عبد صالح (لقب)
عَبدِ صالِح به‌معنای بنده نیکوکار، از اصطلاحات قرآنی که درباره برخی افراد به کار رفته است. منابع شیعه و سنی امام کاظم(ع) را به دلیل عبادت بسیار به عبد صالح ملقب کرده‌اند.
این واژه در قرآن به صورت جمع (عبادک الصالحین) به کار رفته است.[۱] قرآن از نوح و لوط به عنوان دو بنده صالح خدا یاد کرده است.[۲] در روایتی، ذوالقرنین نیز به عبد صالح ملقب شده است.[۳]
بر اساس منابع شیعه و سنی، امام کاظم(ع) را به سبب عبادت بسیار، عبد صالح لقب داده‌اند.[۴] در سند برخی روایات منقول از وی نیز با همین تعبیر از او یاد شده است.[۵]
در زیارتنامه حضرت عباس که از امام صادق(ع) روایت شده، از وی به عنوان عبد صالح یاد شده است.[۶] همچنین در زیارتنامه مسلم بن عقیل [۷] و هانی بن عروه[۸] نیز به آن دو به عنوان عبد صالح سلام داده شده است. در سلام نماز به بندگان صالح خدا درود فرستاده می‌شود.[۹]
پانویس
- ↑ سوره نمل، آیه۱۹.
- ↑ سوره تحریم، آیه ۱۰.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۱۹۹؛ عیاشی، تفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۴۳.
- ↑ بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۲۹؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۴۱۴.
- ↑ برای نمونه: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۷۷، ۵۳۹، ج۳، ص۵۹، ۱۰۹، ج۴، ص۷۲،۴۱۲.
- ↑ ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۵۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۷۷.
- ↑ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۸؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۲۸.
- ↑ ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۰؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۲۸.
- ↑ امام خمینی و دیگران، رساله توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۵۹۸.
منابع
- ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تصحیح عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش.
- ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، تصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق.
- امام خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، رساله توضیح المسائل (مراجع)، گردآوری سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی و احسان اصولی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
- بغدادی، خطیب، تاریخ بغداد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.
- عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، المطبعة العلمیة، ۱۳۸۰ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
| نسب |  | |
|---|---|---|
| فرزندان | امام رضا(ع) • حضرت معصومه • شاهچراغ • حمزه • سید محمد عابد • اسحاق • عبدالله عوکلانی • حکیمه • ابراهیم • قاسم • حسین • زیدالنار • اسماعیل • هارون • فهرست فرزندان امام کاظم(ع) | |
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| کتاب‌شناسی | ||
| مرتبط | مناظرات امام کاظم(ع) • دعای جوشن صغیر • سندی بن شاهک • صریا • کاظمین • حرم کاظمین • سادات موسوی • سید ابراهیم مجاب • واقفیه • نجمه‌خاتون • قیام فخ • بریهه • یحیی برمکی • فضل بن ربیع • علی بن اسماعیل بن جعفر • عیسی بن جعفر • فطحیه • اسماعیلیه • ناووسیه • بشر حافی • کظم غیظ • کنیه‌ها و لقب‌ها • مدفونان در حرم کاظمین | |