دعای صنمی قریش

مقاله قابل قبول
رده ناقص
بدون عکس
از ویکی شیعه
دعای صَنَمَیْ قُرَیش
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعرنج‌های امام علی(ع) پس از وفات پیامبر اسلام(ص)
صادره ازامام علی(ع)
منابع شیعیمصباح کفعمیبحار الانوارالکلمات الطریقه
تک‌نگاری‌هاذخر العالمین • رشح الولاء (ابوالسعادات اصفهانی) • شرح دعای صنمی قریش (ملا حبیب‌الله کاشانی) • شرح دعای صنمی قریش (میرزا محمد علی مدرس)...
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دعای صَنَمَیْ قُرَیش (به‌معنای دو بت قریش) دعایی منسوب به امام علی(ع). این دعا برخلاف سایر ادعیه، شامل مناجات نیست؛ بلکه به بیان رنج‌هایی پرداخته است که پس از وفات پیامبر اسلام(ص) بر امام علی(ع) و جامعه اسلامی وارد شده است. برخی بر این باورند که منظور از دو بت قریش، خلیفه اول و خلیفه دوم هستند. در اعتبار سند این دعا اختلاف است. این دعا را افرادی چون کفعمی و محمدباقر مجلسی در کتاب‌هایشان نقل کرده‌اند.

سند و محتوا

دعای صنمی قریش، منسوب به امام علی(ع) است.[۱] این دعا را کفعمی نقل کرده[۲] و مجلسی نیز در کتاب بحارالانوار به نقل از کفعمی آن را آورده است.[۳]

فیض کاشانی در کتاب الکلمات الطریقه نقل کرده است که هر کس این دعا را بخواند مانند کسی است که در کنار پیامبر(ص) در جنگ بدر و حنین حضور داشته است. همچنین وی نقل کرده است که امام علی(ع) در قنوت نمازهای خود این دعا را می‌خواند.[۴]

در ابتدای این دعا، دو بت قریش لعن می‌شوند. برخی بر این باورند که منظور از دو بت قریش، خلیفه اول و خلیفه دوم است.[۵] در اعتبار سند این دعا اختلاف است. افرادی چون ابوالسعادات اصفهانی این دعا را نقل شده از راویان مورد اعتماد و ثقه می‌دانند.[۶] در مقابل، برخی دیگر چنین نظری را نمی‌پذیرند و سند آن را نامعتبر می‌دانند.[۷]

تفاوت با دیگر ادعیه

دعای صنمی قریش از لحاظ محتوا با دیگر ادعیه بسیار متفاوت است. در این دعا، اثری از راز و نیاز و مناجات با خداوند نیست؛ بلکه محتوای آن شامل رنج‌هایی است که پس از وفات پیامبر اسلام(ص) بر امام علی(ع) و جامعه اسلامی وارد شده است.[۸]

شرح و تفسیر

شرح‌های مختلفی بر این دعا نوشته شده است. برخی از آنها عبارتند از:

متن و ترجمه

دعای صنمی قریش

متن[۱۸] ترجمه
اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ العَن صَنَمَی قُرَیشٍ وَ جِبتَیها وَ طاغُوتَیها وَ إِفکَیها وَ إِبنَتَیهِما اللَّذینَ خالَفا أمرَک وَ أنکَرا وَحیَک وَ جَحَدا إِنعامَک وَ عَصَیا َرسُولَک وَ قَلَّبا دینَک وَ حَرَّفا کِتابَک وَ أحبا أعداءَک وَ جَحَدا آلاءَک وَ عَطَّلا أحکامَک وَ أبطَلا فَرائِضَک وَ ألحَدا فِی آیاتِک وَ عادَیا أولیاءَک وَ والَیا أعداءَک وَ خَرَّبا بِلادَک وَ أفسَدا عِبادَک.

