اباالحسن (کنیه)

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ابا الحسن)

اباالحسن یا ابوالحسن و یا ابی‌الحسن کنیه‌ای در زبان عربی به معنای «پدر حسن» است.[۱] پنج تن از امامان شیعه و افراد دیگری در تاریخ تشیع دارای این کنیه بوده‌اند:

  • پنج تن از امامان شیعه:

امام علی(ع)، امام سجاد(ع)، امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام هادی(ع).[۲] در روایات اگر این کنیه به تنهایی ذکر شود معمولا منظور از آن امام کاظم(ع) است و گاهی امام رضا(ع).[۳] اما اگر به صورت ابوالحسن اوّل و ابوالحسن ماضی به کار رود مقصود امام کاظم(ع) است.[۴] ابوالحسن ثانی نیز اشاره به امام رضا(ع) دارد.[۵] ابوالحسن ثالث و ابوالحسن اخیر هم برای اشاره به امام هادی(ع) به کار می‌رود.[۶]

  • از امامزادگان:

ابراهیم بن عبدالله معروف به قتیل باخَمرا، از نوادگان امام حسن مجتبی(ع)، برادر نفس زکیه[۷]

ابن ابی‌محمد حسن بن علی ملقب به جمل، از نسل حسن بن ابراهیم طباطبا[۸]

علی بن محمد صوفی بنیانگذار سلسله کرکی در مصر[۹]

علی بن حسن بن ابراهیم طباطبا[۱۰]

  • از اصحاب و یاران ائمه:

علی بن اسماعیل میثمی از اصحاب امام رضا(ع)، محدث و متکلم شیعه[۱۱]

علی بن مهزیار اهوازی دورقی، از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع)، فقیه، محدّث و از سرشناسان شیعه[۱۲]

علی بن‌ محمد سمری چهارمین و آخرین نائب از نواب خاص امام زمان(عج) در دوران غیبت صغری.[۱۳]

  • از علمای معروف شیعه با کنیه ابوالحسن:

محمد بن‌ حسن بن‌ محمد نوه شیخ طوسی از فقهای شیعه[۱۴]

محمد بن احمد بن داوود، معروف به اِبْنِ‌داوودِ قُمی محدث و فقیه شیعی[۱۵]

محمد بن محمد بن احمد بُصْرَوی معروف به ابوالحسن بصروی از فقهای امامیه شام[۱۶]

علی بن سلیمان ستراوی بحرانی مشهور به ابوالحسن بحرانی، فیلسوف، متکلم و محدث شیعه[۱۷]

علی بن احمد، معروف به ابوالحسن اَبیوَرْدی، متکلم و فقیه امامی.[۱۸]

  • از راویان حدیثی شیعه:

علی بن حسین بن موسی بن بابویه[۱۹]

علی بن محمد بن موسی بن فرات[۲۰]

علی بن حاتم بن ابی‌حاتم قزوینی[۲۱]

علی بن حسین سَعدآبادی قمی[۲۲]

محمد بن عبداللّٰه بن علی[۲۳]

علی بن محمد بن سَیّار[۲۴]

علی بن‌ حسن بن فرج مُؤذِّن[۲۵]

علی بن حسین بن سفیان بن یعقوب بن حارث بن ابراهیم همدانی[۲۶]

احمد بن محمد بن احمد بن‌موسی بن هارون[۲۷]

احمد بن محمد بن‌ احمد بن غالب اَنماطی[۲۸]

علی بن عبداللّٰه بن احمد فقیه اَسواری[۲۹]

علی بن محمد بن حسن معروف به ابن‌مقبره قزوینی[۳۰]

محمد بن هارون زنجانی[۳۱]

احمد بن ثابت دنابی[۳۲]

طاهر بن‌ محمّد بن یونس خیو فقیه[۳۳]

پانویس

  1. «ابوالحسن»، سایت آبادیس.
  2. سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
  3. سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
  4. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱،ص ۲۲۶ و ج۱، ص۳۰۸؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
  5. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷،ص۳۶۹.
  6. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴۱ و ج۶، ص۴۲۳؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۲۷۶.
  7. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۲۷۲.
  8. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۱۷۳.
  9. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۱۷۳.
  10. ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۸۱.
  11. عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ص۱۵۷-۱۵۸.
  12. ابن داوود حلّی، رجال، منشورات الشریف الرضی، ص۱۴۲.
  13. سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
  14. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۹، ۱۶۰.
  15. نجاشی، رجال، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۴.
  16. افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۴۳۹.
  17. افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۰۲.
  18. افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۴۳۵.
  19. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۳؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
  20. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۲۸.
  21. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۴؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
  22. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۴؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
  23. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، الخاتمةج۳، ص۲۵۷؛ سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۴۱۲.
  24. سیفی مازندرانی، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۳.
  25. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۱.
  26. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۱.
  27. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۸۰.
  28. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۰۲.
  29. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۲.
  30. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۶۶.
  31. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۲۰۸.
  32. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۹۰.
  33. بروجردی، أسانید کتاب الفقیه، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، ج۰، ص۱۳۹.

منابع

  • ابن خلکان، احمد بن محمد برمکی، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، به کوشش احسان عباس، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
  • ابن عنبه، احمد بن علی، عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب، مصحح محمد حسن آل طالقانی، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ق.
  • «ابوالحسن»، سایت آبادیس، تاریخ بازدید ۱۹ آذر ۱۴۰۲ش.
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن الحسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
  • افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۱ق.
  • امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، تحقیق: حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
  • بروجردی، سید حسین، أسانید کتاب الفقیه، قم، مؤسسة آیة الله العظمی البروجردی، بی‌تا.
  • حسن ابن‌علی، ابن داوود حلّی، رجال، قم، منشورات الشریف الرضی، بی‌تا.
  • سیفی مازندرانی، علی اکبر، مقیاس الرواة فی کلیات علم الرجال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۲ق.
  • عباسی زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، قم، مؤسسة ولی العصر علیه‌السلام للدراسات الإسلامیة، ۱۴۳۶ق.
  • کلینی، محمد بن‌یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
  • نجاشی، احمد بن‌علی، رجال النجاشی، المحقق:السید موسی الشبیری الزنجانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۶ق.