فهرست ملاقات‌کنندگان با امام زمان

از ویکی شیعه

فهرست ملاقات‌کنندگان با امام زمان به افرادی اشاره دارد که منابع شیعه گفته‌اند با امام زمان(عج) (دوازدهمین امام شیعیان) ملاقات داشته‌اند، چه در زمان پیش از غیبت و چه در زمان غیبت صغری و غیبت کبری.

قبل از غیبت صغری

در کتاب‌های تاریخی و حدیثی شیعه ــ همچون کافی، الارشاد، اعلام الوری، کمال الدین، الغیبه طوسی و الغیبه نعمانی ــ نام برخی افرادی که موفق شدند امام زمان(عج) را پیش از غیبت صغری ببینند و چگونگی ملاقات آنان ذکر شده است.[۱] برخی از این افراد عبارتند از:

در دوران غیبت صغری

در منابع شیعی گزارش شده است که در طول ۶۹ سال غیبت صغری علاوه بر نواب اربعه امام، افراد متعددی امام زمان(عج) را زیارت کرده‌اند، از جمله:

  1. ابراهیم بن ادریس،[۱۸]
  2. ابراهیم بن عبده نیشابوری و خادم او،[۱۹]
  3. علی بن ابراهیم بن مهزیار،[۲۰]
  4. احمد بن اسحاق قمی،[۲۱]
  5. ابو الادیان خادم امام حسن عسکری(ع)،[۲۲]
  6. ابو سعید غانم هندی،[۲۳]
  7. ابو عبدالله بن صالح،[۲۴]
  8. ابو محمد حسن بن وجناء نصیبی،[۲۵]
  9. ابو نعیم انصاری زیدی،[۲۶]
  10. ابو علی محمد بن احمد بن حماد مروزی محمودی،[۲۷]
  11. ابو هیثم دیناری،[۲۸]
  12. ابو جعفر همدانی،[۲۹]
  13. محمد بن قاسم علوی،[۳۰]
  14. احمد بن عبدالله هاشمی،[۳۱]
  15. اسماعیل بن علی نوبختی،[۳۲]
  16. حسین بن حمدان بن حمدون،[۳۳]
  17. محمد بن اسماعیل فرزند امام کاظم(ع)،[۳۴]
  18. محمد بن جعفر حمیری و چند نفر دیگر از قم،[۳۵]
  19. محمد بن علی بن بلال،[۳۶]
  20. یعقوب بن یوسف ضراب غسانی،[۳۷]
  21. یوسف بن احمد جعفری،[۳۸]
  22. محمد بن صالح همدانی،[۳۹]
  23. محمد بن شاذان نیشابوری،[۴۰]
  24. ابوالقاسم بن ابی حلیس بغدادی،[۴۱]

در زمان غیبت کبری

  1. ابن‌هشام
  2. ابن‌جعفر قیم
  3. ابوالحسین بن ابی‌بغل
  4. محمد بن علی علوی
  5. حسن بن عبدالله تمیمی
  6. سید حسنی جبلی: ثائر بالله
  7. ابوالحسن علی بن محمد علوی
  8. ابومحمد دعلجی
  9. زاهد کوفی و عمر بن حمزه
  10. اسکندر دیربیش
  11. ابوعباس واسطی
  12. اسماعیل بن حسن هرقلی
  13. عطوه علوی
  14. محمد بن ابی‌رواد رواسی و محمد بن جعفر دهّان
  15. سیدمحمد آوه‌ای
  16. نجم الدین جعفر بن زهدری
  17. حسین مدلّل
  18. محمد بن نجم اسود
  19. شهید ثانی
  20. شیخ حسن عراقی
  21. امیراسحاق استرآبادی
  22. ملاعبدالرحیم دماوندی
  23. شیخ محمد مشغرایی
  24. میرزا محمد استرآبادی
  25. حاج علی مکی
  26. زین‌العابدین سلماسی
  27. سیداحمد بن سیدهاشم بن سید حسن رشتی موسوی
  28. یاقوت حلی
  29. شیخ محمد شوشتری کوفی
  30. مردی صالح به گفته قطب راوندی
  31. مردی صالح به گفته حسن بن حمزه علوی
  • و افرادی دیگر[۴۲]

