نهج الفصاحه (کتاب)

مقاله ضعیف
رده ناقص
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
بدون استناد
شناسه ارزیابی نشده
نارسا
عدم جامعیت
نیازمند خلاصه‌سازی
از ویکی شیعه
نهج الفصاحه
اطلاعات کتاب
نویسندهابوالقاسم پاینده (۱۲۸۷-۱۳۶۳ش)
تاریخ نگارش۱۳۲۴ش
موضوعاخلاق و فضایل اخلاقی
زبانعربی- فارسی
مجموعه۱ مجلد
اطلاعات نشر
ناشرسازمان انتشارات جاویدان
تاریخ نشر۱۳۲۴ش


نهج الفصاحه، کتابی حاوی کلمات قصار و برخی خطبه‌های پیامبر اکرم(ص) در اخلاق و فضایل اخلاقی، که توسط ابوالقاسم پاینده گردآوری و ترجمه شده‌ است. نویسنده در مقدمه‌ی این کتاب به تبیین انگیزه نگارش نهج الفصاحه، فصاحت پیامبر(ص)، تاریخ پیامبر(ص) و موضوعات دیگر پرداخته‌ است.

نامگذاری این مجموعه به نهج الفصاحه به سبب حدیث پیامبر (ص) است که فرموده‌اند: «انا افصح العرب؛ من فصیح‌ترین فرد عرب هستم».

معرفی و ساختار کتاب

نهج الفصاحه، مجموعه‌ای از احادیث و کلمات قصار بازمانده از پیامبر(ص) همراه با ترجمه روان احادیث، که توسط ابوالقاسم پاینده تدوین و نگاشته شده است. پاینده در مقدمه‌ای بر این کتاب، تاریخ اسلام و شیوه سخن گفتن پیامبر(ص) را بررسی کرده است.[۱]

این کتاب شامل ۳۲۲۷ حدیث و دو ضمیمه است. ضمیمه اول خطبه‌هایی از پیامبر(ص) و ضمیمه دوم تمثیلاتی از پیامبر اسلام(ص) است. مؤلف در مقدمه‌ به تبیین انگیزه نگارش نهج الفصاحه، فصاحت پیامبر، تاریخ پیامبر و موضوعات دیگر پرداخته‌ است. تنظیم و چینش احادیث این کتاب به ترتیب الفبایی و بر اساس حرف اول از کلمه آغازین حدیث است. در ترجمه‌ها و ویرایش‌های بعدی، احادیث کتاب بر اساس موضوع آنها دسته‌بندی شده است. [یادداشت ۱]

پاینده در کتاب نهج‌الفصاحه از منابع مختلف شیعه و اهل سنت برای جمع‌آوری احادیث، بهره برده که در مقدمه این کتاب به آنها اشاره کرده است.[۲] پاینده در علت نامگذاری کتاب چنین بیان کرده که پیامبر به تصریح خودش افصح العرب بوده و همین کافی است که بتوان مجموعه‌ای از کلماتش را نهج الفصاحه نامید چرا که نهج طریقه (راه) روشن راست و سخنان افصح عرب، راه روشن فصاحت است.[۳]

ابوالقاسم پاینده؛ نویسنده کتاب نهج‌الفصاحه

مؤلف کتاب

ابوالقاسم پاینده مترجم، نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی در ۱۲۸۷ش در نجف‌آبادِ اصفهان به دنیا آمد. پاینده به زبان و ادب فارسی و عربی (وی با انگلیسی و فرانسه هم آشنایی داشت) تسلط داشت و تجربه ممتدش در روزنامه‌نگاری، نثری روان و بی‌غلط به او بخشیده بود که ویژگی برجسته آثارش شده بود. مهم‌ترین اثر پاینده را ترجمه قرآن وی دانسته‌اند. وی در سال‌های آخر حیات انزوا گزیده بود و تمام وقتش را به تحقیق و تألیف و ترجمه می‌گذراند. او در ۱۸ مرداد ۱۳۶۳ش درگذشت و در قبرستان ابن‌بابویه شهرری دفن گردید. از پاینده حدود چهل اثر منتشر شده‌است.[۴]

