علم لدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
* از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل شده است که دانش ما از جهت است. آن‌چه در مورد گذشته بوده برای ما تفسیر شده و آن‌چه مربوط به آینده است، برای ما نوشته شده و آن‌چه در حال پدید می‌آید در دل ما می‌افتد یا اثر در گوش می‌گذارد و این بهترین دانش ماست. با این حال پیامبری بعد از پیامبر ما نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۴.</ref> | * از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] نقل شده است که دانش ما از جهت است. آن‌چه در مورد گذشته بوده برای ما تفسیر شده و آن‌چه مربوط به آینده است، برای ما نوشته شده و آن‌چه در حال پدید می‌آید در دل ما می‌افتد یا اثر در گوش می‌گذارد و این بهترین دانش ماست. با این حال پیامبری بعد از پیامبر ما نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۴.</ref> | ||
[[محمدتقی مجلسی|علامه مجلسی]] | [[محمدتقی مجلسی|علامه مجلسی]] علم مربوط به حال در روایت را دانشی می‌دانند که بدون واسطه ملک یا بشر از جانب خداوند به قلب امام الهام شده است.<ref>مجلسی، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۳۶-۱۳۷.</ref> | ||
* در روایت دیگری راوی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره علومشان سوال می‌کنند که حضرت منشأ علوم [[امامان شیعه|امامان]] را وراثت از جانب پیامبر(ص) معرفی می‌کنند. سپس روای در مورد باور خودشان می‌گوید که ما عقیده داریم علم شما با [[الهام|الهام قلبی]] است. امام در پاسخ می‌گویند:«أو ذاک» (یا آن) .<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۴.</ref> | * در روایت دیگری راوی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره علومشان سوال می‌کنند که حضرت منشأ علوم [[امامان شیعه|امامان]] را وراثت از جانب پیامبر(ص) معرفی می‌کنند. سپس روای در مورد باور خودشان می‌گوید که ما عقیده داریم علم شما با [[الهام|الهام قلبی]] است. امام در پاسخ می‌گویند:«أو ذاک» (یا آن) .<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۴.</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
* به شرایط صدور روایات توجه نشده است.<ref>علاء المحدثین، «نقد بازخوانی تشیع»، ص۱۵۱.</ref> | * به شرایط صدور روایات توجه نشده است.<ref>علاء المحدثین، «نقد بازخوانی تشیع»، ص۱۵۱.</ref> | ||
[[عبدالکریم سروش]] در [[بسط تجربه نبوی|نظریه بسط تجربه نبوی]]، با تحلیلی که از مفهوم خاتمیت ارائه می‌دهد، اتکا به علوم غیبی را از ویژگی‌های خاص انبیا می‌شمارد که بعد از خاتمیت دیگر معنا ندارد.<ref>سروش، بسط تجربه نبوی، ۱۳۷۸ش، ص۷۴-۷۵.</ref> | ==== تنافی خاتمیت با علم لدنّی ==== | ||
[[عبدالکریم سروش]] در [[بسط تجربه نبوی|نظریه بسط تجربه نبوی]]، با تحلیلی که از مفهوم [[خاتمیت]] ارائه می‌دهد، اتکا به علوم غیبی و داشتن علم خاص و ویژه را از ویژگی‌های خاص انبیا می‌شمارد که بعد از خاتمیت دیگر معنا ندارد.<ref>سروش، بسط تجربه نبوی، ۱۳۷۸ش، ص۷۴-۷۵.</ref> براین اساس بعد از انبیا هر کسی هر سخنی را مطرح می‌کند بر اساس ادلّه آن سنجیده خواهد شد و فرد نمی‌تواند با تکیه بر شخصیت خود و ادراک شهودی خاص خودش مطلبی را ادّعا کند و در این مسئله تفاوتی میان [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و دیگران نیست.<ref>سروش، بسط تجربه نبوی، ۱۳۷۸ش، ص۷۴-۷۵.</ref> [[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]] در نقد این نظریه بیان کرده‌اند که الهام حقایق به قلب انسان‌های وارسته اختصاصی به انبیا ندارد. <ref>سبحانی، «خاتمیت، انقطاع وحی تشریعی»، ص۸۹.</ref> تفاوت پیامبران با امامان در وحی و شریعت است نه الهام قلبی.<ref>سبحانی، «خاتمیت، انقطاع وحی تشریعی»، ص۸۹.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۵: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* تهانوی، محمد اعلی بن علی، موسوعة کشاف إصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون،۱۹۹۶م. | * تهانوی، محمد اعلی بن علی، موسوعة کشاف إصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون،۱۹۹۶م. | ||
* جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، قم، نشر اسراء، ۱۳۸۸ش. | * جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، قم، نشر اسراء، ۱۳۸۸ش. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
* کلینی، محمد بن‌یعقوب، اصول کافی، مترجم: محمدباقر کمره‌ای، قم، اسوه، ۱۳۷۵ش. | * کلینی، محمد بن‌یعقوب، اصول کافی، مترجم: محمدباقر کمره‌ای، قم، اسوه، ۱۳۷۵ش. | ||
* کلینی، محمد بن‌یعقوب، الکافی، تهران،دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق. | * کلینی، محمد بن‌یعقوب، الکافی، تهران،دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق. | ||
* مجلسی، محمدتقی، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۴ق. | |||
* مدرسی طباطبایی، حسین، مكتب در فرایند تكامل؛ نظری بر تطوّر مبانی فكری تشیع در سه قرن نخستین، ترجمه هاشم ایزدپناه، تهران، کویر، ۱۳۸۶ش. | * مدرسی طباطبایی، حسین، مكتب در فرایند تكامل؛ نظری بر تطوّر مبانی فكری تشیع در سه قرن نخستین، ترجمه هاشم ایزدپناه، تهران، کویر، ۱۳۸۶ش. | ||
* مروی، احمد و سید حسن مصطفوی، [https://qabasat.iict.ac.ir/article_17655_7e730a27d15bf14525ea0845de5cbefa.pdf «دلایل عقلی و نقلی علم غیب امامان معصوم (ع)»]، فصلنامه قبسات، دوره ۱۷، شماره ۶۳، اردیبهشت ۱۳۹۱ش. | * مروی، احمد و سید حسن مصطفوی، [https://qabasat.iict.ac.ir/article_17655_7e730a27d15bf14525ea0845de5cbefa.pdf «دلایل عقلی و نقلی علم غیب امامان معصوم (ع)»]، فصلنامه قبسات، دوره ۱۷، شماره ۶۳، اردیبهشت ۱۳۹۱ش. | ||