اللّهُمَّ العَنهُما وَ أتباعَهُما وَ أولیاءَهُما وَ أشیاعَهُما وَ مُحِبّیهِما فَقَد أخرَبا بَیتَ النُّبُوَّة وَ رَدَما بابَه وَ نَقَضا سَقفَهُ وَ ألحَقا سَماءَهُ بِأرضِهِ وَ عالیَهُ بِسافِلِه وِ ظاهِرَهُ بِباطِنِه وَ استَأصَلا أهلَه وَ أبادا أنصارَه وَ قَتَلا أطفالَه وَ أخلَیا مِنبَرَه مِن وَصیِّه وَ وارِثِ عِلمِه وَ جَحَدا إمامَتَهُ وَ أشرَکا بِرَبِّهِما فَعَظِّم ذَنبَهُما وَ خَلِّدهُما فی سَقَرٍ وَ ما أدراکَ ما سَقَر لا تُبقی وَ لا تَذَر.

َاللّهُمَّ العَنهُم بِعَدَدِ کُلِّ مُنکَرٍأتَوهُ وَ حَقّ ٍاَخفَوهُ وَ مِنبَرٍ عََلوهُ وَ مُؤمِنٍ أرجَوهُ وَ مُنافِقٍ وَلَّوهُ وَ وَلیّ ٍآذُوهِ وَطَریدٍ آوَوهُ وَ صادِقٍ طَرَدوهُ وَ کافِرٍ نَصَرُوهُ وَ إِمامٍ َقهَرُوهُ وَ فَرضٍ غَیَّرُوهُ وَ أثَرٍ أنکَرُوهُ وَ شَرٍّ آثَرُوهُ وَ دَمٍ أراقُوهُ وَ خَیرٍ بَدَّلُوهُ وَ ُکفرٍ نَصَبُوهُ وَ إرثٍ غَصَبُوهُ وَ فَیءٍ اقتَطَعُوهُ وَ سُحتٍ اَکَلُوهُ وَ خُمسٍ استَحَلُّوهُ وَ باطِلٍ أسَّسُوهُ وَ جَورٍ بَسَطُوهُ وَ نِفاقٍ أسرَوُهُ وَ غَدرٍ أضمَرُوهُ وَ ظلمٍ نَشَرُوهُ وَ وَعدٍ أخلَفُوهُ وَ أمانٍ خانُوهُ وَ عَهدٍ نَقَضُوهُ وَ حَلالٍ حَرَّمُوهُ وَ حَرامٍ أحَلُّوهُ وَ بَطنٍ فَتَقُوهُ وَ جَنینٍ أسقَطُوهُ وَ ضِلعٍ دَقُّوهُ وَ صَکٍّ مَزَّقُوهُ وَ شَملٍ بَدَّدُوهُ وَ عَزیزٍ أذَلُّوهُ وَ ذَلیلٍ أعَزُّوهُ وَ حَقٍّ مَنَعُوهُ وَ کِذبٍ دَلَّسُوهُ وَ حُکمٍ قَلَّبَوهُ.

اللّهُمَّ العَنهُم بِکُلِّ آیَةٍ حَرَّفُوها وَ فَریضَةٍ تَرَکُوها وَ سُنَةٍ غَیَّرُوها وَ رُسُومٍ مَنَعُوها وَ أحکامٍ عَطَّلُوها وَ بَیعَةٍ نَکَسُوها وَ دَعوى أبطَلُوها وَ بَیِّنَةٍأنکَرُوها وَ حیلَةٍ أحدَثُوها وَ خیانَةٍ أورَدُوها وَ عَقَبَةٍ اِرتَقُوها وَ دِبابٍ دَحرَجُوها وَ أزیافٍ لَزَمُوها وَ شَهاداتٍ کَتَمُوها وَ وَصیَّةٍ ضَیَّعُوها.

اللّهُمَّ العَنهُما فی مَکنُونِ السِّر وَ ظاهِرِ العَلانیَةِ لَعناً کَثیراً أبَداً دائِمَاً دائِباً َسرمَداً لا انقِطاعَ لِأمَدِه وَ لا نَفادَ لِعَدَدِه لَعناً یَغدُو أوَّلُهُ وَ لا یَرُوحَ آخِرُهُ لَهُم وَ لِأعوانِهِم وَ أنصارِهِم وَ مُحِبّیهِم وَ مُوالیهِم وَ المُسَلِّمینَ لَهُم وَ المائِلینَ إلَیهِم وَ الناهِضینَ بِاحتِجاجِهِم وَ المُقتَدینَ بِکَلامِهِم وَ المُصَدِّقینَ بِأحکامِهِم.

