حسین منی و انا من حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۵ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۵۱
| حسین منی و انا من حسین | |
|---|---|
 تصویر در ورودی حرم امام حسین(ع) و روایت «حسین منی و انا من حسین» | |
| اطلاعات روایت | |
| صادره از | پیامبر اسلام (ص) |
| راوی اصلی | یعلی العامری |
| اعتبار سند | صحیح |
| منابع شیعه | کامل الزیارات، شرح الاخبار، الارشاد |
| منابع سنی | مصنف ابن‌ابی‌شیبه، مسند احمد بن حنبل، سنن ابن‌ماجه، سنن ترمذی، مستدرک علی الصحیحین |
| احادیث مشهور | |
| حدیث سلسلةالذهب • حدیث ثقلین • حدیث کساء • مقبوله عمر بن حنظلة • حدیث قرب نوافل • حدیث معراج • حدیث ولایت • حدیث وصایت • حدیث جنود عقل و جهل • حدیث شجره | |
حُسَینٌ مِنّی و أنا مِن حسین حدیث نبوی در ذکر فضائل امام حسین(ع) که در بسیاری از منابع حدیثی شیعه و سنی ذکر شده است. قدیمی‌ترین منبع آن، المُصنَّف اثر ابن‌ابی‌شیبه (۱۵۹–۲۳۵ق) از علمای اهل‌سنت است و در منابع حدیثی شیعه هم اولین بار در کتاب کامل الزیارات نوشته ابن‌قولویه (درگذشته ۳۶۸ق) نقل شده است. این حدیث را بر سردر ورودی حرم امام حسین(ع) نیز نوشته‌اند.
حدیث «حسین مِنّی» بر وحدت روحی پیامبر(ص) و امام حسین(ع) تأکید دارد و اینکه محبت به حسین(ع) سبب محبوبیت نزد خداوند می‌شود و بر ادامه نسل امامان شیعه(ع) از امام حسین(ع) اشاره دارد.
معرفی و جایگاه
حدیث «حسین مِنّی» از احادیث پیامبر(ص) در ذکر فضائل امام حسین(ع) است. به‌گفته سید هاشم بحرانی، این حدیث در منابع شیعه و سنی بسیار تکرار شده و نشان از محبت پیامبر(ص) نسبت به امام حسین(ع) دارد.[۱] حدیث «حسین مِنّی» بر سردر ورودی حرم امام حسین(ع) نوشته شده است.[۲] همچنین این روایت در سر ستون‌های شش گوشه ضریح امام حسین(ع) حک شده است.[۳]
بر اساس نقل منابع حدیثی،[۴] حضرت محمد(ص) در مسیر رفتن به مهمانی، حسین(ع) را دید که با کودکان بازی می‌کرد. پیامبر(ص) به استقبال حسین(ع) رفت و دستانش را باز کرد و او را در آغوش گرفت و سپس فرمود:
«حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ، أَحَبَّ اَللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً، حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ اَلْأَسْبَاطِ؛ حسین از من است و من هم از حسینم، خداوند دوست‌دار کسی باشد که حسین را دوست بدارد، حسین فرزندزاده‌ای از فرزندزادگان انبیاء است.»[۵]
محتوای حدیث
به گفته برخی از پژوهشگران، محتوای این حدیث شامل این مضامین است:
- وحدت روحی پیامبر(ص) و امام حسین(ع)
- محبت به حسین(َع) از اسباب محبوبیت نزد خداوند
- ادامه نسل امامان شیعه از حسین(ع).[۶]
مَناوی (۹۵۲–۱۰۳۱ق) از عالمان شافعی، شرح و تفسیر این حدیث را از قاضی وکیع چنین نقل کرده است که گویا پیامبر(ص) می‌دانسته میان حسین(ع) و امتش چه حادثه‌ای روی می‌دهد و از این جهت فقط حسین(ع) را در این روایت ذکر کرده و این مطلب را یاد آورد شده که حسین(ع) در محبت و حرمت تعرض و جنگ با پیامبر یکی است و این مطلب را با گفتار احب الله من احب حسینا، تأکید کرده است؛ زیرا محبت به حسین(ع)، محبت رسول خدا(ص) و محبت پیامبر، محبت خداوند است.[۷]
برداشت برخی از عبارت «أنا من حسین» این است که قیام و شهادت امام حسین(ع) سبب حفظ دین اسلام شده و از همین جهت بقای نبوت پیامبر از امام حسین است.[۸]
مصادر و اعتبار حدیث
قدیمی‌ترین منبعی که حدیث «حسین مِنّی» را نقل کرده، مُصنَّف ابن‌ابی‌شیبه (۱۵۹–۲۳۵ق)[۹] از عالمان اهل‌سنت است[۱۰] که رجال‌شناسان او را موثق و راستگو معرفی کرده‌اند.[۱۱] در منابع کهن حدیثی شیعه نیز این حدیث در کتابهای کامل الزیارات اثر ابن‌قولویه (درگذشته ۳۶۸ق)[۱۲] و شرح الاخبار تألیف قاضی نعمان مغربی (۲۸۳–۳۶۳ق)[۱۳] و نیز ارشاد نوشته شیخ مفید (۳۳۶-۴۱۳ق)[۱۴] آمده و بعد از آنها در سایر منابع روایی ذکر شده است.[۱۵]
علامه مجلسی، کامل الزیارات را از اصول معتبر و مشهور میان فقهای شیعه دانسته است.[۱۶] راویانِ سلسله‌سند این روایت، بر اساس نقل کامل الزیارات چنین‌اند: محمد بن عبدالله جعفر حِمْیَری، ابی‌سعید حسن بن علی بن زکریا عَدَوی بصری، عبد الاَعلیٰ بن حَمّاد بُرْسی، وَهْب، عبدالله بن عثمان، سعید بن ابی‌راشد و یَعْلی عامِری.[۱۷]
در میان مصادر اهل‌سنت، این حدیث در مسند احمد بن حنبل،[۱۸] سُنَن ابن‌ماجه،[۱۹] سنن تِرمذی[۲۰] و مستدرک علی الصحیحین[۲۱] نوشته حاکم نیشابوری آمده است. حاکم نیشابوری این حدیث را صحیح[۲۲]، هیثمی[۲۳] و ترمزی[۲۴] آن را حسن دانسته است.