تاریخ طبری و مروج الذهب از ترجمه‌های مشهور اوست.[۵]

چاپ و نشر

کتاب حاضر، در یک جلد به زبان عربی به همراه ترجمه فارسی، در سال ۱۳۲۴ش برای بار اول منتشر شد.[۶] مجدداً در سال ۱۳۳۶ش، به همراه مقدمه‌ای مفصل از پاینده انتشار یافته است.[۷] این کتاب در سال ۱۳۶۲ برای بار دوّم به همّت سازمان انتشارات جاویدان به چاپ رسیده‌است.[۸]

این کتاب در سال‌های بعد با فصل‌بندی‌ها و ترجمه‌های جدید توسط ناشران مختلفی به چاپ رسیده‌است؛ مانند (به ترتیب زمان نشر):

  • رهگشای انسانیت، سخنان گهربار حضرت رسول اکرم (ص)، ترجمه ابراهیم احمدیان، قم، گلستان ادب، ۱۳۸۱.
  • نهج الفصاحه: کلمات قصار پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه با فهرست تفصیلی، نمایه موضوعی و…، به کوشش علی شیروانی، قم، دار الفکر.
  • نهج الفصاحه، مجموع سخنان و خطبه‌های حضرت رسول اکرم، گردآورنده ابوالقاسم پاینده، تصیح و تنظیم عبدالرسول پیمانی و محمدامین شریعتی، اصفهان، خاتم الانبیاء، ۱۳۸۳.

پانویس

  1. سوری، «ادیب کوشا(درگذشت نویسنده توانا، ابوالقاسم پاینده)» سایت پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  2. پاینده، نهج الفصاحة، ۱۳۸۲ش، ص۱۱.
  3. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، ۱۳۵۶ش، مقدمه چاپ دوم، ص۱۶۱.
  4. حسینی، «پاینده ابوالقاسم»، ج۵، ذیل مدخل.
  5. «درگذشت مترجم و نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده (۱۳۶۳ش)»، سایت دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  6. پاینده، نهج‌الفصاحه، ۱۳۲۴ش، ص۱۳.
  7. پاینده، نهج‌الفصاحه، ۱۳۳۶ش، ص۱۴۹.
  8. پاینده، نهج‌الفصاحه، ۱۳۳۶ش، ص۱۴۹.

یادداشت

  1. تسامح در ادله سنن قاعده‌ای فقهی و اصولی به معنای آسان‌گیری نسبت به مستندات احکام مستحب است. فقها بر اساس این قاعده، در ادله و مستندات احکام مستحب سخت‌گیری نمی‌کنند. مهم‌ترین دلیلی که مورد تکیهٔ عموم موافقان قاعده است، همان اخباری است که به «اخبار من بلغ» معروف‌اند و بر آن‌ها ادعای تواتر شده‌است

منابع

  • «درگذشت مترجم و نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده (۱۳۶۳ش)»، سایت دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
  • پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، تهران، دنیای دانش، ۱۳۸۲ش.
  • حسینی، مالک، «پاینده ابوالقاسم»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، بی‌تا.
  • رهگشای انسانیت، سخنان گهربار حضرت رسول اکرم (ص)، ترجمه ابراهیم احمدیان، قم، گلستان ادب، ۱۳۸۱.
  • سوری، محمد، «ادیب کوشا(درگذشت نویسنده توانا، ابوالقاسم پاینده)» سایت پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
  • نهج الفصاحه: کلمات قصار پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه با فهرست تفصیلی، نمایه موضوعی و…، به کوشش علی شیروانی، قم، دار الفکر.
  • نهج الفصاحه، مجموع سخنان و خطبه‌های حضرت رسول اکرم، گروآورنده ابوالقاسم پاینده، تصحیح و تنظیم عبدالرسول پیمانی و محمدامین شریعتی، اصفهان، خاتم الانبیاء، ۱۳۸۳.

پیوند به بیرون