سقیفه بنی‌ساعده
سقیفه بنی‌ساعده ایوان مسقفی در مدینه بوده که پس از رحلت پیامبر اسلام عده‌ای از مسلمانان در آن جمع شدند و با ابوبکر به عنوان جانشین پیامبر(ص) بیعت کردند.
معنای سقیفه
سقیفه به‌معنای سایبان آمده است.[۱]
برخی از طوایف عرب یا همه آنها، چنین جایی داشته‌اند که برای تصمیم‌گیری و مشورت در کارهای عمومی، از آن استفاده می‌کرده‌اند. دار الندوه در مکه همین کارکرد را برای قبیله قریش داشته است.
مکان سقیفه
سقیفه بنی ساعده، متعلق به طایفه بنوساعدة بن کعب بن خزرج ساکن در مدینه و در نزدیکی مسجد النبی قرار داشت و از شهرت تاریخی برخوردار بود. که پیش از هجرت پیامبر، جلسات این گروه در آن محل تشکیل می‌شد.[یادداشت ۱]
سقیفه در سمت غرب مسجد نبوی، در کنار چاه بِضاعه بود. سعد بن عباده که کاندیدای انصار برای خلافت بود، در نزدیکی آن زندگی می‌کرد.[یادداشت ۲]
شهرت اصلی این مکان، به دلیل وقوع رخداد تاریخی بیعت عده‌ای از مسلمانان با ابوبکر در آن است که به همین جهت به واقعه سقیفه معروف شده است.[۴]
- برای اطلاعات بیشتر، اینها را هم ببینید: واقعه سقیفه بنی ساعده
تغییر و بازسازی
از آنچه تا پیش از سال ۱۰۳۰ق بر سر این مکان از بازسازی و غیره آمده، خبری در تواریخ موجود نیست. در سال یاد شده، شخصی با نام علی پاشا، به هدف حفظ موقعیت سقیفه، بنایی بر روی آن ساخت. تصویر این بنا در کتاب آثار المدینة المنوره از عبدالقدوس انصاری چاپ شده است.
در سال ۱۳۸۳ق قرار شد به‌جای آن، همراه زمین‌های اطراف، ساختمانی برای کتابخانه ساخته شود و سالنی هم برای جلسات عمومی به نام سقیفه بنی ساعده درست کنند؛ اما پس از تخریب، این اقدام به جایی نرسید. زمین یاد شده که سقیفه در آن قرار داشت تا پیش از توسعه جدید، عبارت از یک باغ به مساحت ۲۷۴۰ متر و جایگاه برق به مساحت ۱۹۰۵ متر بوده است. این زمین در یک مثلثی میان شارع سلطانه، شارع مناخه و شارع السحیمی قرار داشته است.[۵]
پانویس
- ↑ زمخشری، اساس البلاغة، ۱۹۷۹م، ص۳۰۱
- ↑ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۰۹.
- ↑ . حموی، معجم البلدان، دار إحياء الثراث العربي بيروت - لبنان، ۱۳۹۹ق\۱۹۷۹م، ج۱، ص۴۴۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۳۸.
- ↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۱۹ و ۳۲۰
- ↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۱۹ و ۳۲۰
یادداشت
- ↑ خَزْرَج، یکی از دو قبیله اصلی عرب در مدینه که در تاریخ اسلام به همراه قبیله اَوس، انصار نامیده شدند. بنابر نوشته نسب‌شناسان، خزرج نام جد این قبیله، برادر اوس و فرزند حارثة‌بن ثَعْلَبَة‌بن عمروبن عامربن حارثه، بود.خزرج پنج پسر به نامهای جُشَم، عَوف، حارث، عمرو و کعب داشت که بُطون قبیله خزرج به شمار می‌رفتند. [۲]
- ↑ یکی از چاه‌های هفت‌گانه تبرک یافته به دست پیامبر درمدینه واقع در محل بنی ساعده. گفته شده بِضاعه نام زنی یهودی است که این چاه را نخستین بار حفر کرده است[۳]
منابع
- بلاذری، احمد بن یحیحی، انساب الاشراف، تحقيق: سهيل زكار ورياض الزركلي، الناشر: دار الفكر - بيروت، چاپ اول، ۱۴۱۷ هـ - ۱۹۹۶ م.
- حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، دار إحياء الثراث العربي بيروت - لبنان، ۱۳۹۹ ه - ۱۹۷۹ م.
- منبع مقاله: جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تحقیق مؤسسه تحقيقات و نشر معارف اهل البيت (ع)، تهران، نشر مشعر، بی‌تا.
- زمخشری، محمود بن عمر، أساس البلاغة، بیروت، دار صادر، چاپ اول، ۱۹۷۹م.