مدرسه علمیه رضویه (قم)

از ویکی شیعه
مدرسه علمیه رضویه
اطلاعات اوليه
تأسیسپیش از قرن هفتم
کاربریآموزشی • خوابگاه
مشخصات
وضعیتفعال
امکاناتکتابخانه • مسجدحجره
معماری
بازسازیحاکم قم در ۱۰۹۴ق
سید حسن صابونی در اوایل دوره ناصری
آیت‌الله بروجردی در ۱۳۷۶ق


مدرسه علمیه رضویه از مدارس قدیمی قم، واقع در محله بازار کهنه قم. گفته شده امام رضا(ع) در سفر به طوس، مدتی در قم و در این مکان اقامت گزید که بعدها به «رضویه» شهرت یافت. این مدرسه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم است.

تاریخچه

از تاریخ بنای مدرسه رضویه، اطلاعی در دست نیست؛ اما نقل شده که امام هشتم در سفر به طوس، مدتی را در این محله (اکنون به محله شاه خراسان شهرت دارد) اقامت داشت و پس از مشرف شدن امام در این مکان، مدرسه و مسجد ساختند. مشهور است که امام هشتم، با آب چاهی که اکنون در حیاط مدرسه موجود است، وضو گرفت و غسل کرد.[۱]

نام دیگر مدرسه

مدرسه رضویه را «مأموریه» نیز می‌نامند، چون استقبال‌کنندگان امام، هر کدام از او دعوت می‌کردند تا در خانه آنان فرود آید. امام در پاسخ دعوت آنان می‌گفت: «ناقَتی مأمورَة» یعنی: این شتر، مأمور است و هر کجا خُفت، آنجا فرود می‌آییم.[۲]

فهرست نسخ خطی کتابخانه مدرسه رضویه قم

تعمیرات

بنای اصلی مدرسه رضویه که تا قرن هفتم برقرار بود، به‌طور کلی از بین رفته و این مکان، تجدید بنا و قسمتی از آن جزو خیابان شده است. کهن‌ترین قسمت مدرسه، سردر شمالی آن است که از دوره صفویه بر جای مانده است. در دو جانب این سردر، طاق‌نمایی است که در بالای آن، سنگ‌نوشته‌ای کوچک نصب است و خبر از تاریخ تعمیر آن را در سال ۱۰۹۴ق می‌دهد.[۳] گفته شده این مدرسه، در آن سال از سوی حاکم قم، آباد شد و در اوایل دوره ناصری هم به‌دست سید حسن صابونی مرمت گردید. پس از آن، سال‌ها مخروبه و بدون استفاده بود تا اینکه در زمان آیت‌الله بروجردی در سال ۱۳۷۶ق به‌صورت اساسی، تعمیر شد.[۴]

وضعیت امروزی

مدرسه رضویه در ابتدای خیابان آذر(طالقانی) در تقاطع با خیابان عمار یاسر قرار دارد و افرادی چون شیخ عبدالجواد سدهی [۵] سیدحسین بدلا، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله بهاءالدینی و سید محمود طالقانی در این مدرسه درس خوانده‌ و یا سکونت داشته‌اند.[۶] این مدرسه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم بوده و دارای حجرات متعدد، مسجد(خارج از مدرسه) و کتابخانه‌ای با کتب خطی و چاپی برای استفاده طلاب است.[۷] شیخ مهدی حکمی، محمدعلی شرعی، احمد منتظری موحد(قمی)، علی‌اکبر مسعودی خمینی و مهدی حائری تهرانی پیش از انقلاب اسلامی ایران و پس از آن در مدیریت و تعمیرات و تولیت مدرسه نقش داشته‌اند.[۸] [۹]

پانویس

  1. فقیهی، تاریخ مذهبی قم، ۱۳۷۸ش، ص۸۲-۸۴.
  2. ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۵.
  3. طباطبایی، تربت پاکان، ۱۳۳۵ش، ج ۲، ص۱۲۰.
  4. زهره کاشانی، تاریخ ۱۲۰۰ساله حوزه علمیه قم، ۱۳۹۴ش، ص۷۰؛ ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۳۱.
  5. http://nooremojarrad.com/دانشنامه/آیت_الله_سدهی_اصفهانی
  6. فعالیت‌های علمی، آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  7. موحد ابطحی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، ۱۳۶۵ش، ص۳۴۴.
  8. آیت‌الله محمدعلی شرعی، سایت جامعه مدرسین.
  9. خاطرات احمد منتظری موحد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.

یادداشت

منابع

  • ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم، تصحیح: علی دوانی، انتشارات رهنمون، تهران، ۱۳۸۳ش.
  • مدرسی طباطبایی، حسین، تربت پاکان، قم، مهر، ۱۳۳۵ش.
  • فقیهی، علی‌اصغر، تاریخ مذهبی قم، قم، زائر، ۱۳۷۸ش.
  • زهره کاشانی، علی‌اکبر، تاریخ ۱۲۰۰ساله حوزه علمیه قم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۴ش.
  • موحد ابطحی، حجت، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، اصفهان، حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۶۵ش.
  • فعالیت‌های علمی،آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، مجله افق حوزه ۲۵ دی ۱۳۸۷ - شماره ۲۱۵.
  • آیت‌الله محمدعلی شرعی، سایت جامعه مدرسین.
  • خاطرات احمد منتظری موحد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله افق حوزه، ۸ آبان ۱۳۸۷ - شماره ۲۰۵.