پس چهار مرتبه بگویید : اللّهُمَّ عَذِّبهُم عَذاباً یَستَغیثُ مِنهُ أهلُ النّار آمینَ رَبَّ العالَمین

خدا درود بفرست بر حضرت محمد و ال پاک او , خدایا لعنت کن دو بت قریش و دو مشرک آن را، و دو سرکرده ضلالت را، و آن دو دروغ‌پرداز را، و دو دختر آنان را، کسانی که فرمانت را زیر پا نهادند، و وحی تو را نپذیرفتند، و نعمت تو را انکار کردند، و نافرمانی پیامبرت را کردند، و دینت را واژگون نمودند، و قرآنت را تحریف کردند، و احکام تو را بی‌ثمر گذاردند و تباه کردند احکام واجب تو را، و از در دشمنی با آیاتت برآمدند، و دشمنی کردند. با دوستانت و دوستی کردند با دشمنانت، و شهرهای تو را ویران ساختند، و بندگانت را به فساد کشاندند،

خدایا لعنت کن آن دو و پیروانشان و یارانشان و گرویدگان به آن دو و دوستانشان را، زیرا آن دو ویران ساختند خانه نبوت (وحی) را، و در آن را کاملاً بستند، و شکستد سقف آن را، و آنرا زیر و رو کردند، و بالاو پایین آن را یکی کردند، و ظاهر و باطنش را ویران کردند، و اهل آن را از بیخ برانداختند و یاوران آن را هلاک کردند،و کودکانشان را کشتند، و منبر نبوت را از وصی نبی و وارث پیامبر، تهی کردند، و انکار کردند امامت وصی پیامبر را، و مشرک به خدا شدند، پس خدایا گناه آن دو را بزرگ شمارو برای همیشه در جهنم سقر جایشان بده، جهنمی که بندگان نمی‌توانند شدت عذابش را درک کنند، جهنمی که نه چیزی را باقی می‌گذارد و نه رها می‌سازد.

خدایا آن دو و پیروانشان را به عدد هر کار ناروایی که انجام دادند لعنت کن، و به عدد هر حقی که مخفی داشتند، و هر منبری که به ظلم بر آن بالا رفتند، و هر منافقی. که به کار گماردند،و هر مؤمنی که تبعیدش کردند، و هر دوست خدا که آزردند، و هر تبعید شده‌ای که پناهش دادند، و هرراستگویی که راندند، وهر کافری. که یاری کردند، و هرامام بر حقی که مقهورش کردند وهرواجبی که آن را تغییر دادند، وهردلیلی که انکارش کردند، و هر امر زشتی که اختیارکردند، وخون‌هایی که به ناحق ریختند و هر خبری که آن را عوض کردند، و هر حکمی که خلاف ان را انجام دادند و هرکفری که به پا داشتند، و هر دروغی که راست جلوه دادند و هرارثی که به زورگرفتند،و هر غنیمتی که به ناحقّ ملک خود ساختند و هر مال حرامی که خوردند، و هر خمسی که برای غیر اهلش حلال شمردند، و هر باطلی که اساس آن را نهادند،و هر ستمی که گسترش دادند، و وعده‌هایی که بدان وفا نکردند، و پیمان‌هایی که شکستند، و حلال‌هایی که تحریم نمودند،و حرام‌هایی که حلال کردند، وهرنفاقی که پنهان داشتند،و هرنیرنگی که انجامش را به دل گرفتند، و پهلوهایی که شکافتند، و جنینی که سبب سقط آن شدند استخوانی که شکستند، و هر سندی که آن را دریدند، و هر اجتماعی که پراکندند، و هر خواری که عزت بخشیدند، و هر عزیزی که خوارش کردند، و هر حقی که از صاحبانش باز داشتند،

