نهج الفصاحه (کتاب)
اطلاعات کتاب | |
---|---|
نویسنده | ابوالقاسم پاینده (۱۲۸۷-۱۳۶۳ش) |
تاریخ نگارش | ۱۳۲۴ش |
موضوع | اخلاق و فضایل اخلاقی |
زبان | عربی- فارسی |
مجموعه | ۱ مجلد |
اطلاعات نشر | |
ناشر | سازمان انتشارات جاویدان |
تاریخ نشر | ۱۳۲۴ش |
نهج الفصاحه، کتابی حاوی کلمات قصار و برخی خطبههای پیامبر اکرم(ص) در اخلاق و فضایل اخلاقی، که توسط ابوالقاسم پاینده گردآوری و ترجمه شده است. نویسنده در مقدمهی این کتاب به تبیین انگیزه نگارش نهج الفصاحه، فصاحت پیامبر(ص)، تاریخ پیامبر(ص) و موضوعات دیگر پرداخته است.
نامگذاری این مجموعه به نهج الفصاحه به سبب حدیث پیامبر (ص) است که فرمودهاند: «انا افصح العرب؛ من فصیحترین فرد عرب هستم».
معرفی و ساختار کتاب
نهج الفصاحه، مجموعهای از احادیث و کلمات قصار بازمانده از پیامبر(ص) همراه با ترجمه روان احادیث، که توسط ابوالقاسم پاینده تدوین و نگاشته شده است. پاینده در مقدمهای بر این کتاب، تاریخ اسلام و شیوه سخن گفتن پیامبر(ص) را بررسی کرده است.[۱]
این کتاب شامل ۳۲۲۷ حدیث و دو ضمیمه است. ضمیمه اول خطبههایی از پیامبر(ص) و ضمیمه دوم تمثیلاتی از پیامبر اسلام(ص) است. مؤلف در مقدمه به تبیین انگیزه نگارش نهج الفصاحه، فصاحت پیامبر، تاریخ پیامبر و موضوعات دیگر پرداخته است. تنظیم و چینش احادیث این کتاب به ترتیب الفبایی و بر اساس حرف اول از کلمه آغازین حدیث است. در ترجمهها و ویرایشهای بعدی، احادیث کتاب بر اساس موضوع آنها دستهبندی شده است. [یادداشت ۱]
پاینده در کتاب نهجالفصاحه از منابع مختلف شیعه و اهل سنت برای جمعآوری احادیث، بهره برده که در مقدمه این کتاب به آنها اشاره کرده است.[۲] پاینده در علت نامگذاری کتاب چنین بیان کرده که پیامبر به تصریح خودش افصح العرب بوده و همین کافی است که بتوان مجموعهای از کلماتش را نهج الفصاحه نامید چرا که نهج طریقه (راه) روشن راست و سخنان افصح عرب، راه روشن فصاحت است.[۳]
مؤلف کتاب
ابوالقاسم پاینده مترجم، نویسنده و روزنامهنگار ایرانی در ۱۲۸۷ش در نجفآبادِ اصفهان به دنیا آمد. پاینده به زبان و ادب فارسی و عربی (وی با انگلیسی و فرانسه هم آشنایی داشت) تسلط داشت و تجربه ممتدش در روزنامهنگاری، نثری روان و بیغلط به او بخشیده بود که ویژگی برجسته آثارش شده بود. مهمترین اثر پاینده را ترجمه قرآن وی دانستهاند. وی در سالهای آخر حیات انزوا گزیده بود و تمام وقتش را به تحقیق و تألیف و ترجمه میگذراند. او در ۱۸ مرداد ۱۳۶۳ش درگذشت و در قبرستان ابنبابویه شهرری دفن گردید. از پاینده حدود چهل اثر منتشر شدهاست.[۴]
تاریخ طبری و مروج الذهب از ترجمههای مشهور اوست.[۵]
چاپ و نشر
کتاب حاضر، در یک جلد به زبان عربی به همراه ترجمه فارسی، در سال ۱۳۲۴ش برای بار اول منتشر شد.[۶] مجدداً در سال ۱۳۳۶ش، به همراه مقدمهای مفصل از پاینده انتشار یافته است.[۷] این کتاب در سال ۱۳۶۲ برای بار دوّم به همّت سازمان انتشارات جاویدان به چاپ رسیدهاست.[۸]
این کتاب در سالهای بعد با فصلبندیها و ترجمههای جدید توسط ناشران مختلفی به چاپ رسیدهاست؛ مانند (به ترتیب زمان نشر):
- رهگشای انسانیت، سخنان گهربار حضرت رسول اکرم (ص)، ترجمه ابراهیم احمدیان، قم، گلستان ادب، ۱۳۸۱.
- نهج الفصاحه: کلمات قصار پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه با فهرست تفصیلی، نمایه موضوعی و…، به کوشش علی شیروانی، قم، دار الفکر.
- نهج الفصاحه، مجموع سخنان و خطبههای حضرت رسول اکرم، گردآورنده ابوالقاسم پاینده، تصیح و تنظیم عبدالرسول پیمانی و محمدامین شریعتی، اصفهان، خاتم الانبیاء، ۱۳۸۳.
پانویس
- ↑ سوری، «ادیب کوشا(درگذشت نویسنده توانا، ابوالقاسم پاینده)» سایت پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
- ↑ پاینده، نهج الفصاحة، ۱۳۸۲ش، ص۱۱.
- ↑ پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، ۱۳۵۶ش، مقدمه چاپ دوم، ص۱۶۱.
- ↑ حسینی، «پاینده ابوالقاسم»، ج۵، ذیل مدخل.
- ↑ «درگذشت مترجم و نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده (۱۳۶۳ش)»، سایت دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ پاینده، نهجالفصاحه، ۱۳۲۴ش، ص۱۳.
- ↑ پاینده، نهجالفصاحه، ۱۳۳۶ش، ص۱۴۹.
- ↑ پاینده، نهجالفصاحه، ۱۳۳۶ش، ص۱۴۹.
یادداشت
- ↑ تسامح در ادله سنن قاعدهای فقهی و اصولی به معنای آسانگیری نسبت به مستندات احکام مستحب است. فقها بر اساس این قاعده، در ادله و مستندات احکام مستحب سختگیری نمیکنند. مهمترین دلیلی که مورد تکیهٔ عموم موافقان قاعده است، همان اخباری است که به «اخبار من بلغ» معروفاند و بر آنها ادعای تواتر شدهاست
منابع
- «درگذشت مترجم و نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده (۱۳۶۳ش)»، سایت دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
- پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، تهران، دنیای دانش، ۱۳۸۲ش.
- حسینی، مالک، «پاینده ابوالقاسم»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، بیتا.
- رهگشای انسانیت، سخنان گهربار حضرت رسول اکرم (ص)، ترجمه ابراهیم احمدیان، قم، گلستان ادب، ۱۳۸۱.
- سوری، محمد، «ادیب کوشا(درگذشت نویسنده توانا، ابوالقاسم پاینده)» سایت پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
- نهج الفصاحه: کلمات قصار پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه با فهرست تفصیلی، نمایه موضوعی و…، به کوشش علی شیروانی، قم، دار الفکر.
- نهج الفصاحه، مجموع سخنان و خطبههای حضرت رسول اکرم، گروآورنده ابوالقاسم پاینده، تصحیح و تنظیم عبدالرسول پیمانی و محمدامین شریعتی، اصفهان، خاتم الانبیاء، ۱۳۸۳.
پیوند به بیرون