تک‌نگاری
بنابر نقل آقابزرگ تهرانی دو کتاب با عنوان «شرح حديث حسين منی و أنا من حسين» سید محمد فرزند سید دلدارعلی نقوی و ميرزا محمد بن کاظم هندی (درگذشت ۱۲۸۹ق) از شاگردان سید حسین بن سید دلدارعلی نقوی نوشته شده است.[۲۵] همچنین به گزارش برخی فهرست‌نویسان شیخ محمد خالصی‌زاده (درگذشت ۱۳۴۲ق) کتابی با عنوان «حديث حسين منی و أنا من حسين» نوشته که در نجف چاپ شده‌است.[۲۶]
پانویس
- ↑ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۱۲۷.
- ↑ رنجبرحسینی و حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، ص۷.
- ↑ «آیات، روایات و مضامین به کار رفته بر روی ضریح جدید امام حسین»، سایت خبرگزاری فارس.
- ↑ ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۵۳.
- ↑ ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۵۳.
- ↑ رنجبرحسینی و حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، ص۸.
- ↑ مناوی، فیض القدیر، ۱۳۵۶ق، ج۳، ص۳۸۷.
- ↑ موسوی گرمارودی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۳.
- ↑ ابن‌ابی شیبه، المصنف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۸۰.
- ↑ رنجبرحسینی و حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، ص۹.
- ↑ رنجبرحسینی و حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، ص۹.
- ↑ ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۵۳.
- ↑ قاضی نعمان، شرح الأخبار، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۱۲.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۷.
- ↑ رنجبرحسینی و حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، ص۸.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۷.
- ↑ ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۵۳.
- ↑ ابن‌حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۲۹، ص۱۰۳.
- ↑ ابن‌ماجه، سنن، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۰۱.
- ↑ ترمذی، سنن، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۶۵۸.
- ↑ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، جلد ۳، ص۱۹۴.
- ↑ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، جلد ۳، ص۱۹۴.
- ↑ هیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۱۸۵.
- ↑ ترمذی، سنن، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۶۵۸.
- ↑ * آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۱۹۶.
- ↑ مشار، فهرست کتابهای چاپی عربی، ۱۳۴۴ش، ص۳۱۱.
منابع
- «آیات، روایات و مضامین به کار رفته بر روی ضریح جدید امام حسین»، سایت خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب ۱۵ اسفند ۱۳۹۱، تاریخ بازدید ۱ خرداد ۱۴۰۲.
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۳ق.
- ابن‌ابی شیبه، ابوبکر عبدالله بن محمد، المصنف فی الاحادیث والآثار، ریاض، مکتبة الرشد، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌حنبل، احمد، مسند، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۲۱ق.
- ابن‌قولویه، جعفر بن محمد قمی، کامل‌الزیارات، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ق.
- ابن‌ماجه، محمد بن یزید، سنن، بی‌جا، مکتبة ابی‌المعاطی، ۱۴۱۸ق.
- بحرانی، سید هاشم، حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام، قم، مؤسسه معارف اسلامیه، ۱۴۱۱ق.
- ترمذی، محمد بن عیسی، سنن، قاهره، مطبعة مصطفی البابی الحلبی، ۱۳۹۵ق.
- حاکم نیشابوری، ابو‌عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۱ق.
- رنجبرحسینی، محمد و ماجده حائری، «بررسی اعتبار و دلالت حدیث نبوی:حسین منی و انا من حسین»، پژوهشنامه معارف حسینی، سال ۴، شماره ۱۵، پاییز ۱۳۹۸ش.
- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مشار، خان‌بابا، فهرست کتابهای چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۴۴ش.
- مغربی، نعمان بن محمد، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم السلام، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۴ق.
- مناوی، زین‌الدین محمد، فیض القدیر، مصر، مکتبة التجاریة الکبری، ۱۳۵۶ق.
- نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الأسماء و اللغات، دمشق، دار الرسالة العالمیة، ۱۴۳۰ق.
- هیثمی، علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، قاهره، مکتبة القدسی، ۱۴۱۴ق.