پانویس

  1. طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۱۴؛ کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۳۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۵۱.
  2. طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۱۴؛ کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۳۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۵۱.
  3. کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۳۲؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۵۴؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۲.
  4. شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۴۰۵ق، ص۴۵۴؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۶.
  5. طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۴.
  6. طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۴.
  7. نسیم خادم امام حسن عسکری(ع) بوده است. (محمدی ری شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳، ج۲، ص۲۶۵).
  8. احتمال دارد او از خادمان امام مهدی(عج) به هنگام ولادت باشد (شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۳۰؛ طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۴۴؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۰).
  9. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۳۸۴؛ طبرسی، اعلام الوری، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۲۴۸؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۳.
  10. کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۳۱؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۴.
  11. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۰۷ و ص۴۳۶؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۹.
  12. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۳۱؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۱۵.
  13. الغیبه، طوسی، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۴۲۶؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۰.
  14. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۲.
  15. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۳۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۴.
  16. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۳۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۴.
  17. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۳۵؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۶.
  18. کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۳۱؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۶۸؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۹.
  19. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۵۲؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۲۹.
  20. شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۴۰۵ق، ص۴۶۵؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۶۲.
  21. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۹۲.
  22. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۳۰.
  23. کلینی، کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۵۱۵؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۳۳.
  24. شیخ مفید، الارشاد، مؤسسة آل البیت، ج۲، ص۳۵۲؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۳۷.
  25. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۴۳؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۳۸.
  26. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۰؛ طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۹؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۰.
  27. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۰؛ طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۹؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۰.
  28. کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۰؛ الغیبه، طوسی، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۹؛ دانشنامه امام مهدی(عج)، ج۵، ص۴۱.
  29. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۰؛ طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۹؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۱.
  30. شیخ صدوق، کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۰؛ طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۹؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۱.
  31. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۸؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۸.
  32. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۷۱؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۵۱.
  33. راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۷۲؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۵۲.
  34. الارشاد، مؤسسة آل البیت، مفید، ج۲، ص۳۵۱؛ دانشنامه امام مهدی(عج)، ج۵، ص۷۵.
  35. کمال الدین، مؤسسة النشر الاسلامی، ص۴۷۶؛ دانشنامه امام مهدی(عج)، ج۵، ص۷۶.
  36. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۴۰۰؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۸۳.
  37. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۸۵.
  38. طوسی، الغیبه، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ص۲۵۷؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۸۹.
  39. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۹۲.
  40. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۹۳.
  41. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۹۳.
  42. محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۹۹.

یادداشت

منابع

  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفة الائمه، تصحیح: سید هاشم رسولی محلاتی، بیروت: الکتاب، ۱۴۰۱ق.
  • جمعی از نویسندگان مجله حوزه، چشم به راه مهدی (عج)، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸ش.
  • حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، شرح و ترجمه: محمد نصراللهی، قم، المطبعة العلمیه.
  • راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، تحقیق مؤسسة الإمام المهدی علیه‌السلام، ناشر:مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع)، ۱۴۱۱ق.
  • سید بن الطاووس، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم، مطبعة الخیام، ۱۴۰۰ق.
  • شبر، سید عبدالله، الانوار اللامعة فی شرح زیارة الجامعة، قم، مکتبة الامین، ۱۴۲۵ق.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۰۵ق.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، کتاب الغیبه، تحقیق: عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، موسسة المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به کوشش مؤسسه آل البیت، دوم، بیروت،‌ دار المفید، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، مصنفات شیخ مفید، چاپ کنگره هزاره شیخ مفید.
  • صمدی ارزگانی، قنبرعلی، «تأملی در باب ملاقات با امام زمان»، مجله مکاتبه و اندیشه، ش ۲۷، بهار ۱۳۸۶.
  • طبرسی، ابومنصور احمد بن علی، الاحتجاج، تحقیق: محمدباقر موسوی خرسان، بیروت، اعلمی.
  • طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چ۱، ۱۴۱۴ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، تحقیق: موسسة آل البیت، قم، موسسة آل البیت، ۱۴۱۷ق.
  • عراقی، شیخ محمود، دار السلام، انتشارات اسلامیه، ۱۳۸۰ش
  • فیض کاشانی، ملامحسن، وافی، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین.
  • کاشف الغطاء، شیخ جعفر، «حق المبین»، چاپ سنگی.
  • کلینی، محمد بن یعقوب،‌ کافی، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۸۹ق
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، چ۲، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسة الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، انتشارات دارالحدیث، ۱۳۹۳ش.
  • نعمانی، محمد بن ابراهیم، کتاب الغیبه، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، ۱۳۹۷ق.
  • نوری، میرزا حسین، نجم الثاقب، انتشارات مسجد جمکران، قم، ۱۴۱۰ق.
  • نوری، میرزا حسین، نجم الثاقب، مشهد، جعفری.