ • آیه انذار • آیه اخوت • آیه اطعام • آیه ود • آیه لیلة المبیت • آیه انفاق • آیه نجوا • آیه شاهد • آیه نصر • آیه سقایة الحاج • آیه ۲۰ سوره توبه • آیه علمالکتاب • آیه ۵۶ سوره مائده |  | |||
|---|---|---|---|---|---|
| روایات | |||||
| القاب | |||||
| کتابها |
| ||||
| وقایع | مولود کعبه • لیلة المبیت • ازدواج با حضرت فاطمه • رد الشمس • واقعه غدیر • عید غدیر • مباهله • پنجتن • اصحاب کساء • خاتمبخشی • سد الابواب • ابلاغ آیات برائت • ماجرای تهنیت • ماجرای کسر اصنام | ||||
| وابسته | |||||
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳؛ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۲، ص۵۴۵؛ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۷۳.
- ↑ دانشنامه امام علی، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۲۰۹؛ نگاه کنید به: ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۳۹۸، ج۵، ص۳۶ـ۳۷.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: ابن حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۴۲۷؛ ابن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۷۰۳، ح۱۲۰۳؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۴۸، ح۸۹۲۹؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج۱، ص۱۶۸؛ مفید، الامالی، قم، ص۵۶.
- ↑ امینی، الغدیر، ۱۳۶۸، ج۶، ص۳۳۸ـ۳۴۱.
- ↑ رجوع کنید به: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق ، ج۵، ص۱۶۵۲، ح۴۳۷۴.
- ↑ ابن‌هشام، السیرة النبویة، دار المعرفه، ج۲، ص۵۴۶؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۵؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۲، ص۱۲۶؛ عیاشی، التفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۷۳.
- ↑ ابن‌حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۵۶۲، ح۹۴۶؛ ابن‌حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۴۲۳، ح۱۳۲۱۳.
- ↑ دانشنامه امام علی، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۲۰۹.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، ج۳، ص۴۲.
- ↑ دانشنامه امام علی، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۲۰۹.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام محمد، ۱۳۷۸، ص۵۳۷.
- ↑ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام محمد، ۱۳۷۸، ص۵۳۷.
- ↑ دانشنامه امام علی، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۲۰۹.
- ↑ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۷۴، ذیل سوره توبه. همچنین رجوع کنید به: ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۳۹۸، ج۵، ۳۷.
- ↑ ابن‌هشام، السیرة النبویة، دار المعرفه، ج۲، ص۵۴۵.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۷۶.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۴۷.
- ↑ طبرسی، الاحتجاج، نشر المرتضی، ج۱، ص۱۴۴.
- ↑ ابن مغازلی، مناقب امیرالمؤمنین، ۱۴۲۴ق، ص۱۷۰.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۵
- ↑ حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، فصل سوم، مبحث چهارم، ص۱۷۲.
- ↑ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۲، ص۱۲۶.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۳۹۸، ج۷، ص۳۵۷، باب ذکر شیء من فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب.
- ↑ خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، فصل پانزدهم «فی بیان امر رسول‌الله ایاه بتبلیغ سورة براءه»، ج۱، ص۱۶۵.
- ↑ دانشنامه امام علی، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۲۱۰. همچنین رجوع شود به: طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۱۶۴ـ۱۶۸.