ابوالقاسم (کنیه)

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از کنیه ابوالقاسم)

ابوالقاسم کنیه حضرت محمد(ص)، پیامبر اسلام است[۱] پس از به دنیا آمدن قاسم پسر رسول خدا، آن حضرت به کنیه ابوالقاسم شهرت یافت.[۲] شیخ صدوق (درگذشت: ۳۸۱ق) با بیان روایتی، این کنیه را برگرفته از ایمان و کفر نسبت به پیامبر(ص) دانسته است که باعث تقسیم شدن افراد به سوی بهشت و جهنم می‌شود.[۳] همچنین او با استناد به همین روایت بیان می‌کند که چون امام علی تقسیم‌کننده بهشت و دوزخ است به پیامبر(ص) ابوالقاسم گفته‌اند؛ زیرا پیامبر، پدر امام علی و پدر دیگر مسلمانان به حساب می‌آید.[۴]

به گفته محمد بن علی اردبیلی در جامع الرُوَاة این کنیه به امام سجاد(ع) هم نسبت داده شده است.[۵] همچنین برای امام مهدی(عج) نیز به‌کار رفته است.[۶] به‌گفته عنایت‌الله قُهْپایی، رجال‌شناس شیعه قرن یازدهم قمری، کاربرد کنیه ابوالقاسم برای حضرت مهدی(عج) بیش از پیامبر(ص) بوده است.[۷]

شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه بر این باور است که اگر کسی نامش محمد باشد کراهت دارد بر او کنیه ابوالقاسم گذاشته شود.[۸] بنابر گزارشی که از اسامی ثبت‌شده در اداره ثبت‌احوال ایران منتشر شده ابوالقاسم جزو ۱۰۰ نام برتر مردانه ایرانیان در بازه زمانی ۱۲۹۷ تا ۱۳۸۰ش بوده است. [۹]

پانویس

  1. قهپائی، مجمع الرجال، ۱۳۶۴ش، ج۷، ص۱۹۳.
  2. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۱۰۷.
  3. شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۵۲.
  4. شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۵۲.
  5. اردبیلی، جامع الرواة، ۱۴۰۳ق،‌ ج۲، ص۴۶۲.
  6. نوری، نجم ثاقب، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۸۹.
  7. قهپائی، مجمع الرجال، ۱۳۶۴ش، ج۷، ص۱۹۳.
  8. حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۱، ص۳۹۹-۴۰۰.
  9. « گزارشی جالب از یکصد نام برتر ایرانیان در قرن حاضر».

منابع

  • اردبيلى، محمد بن على‌، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاَسناد، بیروت، دار الاضواء، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.
  • حر عاملی، محمد بن حسن، تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، قم، مؤسسة آل‌ بیت علیهم السلام، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
  • شیخ صدوق، معانی الاخبار، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)‏، ۱۴۰۳ق.
  • قهپايى، عنايت‌الله‌، مجمع الرجال‌، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش.
  • « گزارشی جالب از یکصد نام برتر ایرانیان در قرن حاضر»، آی‌تل، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۲ش.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • نوری، حسین، نجم ثاقب در احوال امام غایب علیه‌السلام، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۸۴ش.