کاربر:S.h.fatemi/صفحه تمرین

از ویکی شیعه
محمدباقر اصطهباناتی
از فقیهان شیراز و مشروطه‌خواه
محمدباقر اصطهباناتی
محمدباقر اصطهباناتی
اطلاعات فردی
لقبشهید رابع
تاریخ تولدنامعلوم
محل دفنباغ حافظیه شیراز
تاریخ شهادت۱۳۲۶ق
محل شهادتشیراز
اطلاعات علمی
استادانملاعلی کنی، میرزای شیرازی، میرزا هاشم چهارسوقی
محل تحصیلشیراز، اصفهان، تهران، سامرا
اجازه روایت ازمحمدباقر بن محمدتقی تهرانی، میرزا هاشم چهارسوقی
تألیفاتاحکام المدین، حدوث العالم و ...
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیحمایت از مشروطیت


محمدباقر اصطهباناتی (درگذشت: ۱۳۲۶ق) از عالمان شیعه بود که در جریان مشروطه به دلیل طرف‌داری از مشروطه‌خواهان، در شیراز به شهادت رسید و به شهید رابع شهرت یافت. او از دانش‌آموختگان شیراز، اصفهان، تهران، سامرا و نجف بود که پس از پایان تحصیلات، با بازگشت به شیراز، عهده‌دار ریاست دینی و دنیایی مردم شد.

زندگی‌نامه

محمدباقر بن عبدالمحسن اصطهباناتی شیرازی دروس دینی را در شیراز آغاز کرد[۱] و جهت ادامه تحصیل به اصفهان رفت.[۲] همچنین در تهران نزد ملا علی کنی دانش آموخت.[۳] سپس به شیراز بازگشت و به تدریس مشغول شد اما به دلیل اختلاف با حاکم شیراز[۴] سال ۱۳۰۳ق[۵] به عراق رفت. پس از مدتی توقف در نجف،[۶] برای شرکت در درس میرزای شیرازی راهی سامرا شد.[۷] با وفات میرزای شیرازی (درگذشت: ۱۳۱۲ق) به تدریس فلسفه، فقه و اصول در نجف مشغول شد.[۸] حدود سال ۱۳۱۹ق[۹] چنانکه در شرح حال‌های او آمده با بازگشت به شیراز مردم استقبال گرم از او کردند.[۱۰] کار او به گونه‌ای بالا گرفت که تا پایان حیاتش ریاست دینی و دنیایی مردم را بر عهده داشت.[۱۱]

او موفق به کسب این اجازات از این عالمان شد: محمدباقر بن محمدتقی تهرانی در سال ۱۳۰۱ق،[۱۲] میرزا محمدهاشم بن زین‌العابدین چهارسوقی در سال ۱۳۰۰ق،[۱۳]

استادان

  • عبدالحمید بن عبدالوهاب فراهانی حائری[۱۴]
  • محمدباقر بن محمدتقی تهرانی اصفهانی[۱۵]
  • میرزا هاشم چهارسوقی[۱۶]
  • ملاعلی کنی[۱۷]
  • میرزای شیرازی[۱۸]

آثار

محمدباقر اصطهباناتی آثار متعدد نگاشت:

شهادت

اصطهباناتی در قضیه مشروطه، جزء مشروطه‌خواهان بود. به همین جهت در حسینیه‌ای در شیراز او را به ضرب گلوله کشتند[۲۴] و جنازه‌اش را در باغ حافظیه شیراز به خاک سپردند.[۲۵] او از همان ابتدا به او لقب «شهید رابع» دادند.[۲۶] سال شهادت او را ۱۳۲۶ق[۲۷][یادداشت ۲] و ۱۳۲۷ق[۲۸] و ۱۳۲۸ق[۲۹] گفته‌اند.

پانویس

  1. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  2. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۲.
  3. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  4. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۲؛ مؤسسۀ امام صادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۴، بخش دوم، ص۶۱۲.
  5. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  6. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  7. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۲؛ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۳، ص۱۲۰.
  8. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  9. امینی، شهداء الفضیلة، ص۳۶۱.
  10. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۲؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  11. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۳.
  12. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۵۸.
  13. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۱.
  14. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۸۲.
  15. امینی، شهداء الفضیلة، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۰؛ مؤسسۀ امام صادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۴، بخش دوم، ص۶۱۲.
  16. دایرة المعارف تشیع، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۲۱۵.
  17. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  18. امینی، شهداء الفضیلة، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱؛ مع علماء النجف الاشرف، ۱۴۲۰ق، ج ۲، ص۱۰۱.
  19. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۰۱.
  20. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۳؛ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۳، ص۱۲۰.
  21. تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۳.
  22. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۸۸.
  23. مؤسسۀ امام صادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۴، بخش دوم، ص۶۱۳.
  24. آیت‌اللهی، ولایت فقیه زیربنای فکری مشروطه مشروعه، ۱۳۶۳ش، ص۶۲ - ۶۳.
  25. امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  26. آیت‌اللهی، ولایت فقیه زیربنای فکری مشروطه مشروعه، ۱۳۶۳ش، ص۶۴.
  27. امینی، شهداء الفضیلة، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۲؛ تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۳؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۱۸۷.
  28. دایرة المعارف تشیع، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۲۱۵.
  29. تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۵۸.

یادداشت

  1. محتوای کتاب چنانکه در الذریعة آمده در مورد بدهی است و در طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۳، ص۲۱۳ «احکام الدین و الفرض» نوشته شده که ظاهرا اشتباه است و صحیح آن «احکام الدَین و القرض» با قاف است.
  2. بیشتر کتاب‌ها ۱۳۲۶ق را ضبط کرده‌اند و ماده تاریخ درگذشت او «مغفور» است که مطابق ۱۳۲۶ است (تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۲۹۳).

منابع

  • آیت‌اللهی، سید محمدتقی، ولایت فقیه زیربنای فکری مشروطه مشروعه، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم، ۱۳۶۳ش.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، اول، ۱۴۰۳ق.
  • امینی، عبدالحسین، شهداء الفضیلة، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • تهرانی، آقابزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالاضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
  • تهرانی، آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، لبنان، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۳۰ق.
  • دایرة المعارف تشیع، ج۲، زیر نظر احمد صدر حاج سید جوادی و دیگران، تهران، سازمان دایرة المعارف تشیع، ۱۳۶۸ش.
  • شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۳، تهران، اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
  • غروی، محمد، مع علماء النجف الاشرف، بیروت، دارالثقلین، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
  • مؤسسۀ امام صادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، زیر نظر جعفر سبحانی، قم، مؤسسۀ امام صادق(ع)، چاپ اوّل، ۱۴۱۸ق.