خدایا لعنت کن آنان را به عدد هر آیه‌ای که آن را تغییر داده و تحریف کرده‌اند،و هر واجبی که آن را ترک کردند و هر روش پسندیده‌ای که تغییرش دادند، و هر حکمی که آن را وارونه کردند،و جلوی انجام ان را گرفتند. و ارحامی که انها را ازبین بردند. و هر شهادتی که مخفی داشتندو وصیتی را که ضایع گردند و ایمانی که از بین بردند و ادعای باطلی را که داشتند و بیعتی را که انکار کردند و هر نیرنگی را که انجام دادند، و هر خیانتی که وارد دین کردند، و هر گردنه‌ای که بالای آن رفتند (برای کشتن پیامبر"صلی الله علیه واله") و هر تقلبی که مقید به او بودند، و هر امانتی که به ان خیانت کردند

خدایا لعنت کن آن دو را درپنهان نهان و آشکار ظاهر لعنتی زیاد، پیوسته، مدام، بی‌ابتدا و بی‌انتها، لعنتی که زمانش پایانی ندارد و عددش را انتهایی نیست، لعنتی که آغازش را صبحی باشد ولی انجامش را شبی نباشد، لعنت تو باد بر آنان و یارانشان و مدد کارانشان و دوستانشان و پیروان آنها و آنان که به انها ایمان اوردند و کسانی که خود را در اختیار آنان گذاشته‌اند و به آنان مایلند، و کسانی که ادعاهای بی‌اساس آنان را عَلَم کردند. و پیروی کردند از سخنان آنان، و قضاوت‌های و احکام باطل آنان را تصدیق نمودند.

پس چهار مرتبه بگویید : خداوندا عذاب فرما آنان را، عذابی که استغاثه وفریاد اهل آتش از آن عذاب بلندست. آمین رب العالمین

پانویس

  1. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۲، ص۲۳۵؛ مهریزی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۵۸۵.
  2. کفعمی، جنة الأمان، ۱۳۴۹ش، ص۵۵۲.
  3. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۲، ص۲۶۰.
  4. فیض کاشانی، الکلمات الطریقة، ۱۳۸۷ش، ص۵۸.
  5. رجوع کنید به:‌ صدرایی خویی، فهرستگان نسخه‌های خطی، ۱۳۸۲ش، ج۹، ص۳۷۷.
  6. مهریزی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۵۸۶.
  7. رجوع کنید به: علی‌نیا خطیر، «واکاوی سب و لعن از دیدگاه مذاهب اسلامی»، ص۹۶.
  8. مهریزی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۵۸۶.
  9. آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۰، ص۹.
  10. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۱، ص۲۳۶.
  11. کاشانی، الدرة الفاخرة، مقدمه.
  12. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۳، ص۲۵۶.
  13. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۳، ص۲۵۶.
  14. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۳، ص۲۵۶.
  15. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۳، ص۲۵۷.
  16. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۱۵، ص۱۲۳.
  17. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، ج۲۴، ص۱۵۶.
  18. کفعمی، جنة الأمان، ۱۳۴۹ش، ص۵۵۲.

یادداشت

منابع

  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، مؤسسة الوفاء للمطبوعات، بی‌تا.
  • صدرایی خویی، علی، فهرستگان نسخه‌های خطی حدیث و علوم حدیث شیعه، قم، مؤسسه فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۲ش.
  • علی‌نیا خطیر، علی، «واکاوی سب و لعن از دیدگاه مذاهب اسلامی»، در مجله اندیشه تقریب، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، شماره ۳۴، پاییز ۱۳۹۶.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، الکلمات الطریقه، تهران، مدرسه عالی شهید مطهری، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
  • کاشانی، حبیب الله، الدرة الفاخرة منظومة في علم دراية الحديث، قم، بی‌نا، بی‌تا.
  • کفعمی، ابراهیم بن علی، جُنَّةُ الأمانِ الْواقیَة وَ جَنَّةُ الإیمان الباقیَة (المصباح)، نجف، دارالکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۳۴۹ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربي، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • مهریزی، مهدی و صدرایی خویی، علی، میراث حدیث شیعه، قم، مؤسسه فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۷۷ش.

پیوند به بیرون